खण्ड ५ सेढाई परिवार [१६] [१७] [१८] wikipedia
ऋृग्वेद
४(२८)cont ......
सोम
र ईन्द्रदेवले मित्रतामा जलका नदी,मुहान खोल्ने ।
नियन्त्रणमा
सूर्यचक्र,सामाथ्र्य र द्रोहशक्ति लोकमा बोल्ने ।।
रक्षा
गरी प्रदेश,हीन भावमा शत्रु नासी जीव बस्ति साचे ।
धर्ति
बलयुक्त,अघात कुभाव शास्त्र नासी युद्धमा सुखले बाँचे
।। २८
अन्न,यज्ञ,शुभभावमा,ईन्द्रले सम्मान दिए सुख सम्पति ।
शक्ति,वीउ,वीवक र वीर्य मेधावी याजक,अन्नका दम्पति ।। २९
ईन्द्रलेनासी पाप,जालसाजी
,दुर्गुणका शक्तिमा शत्रु संवाहक ।।
आसुरी
शक्ति,अवरोधक र हिंस्रकमा संग्रा मगर्ने रक्षक ।।
क्रोध,अहित कुभाव,कुविचार धरा र
अन्तरिक्षामा छरप्रष्ट ।
बलले
उषादेवको रथ,पिपशानदीबाट हटाई दुख कष्ट ।। क
शुष्ण,असुर अनन्य यज्ञ,वाधक
विनासकारी नासी दिने ।
परित्यागगरी
समाजका अपाङ्ग,अशान्तिमा यज्ञ फैलिने ।।
नासी
शत्रु ईन्द्रले बल पराक्रम भरी यश ऐश्वर्य भ र ।
सुन्दरता
प्रकृती,अन्तरिक्षा र जीव जगत बनाउ हराभरा ।। ३०
दिवयशक्ति,सहायता सत्यनिष्ट बाहक शत्रुनाशक ।
ईन्द्रनै
प्रार्थना सुनी स्तुति भक्तिमा याजकलाई सहायक ।।
गरी
सोमपान जनको रक्षामा अनुशरण गर्न ािऊ उपाशक ।
सूर्यदेव
अनादी सबै रक्षक संम्झि अन्न,जीवन,धरा धारक ।। क
गति,मति,यश,ऐश्वर्य ,धन,तेज र स्तोत्र देउ ।
रथ,यज्ञ,जीव,जगत ,भूगोल अन्न खनिज, रक्षा भरिदिनु ।।
मित्र,प्रेरणा र साधना आरोगयमा बचाउने आचारले सदावहार ।
लोक
देव,यज्ञ सबैले वंश र पुस्ता ईन्द्रको रहनु सदाचार ।। ३१
संरक्षण
साधना,संम्बृद्ध शक्ति सुरक्षाका ईन्द्रदेवका बलमा
।
जागी,प्रार्थना अन्नर यश ऐशवर्य अजयका सबै शक्तिमा ।।
धन,अन्न जलजमीन,प्रार्थना
गर,यज्ञ हर वासमाम ।
सन्तान
तिमी किर्ति ज्ञान शिक्षा समेट्नु,याजक सबमा ।। क
सोमपाना
गरि ईन्द्र स्तुति भक्तिमा सुखि बनाउदै कुशल ।
जन
तन मन,निखारी हितकारी जीव जन्तु जनवार सलल ।।
दान
जप तप,मेधावी वंश पुस्ता बचाउ सम्मान ज्ञानमा ।
उस्तै
कला प्राविधीक र शिप दिदै अदृश्य सामाथ्र्य जनमा ।। ३२
उपकार
चतुर यजमानको प्रार्थना सुनि वायू वेगमा ।
पूर्खा
पुस्तामा महानता कर्मले ईन्द्र बल शक्रिमा ।।
मकाएको
शुष्क काठसामान मौलो,जाती बन्धुतव दर्शाउने ।
चेतना
मन,आत्मा र समाज हर अंग रक्षागरी अमर बनाउने ।। क
उजयाला
प्रकास समेली,लोक,नदी
भूगोलमा ।
अन्तरिक्षा
ुबै जीव संगोल आरोगय यत्र नदी जगतमा ।।
प्रिय
वरदान दिई,हात ईन्द्रनै प्रिय सजिला,पुष्टिदाता ।
गाईका
दुधमा ,सोमरस पिई,समभाव
जीवन सबै सुन्दरता ।। ३३
रत्नदायक
ऋृभु,विभु,वाज ईन्द्रदेव अरु यज्ञ
मण्डलमा ।
सुनि
स्तुर्ति,अर्पण मन्त्रण ,गान भक्ति दिनु,पिई,सोमरसमा ।।
अध्यारो,उजयालो ऋृतु,सकाल,अनिकामा अन्नदाता आउ ।
असल
सन्तान वंश र पुस्ता चलोस वीर्य,शूभकलि रमाउ ।। क
धेरै
अतर््िा कुनै नदिनु,गाँस वास कपास यही धरामा ।
यश
ऐशवर्य,धन सुख ईन्द्र रत्न द्रवय जागोस घरमा ।।
दम्पति,सम्पति र प्रेम,स्नेह
तिम्रा यत्रले ज्ञान शिक्षामा ।
हितैषि
मित्र,दाम्पत्य अन्तरिक्षा सबै मन खुस जन आत्मामा
।। ३४
असल
ज्ञान,पराक्रमी कला धर्म संस्कृती र प्रविधी ।
यज्ञ
आनन्द,बल शक्ति सामाथ्र्य हेर्ने ईन्द्रदेवको विधी
।।
अनुशरण
पथमा समभाव पुस्ता पूर्खा वंशका यज्ञमा ।
जगनै
धारक जनहर्षका याजक,मित्र ईन्द्रका जगतमा ।। क
ताजगी,व्यवहार,युद्ध कौशल रक्षा समकक्षमा
जीर्णगन ।
ईन्द्रनै
भरुन सामाथ्र्य,बल धैर्य शास्त्र कुशल आत्मा र मन ।।
दरदर्शिता
धन यश ऐशवर्य कला ,प्रविधी शिपमा आसन्न ।
दिप्तिी,कान्ती,जप तप र यज्ञ बनुन
पराक्रमी ईन्द्रमा लमतन्न ।। ३५
पिई
सोमरस ईन्द्रदेवले सत्कर्म रदिव्यताको गहनता ।
रत्न
आभूषण रकलाको जीवन अमरत्वगान सजगता ।। ३६
हित
आशा र प्रितमा ईन्द्रदेव अधिकार दिदै अन्न धन र बल दिने ।
घीउ
हवनले अर्घापूजा र मन्त्रमा हर्ष स्तुति याजकले भरिदिने ।।
तेज
रथ खनिज,खा२ रक्षागरी जीव भूगोलमा कर्म हाँक्नु ।
शक्ति
सामाथ्र्यमा विज,वंश प्रविधी शिप फैलाई जीव बाँच्नु ।। ३७
वैभभव,दान तयाग जीवन,जीव
जगतमा नराखनु मित्र
।
अहितकार शत्रु पाखा
लगाउनुु ,तर नमार्नुु मन,,आत्मा छ भित्र ।
दम्भ
शेषि राग तृष्णा र कामनाले गर्नु योगध्यान न्यास ।।
अनयाइलाई,युद्धले तह लगाउनु ,शुरविर सङ्गाम जित्नु खास ।। क
लुगन
गहना म२माद्या द्युम्रमपान र हिंसा त्याग्नु ।
विचार
ज्ञान अन्न जित्नु अनुशासन भंग नगर्नु ।।
बज्र
शास्त्र शिक्षा अजेय छ, अत्तेजीत धनमा छैन ।
सुन्दरता
बाल पौढ युवा र बृद्धा सन्तान छ जीव रहने हैन ।। ३८
तेज
रुप,रंग प्रार्थनागरी दधिक्रोदेवले उन्को ।
उषा
आमन्त्रण गरी तमोगुण निवारण अनुशासनको ।।
यज्ञ
वरणधारक वरुण र अग्निले धारण गर्ने ।
समुल
पापा मुक्तगरी हित बल,करुण जनमा भर्ने ।। ३९
विजय
वेग सर्बव्यापक दधिक्तोदेव ईन्द्रदेव हेरी ।
शरिर
आयू वाणी कर्मेन्द्रिय,ज्ञानेन्द्रिय र आत्मा
जनको भरे ।।
जल
अग्नि,सूर्य बृहस्पती र अङ्गिरसमा गरु की प्रार्थना
।
शक्ति
भरण पोषण अन्न कमना र वेग सतय हर्ष
उत्पादनकन ।। ४०
रक्षा,शत्रुक्षय क्षय तिव्रगतीमा,होतालाई
दिने तेज ।
ऋृतु,यज्ञस्थल,अन्तरिक्षा जल रश्मि सतयको
भूगोल वेग ।।
विवेक
विनम्रका साथ,स्तोत्र मन्त्र गाउदै ,आहुती मित्र गाऊ ।
दान,लज्जा पूण्य तुष्टि,यज्ञगरी
ईन्द्र वरुणको जन रमाउ ।। क
अभिलाष
प्रेमी रक्षमा,पूर्खा वंश सन्तान बढाउनु ।
सामाथ्र्य
उब्जाउ पोषण अन्नले समाज खुसिमा रहुन ।।
विवेक
यश ऐशवर्य,धन प्रविधी शिप जगमागरी रक्षा ।
गमन,कृपा साधना र प्राप्ति ईन्द्र ,वरुणले दिने सुख कक्षा ।। ४१
जाती
राज्य प्रदेश संघ र राष्ट् अधिपति शासक ।
महानता,गम्भिर श्रेष्ठ ,भूवन
निती भाषा र आवाज ।।
जल,जमिन अन्तरिक्षा चराचर भूगोल हितमा अन्न ।
लोक
र्मा र धन थापी यज्ञ नियम कानुन जनमाभरी टन्न ।। क
हे
सोमरस पपान गर्ने ईन्द्र,वरुणदेवले जनधर्मि यज्ञ
जचाउ ।
प्रेरण
र कुकृत्य नारी सृष्टि,जन्म मृत्युमा सधै बचाउ ।।
४२
बन्दना
बस्त्र शास्त्रका यज्ञमण्डल,सृष्टि धरा ।
देव
दानव मनु ,यहि सनातन लोकमा दिवय हराभर
जुटाई
साधन तन्त्रमन्त्रणमा अश्विनीकुमार गर्ने साधना ।
क्रोध
रिस,दम्भनासी ,जन जागे स्तुति भक्रि
बन्धना ।। ४३
हे
अश्विनीकुमार यश ऐशवर्य धन दिई,सुरक्षामा सत्ताधारक ।
याजको
बाटो जग,जयगरी स्तुति भक्रिसुनी रक्षाबहाक ।।
शक्ति
अनन दिई पोषण आरोग्यमा फलित र जनित रहर ।
सूर्य
वायू लोक र अन्तरिक्षामा समभाव दिई हटाउने जन कहर ।। ४४
सूर्य
प्रकानशपुन्जमा अन्न फुली फलाई,चराचर जगतको तेज ।
सोमरसपिई
ईन्द्र यज्ञमा ,श्रम सदाचार,जन
मधुरताका ओज ।।
अहिंसा
समता बटुली अग्नि र अश्विनीकुमार याजक छन उजयाला ।
स्तोत्र
बन्धन छ मोहको प्रार्थनाले लोक प।िक्रम ागर्ने जनको टुट्छ अध्यारा ।। ४५
यज्ञमा
वायू गण,ईन्द्रले पेलेको सामरस गतिका सेवकमा ।
लोक
अन्तरिक्षा यज्ञमा सामाथ्र्य बटुली जन मन,आत्मा सब रक्षामा ।। ४६
अर्पित
सोमरस पिई यज्ञमा वायूले निर्देष याजकका योगय कमल ।
जल
प्रवाह बल,समी र सामाथ्र्य दानमा जीवको जीव जगत समुल ।।
४७
हे
योद्धा शत्रु नाशक, सोमपान गर्ने वायू शीतलता दिने यश ऐशवर्यमा ।
ईन्द्रका
सारथी तन,मन वेगवान भूगोलका जीव पोषण दिने सामाथ्र्यमा
।। ४८
ईन्द्र
र बृहस्पती हाम्रा मन्त्र,आहुतीमा सोमपान गरी,स्तोत्र सुनिदिने ।
गास,वाँस कपासमा अन्न र
पोषणभरी आवहनमा जन रक्षागरी लिनु ।।४९
दशैदिशा
रोकी बृहस्पती,लोक निवासमा तेज विद्याा छर्ने रक्षा ।
प्रार्थ
बल र यत्रको सुरक्षा मधुर रस नै सोमरस भरीको अन्तरिक्षा ।।
रश्मि
छन्दरुपी मुख शास्त्रले सामाथ्र्य जनमा सुरक्ष धन दिई ।
यश
ऐश्वर्य पराक्रम सन्तान,वीर्य र पुस्ता यज्ञका जन
रमाई ।। क
सबै
जीवजन्तु भूगोल चराचर देवहरु मेघ,बलका रक्षा ।
बृहस्पती
र अङ्गिराका तेज ध्वानीमा समेटी सन्तान सुख आसपास ।। ५०
ईन्द्रदेव
र यज्ञमा खुसिल,बबुद्धिले
सन्नतान छन् पराक्रmमी ।
कर्मनैै कान्ति ,दिप्पित
सुनदरतामा ययाजकक,,जन सफा श्रमगरी ।।
हटाई
अन्धकार उषाले भूगोलमा शिक्षा विकास प्रविधीमा ।
उही
उषादेवीले अङ्गिराका ऐश्वर्यनै यज्ञ हुनु लोकमा ।। क
जीव
जगत उषाले नयाँ ज्ञान कौशल शिशक्षाभरी चेतना ।
यज्ञिक
याजमानका सतय चौदिशा सौन्दर्य लोक जागृतसपना ।।
अन्न,पोषण जीव रुप,रस
रंगमा शरिरभर प्रकास समेटी चल्छ ।
असल
जन्म सूर्यकी पुत्री,घरमा उजयालो भरी
अन्तरिक्षा हाँक्छ ।। ५१
सूृर्यपुत्री
उषा प्ररणा,फल प्रदायक दिप्ति किरण यज्ञ छ ।
मित्र
अश्विनीकुमार मिलि ज्ञान चेतनाले,अन्धकार शक्रि नासिन्छ ।।
प्रीतिमा
रश्मियुक्त,आकासका रंगभरी शत्रु र मित्रु चिनाउछ ।
यही
धरणी भूगोल र अन्तरिक्षा,जीव चराचर अन्न सृजन्छ ।।
५२
प्राणशक्तिले
तेज याजकलाई यज्ञमा शास्त्रोत्तर सवितादेव ।
सुनौलो
कवच सुखपरिपूर्ण जगत र लोक जन खुसिको सेवा
।।
भूलोक,द्युलोक र अन्तरिक्षामा अग्नि,वायू सृर्य छन् पृथ्विमा ।
अन्न
पोषण सुख सम्बृद्धि ऋृतुमा वंशपुस्ता छन धन सम्पन्नतामा ।। ५३
बन्दनागरी
सवितादेवको योग्य अमृत तत्व रश्मिले भर्ने ।
पाप,दुक्ष्कर्म अकाल र अनिकाल हटाई यज्ञले प्रविधी छर्ने ।।
सामाथ्र्य
सुन्दरता धन र सुखमा याजको स्थान मान विशााल ।
आज
शौभाग्यका ईन्द्र,द्यावा पृथ्वि जलस्थल अन्न,रस दिई जन समाल ।। ५४
वासुदेवले
सुरक्षले अति रक्षा,कामना अदिती सिन्धु र
स्वास्तिदेवमिी ।
वरुणदेव
यज्ञ हर्ष सुख,सन्तान,ईन्द्र
विक्ष्णुदेव जुटी जन समेली ।।
पर्वत
मरुदेव ,भगदेव रक्षामा शिपलागाई मित्र भाव जुटाउने ।
अग्निदेव
हर्षमा अन्नदिई शस्त्र शास्त्र प्रविधीमा सुख बुझाउने ।। क
द्यावा
पृथ्विले ईच्छा प्रार्थना कार्यमा तेज ध्वानी दिनु सरिता ।
पोषण
भरी अदिती वरुण,अग्नि सोमरस पिई,यश शानैन्दर्यतामा ।।
धन,सत्य र बचनमा उषादेवी,पुरै
धन जन भूगोल समेली ।
सबै
देव तत्व,अन्न जल र रस,हिमद्युः
यश ऐशवर्य घरमा बसालि ।। ५५
द्यावा
र्पथिव समेटी तेज स्तो हावा प्रेरित बादलमा ध्वानी ।
पूजन
,हिंसा यत्र सबमा ३३कोटीदेव मन्त्र,त्रान शिक्षा दिने ।।
सम्बृद्धि
कौशल लोक र अन्तरिक्षा व्याप्त जीवन दिई ।
सत्कर्म
मन आत्मा वयवहार र सदाचार अन्न पोषण पिई ।।क
शक्ति
पबित्रता,सामाथ्र्य यत्रमा पूर्णत जागृत जन,मन ।
प्रयाप्त
ज्ञान,शिपले सुख र हर्ष सुरक्षाको जीवनमा धन ।। ५६
हितमित
सखा जीव जगतमासबै चराचर यश ऐश्वर्य ।
अन्न
अमृत ,रस रुप गन्धले सत्कर्म पोषण जीव सौन्दर्य ।।
गुना
रशीरा प्रार्थनासुनी द्युलोक जल सिंचन
अन्न बद्र्धक ।
ईन्द्रको
हलोमा सिता(सियो) वनी पुषादेव धनधान्य प्रर्बद्धक ।। क
जल
र खा२न्न सुख,खुसिभर िजनले आत्मा उही मंन्दिर ।
नखोजी
कृर्षिमा वायू ,जलका अन्नका जन आखिर ।।
आरोग्य
औषधी जडीबुटी,पहाड पर्वत अन्तरिक्षा उही जन्मको ।
बन्दना
सृजना र श्रम याजकका मधुर समभाव जीव चराचरका ।। ५७
जलजलाधी,समुन्द्र छाल र फिंज, सोमरसले
अमृत तत्व ।
दुध
घिउ,
हवन रहस्यका देवगण र जिह्रो उही कर्म तक ।।
यज्ञ
सुजी,चारवेद,देव बद्धभई ध्वानी तरङ्गित
।
आँत
र आत्माको शुद्धिमन्त्र,बन्धना सबै बन्दित ।। क
चित्त
शुद्धगरी ईन्द्र आदित्यदेव र देवताले अग्निबाट ।
निकाल
िघिउ तिब्रगतीका अग्निधारा प्रजवलित साथ ।
याजकलाई
यश ऐशवर्य सुखमा,देवले अनन प्राण भरुन ।
रोकी
युद्ध,अनिकाल रक्षागरी ,हर आत्मा जीव सदा ऋृदयी बनुन ।। ५८
ईति
अध्याय सुक्त पेज
५ १ देखि ८७
६ १
देखि ७५
७ १ देखि १०४
८ १ देखि ११३
अध्याय
५
ऋृग्वेद
राखी
यज्ञ आधार अग्निदेव सधै रहुन याजकको आवाह्ँनमा ।
उस्तै
प्रज्वलित रही देवमा,ताप दिप प्रदिप्त रहुन उषा
कालमा ।।
उज्यालो
तेज प्रत्यक्ष हुंदै समुल जगमा,वीजका अन्धकार हटाउन ।
शुद्ध
घिउका हवन र धराका तेज किरण द्युलोक सधै रचाउन ।। क
यजन
गर्नेको मन दर्शन र कामनामा उज्यालो कान्ति दिने ।
आकास
अन्तरिक्ष पृथ्वि सबै चराचर जीव जगत बचाँउने ।।
रत्न
खनिज अन्न र खा२मा अन्न जल सहित यज्ञ रचाउने ।
माताका
काखमा सुरक्ष्ााँ योग्य प्रतिष्ठा,निष्टा सत्य जँचाउने ।। ख
सामाथ्र्यमा
स्तोत्र स्तुति ज्ञान शिक्षा विकासले,जीवन
भर्ने ।
विकृती
कुभाव लोभ पाप नासी यजकलाई,जीव अघि सार्ने ।
भाषा
संस्कृति कला र शिप कर्मले,अग्नितेजमा सुमार्ग छ ।
काल
शक्ति जन,भूगोल अग्निवाणि खा२ हविष्यान्न बन्दछ ।। १
गुप्त
भूर्ण माताको पोषण गर्भमा दिंदै,जन्मले शिशु प्रकट हुन्छ ।
यही
वर्ण आयू मानव जाती उस्को सृष्टि,कर्म आत्मा नै बाँच्दछ ।।
दिप्ति,उज्यालो कान्ति स्वतन्त्रता जीवन र सार्वभौमा धरा साँच्दछ ।
साक्षत
उस्का,तेज लालन पालन जीवन हुदै,अन्त मृत्यु साक्षत छ ।। क
हैन
स्वामी भूमण्डल य२पी अतिक्रमण,उही अन्याय निन्दा सुन्दैन
उ ।
जन,मौलामा बाँधिएर पश्चतापको बन्धन,तडपी दुख सहन्न सधै उ ।।
ईन्द्रको
विद्धत्ता र सिकोबाट,जीव र जविन अँध्यारो
उज्यालोको सम्बृद्धि ।
राक्षसीको
राख,गरीबी र पछौटेपनको विनास गर्छ,जनको सबै बुद्धि ।। २
मन,भोगकासुख संम्बृद्धि,समभावमा
धन जन खुसि दिने अग्नि ।
याजक
ज्ञान,आत्म शस्त्र शास्त्र प्रविधी निभाउछ, क्रोधाग्नी ।।
वरुणका
गुण प्रदिप्त सुखका अग्नि सुन्दर,जगमा विशालधरा ।
नासी
युद्ध पाप याजकको बल सामाथ्र्य पुत्रउनै छन् हरघर ।। क
टारी
आईपर्ने संकट पूर्खा वंश जाती र सन्तान सुख,धन
धान्य ।
समेटी
पोषण अन्न रस,प्राकृतिक स्रोत भूगोल,धराका आरोग्य जन ।।
धरामा
कला,कृपा तेज शोभा यश ऐश्वर्य दिने,तेजका अग्निदेव सरल ।
उपासक
निधि जन्म भूगोल वंश रक्षा र यज्ञमा बाँच्ने हरपल ।। ख
निन्दक
हिस्रक पापी ,लाचारी मारी,उषाले
किरण छरि मार्ने सुधार्ने ।
गरि
यज्ञ,सुसंस्कृत र सन्तुष्ट पारी अलगिने सन्तान,कुल सपार्ने ।। ३
धन
तेज अधीश्वर ईन्द्रदेव,यज्ञमा वसी,वंश कुल धन गर सदा रक्षा ।
बल
विजय भरी,जनका अन्न पोषण शरिर,डर क्षतिमा समाज सुरक्षा ।।
दिप्ति
पवित्र धारण,श्वास जात कलाका निति आचार धनले शिप धारक ।
यज्ञमा
वेदीका ,समिधा ध्यू हवन मन्त्रणा दिनु,कुलिन सब जन,याजक
।। क
जगतका
प्रिय विनय स्तुति,विज्ञान र ज्ञान फैलाई व्यवहार सच्चाईदिनु ।
नष्ट
गरि रिस,त्यागि पाप,मद्मांस
धुम्रपान कुलत सुधारी विचार लिनु ।।
स्तुत्य
अग्नि,जगाई ऐश ऐश्वर्य दिनु,जलथल भुवनका आत्मा चराचरमा ।
हृदय,आत्मामा यश भरी,वंश
जीव सन्तान कल्याण विश्व मत्य जगतमा ।। ४
अडिग
रश्मिभरी,मधुर तन मन धनले र ज्ञानले जीव यज्ञाग्निमा ।
सुख
सामाथ्र्य बुद्धिले पाली,जगका जन दिब्य दया,श्रमका लोकमा ।।
रुप,रस गन्ध समेटी,यत्र
परत्र जीवजगतले कर्म होता जागुन यज्ञमा ।
ब्यपकता
हब्य साधना,तप भक्ति सर्मर्पित देवगणलाई जगाई आहुतीमा ।।
५
जन्म
रजीवनआश्रय सबैमा,देव अग्निदेव जीव आफना बाँसमा रहुन ।
सुसंकार,धन धान्य तेज कान्ति,त्यागि
लोभ कुल सन्तान याजक बनुन ।।
अन्न
पोषण प्रकाश ज्योती,ज्ञान स्तोत्र सम्बृद्ध,परोपकार हितका तेजमय ।
जीव
र ब्रम्हामय शब्द शरिर,प्रशन्नता यश ऐश्वर्य छ,जीव छ यज्ञमय ।।६
समेली जलका भाँति बल खुसि,धारक अग्नि सामाथ्र्य शक्ति ।
टुटाई
अन्धकार पाप कुविचार ईष्र्या र कुभाव जीव जनभक्ति ।।
यज्ञ,याजक र यजमान,धन
धान्य भर्ने,मन भावका दिप्ति कान्ति ।
स्वफूर्त
सुख संम्बृद्धि,जुटी पोषण सन्तान र पुस्तामा दिई शान्ति ।। ७
तेज
कान्ति यज्ञ फलदायी,ऋृषि पूज्य जीव भूगोल र
चराचर ।
दिप्ति
सुख उज्यालो दिने,ऋषि अङ्गिराको श्रेष्ठदेव अग्निहरघर ।।
रुप,रस गन्ध सबै किर्तिमा,जल
अन्नका स्वामी यज्ञका याजक ।
शुद्ध
घिउको आहुती अन्न पोषणमा पृथ्वि अन्तरिक्षाका संरक्षक ।। ८
जीव,देव सबै शोभा कान्ति तेजले,अग्निदेव
अन्न,यश ऐश्वर्यले ।
सबै
चराचर जगतलाई,समग्र लोक ब्याप्ति,ज्ञान शस्त्र शास्त्रले ।।
हटाई
युद्ध भय,अभाव र गरिबी जलअन्नले पोषण भरुन जनमा ।
लोक
प्रतिष्ठा र ईज्यात,कर्ममा सुरक्षा गरिनु,जीव जातजातीमा ।। ९
तेज
कान्ति गति ओज् समेली,सम्पदाका धन शक्तिमा
अग्निदेव ।
विलक्षण
कर्म सम्पादन,समभाव,दया
बलमा ब्यप्ति दिने सूर्यदेव ।।
ज्ञान
स्तोत्र शस्त्र शास्त्रका,शिक्षा चेतनाले सम्बृद्ध
यश ऐश्वर्य ।
किर्ति,डरमा सबल,जीव आरोग्य अगिलने भरी
रक्षा छ सौन्दर्य ।। क
फली
अन्न फलपूmल पोषणका फलदायी,हितको धरा जलबर्षाले
।
आपद,मरुतले नासी असुर क्षय वैभब लोभ हिंसा नासिन्छ हर्षले ।।
पूर्खा
वंस ,सन्तान चराचर भूगोलको,जीव
जगत वीज रक्षा गरिने ।
अङ्गिरामा
श्रेष्ठ अग्निदेव,जगाई यज्ञ,गरी
परिपालक सधै बनिदिने ।। १०
पाली
जनको रक्षा शिप दक्षताको अलगिने दिन,जन
धनका प्रगति ।
नव
किरण प्रविधी,कला तेजको आहुती,बिज्ञान अन्तरिक्षा सम्म गति ।।
यज्ञका
याजक गृहस्थ कृर्षि पेशा ब्यवसायी,श्रम कर्म गरीने मेधावी ।
स्तुत्य
यजमान नरहरु, खुसि सुखका ध्वाजा फैलाई,वंश र समाज अति ।। क
असल
कर्मले यज्ञजनित गाँस ,वाँस कपास प्राण हुने सबमा
।
जलाधी
हर्ष सुखभोग,भक्ति,दया,अग्निका खुलाए अंङ्गिरावंशीमा ।। ११
योगमय
प्राण,प्रणय र प्रणवले मुखारबिन्द यज्ञमा सामाथ्र्य
भरुन ।
हटाई
वाधा,जलले अन्न पोषण,सुमार्ग
कर्मले जन जगत सिद्धि गरुन ।।
जुटाई
अनुकुल सुरक्षा, सिंचित हराभरा जीव वनस्पती जुटे यज्ञमा ।
फैलाई
माया सुख सुविधा धन जीवन भरी शत्रु पाप,हटाउदामा
।। १२
दिप्ति
कान्ति छरी अग्निदेव किरणले शत्रु नासी सधै छन् रक्षामा ।
ज्ञान
स्तुति यज्ञमानै निति नियम,कानुन जाग्छ तनमन आत्मामा
।।
अर्चना
गरी शिक्षा शास्त्रको सिद्धि चेतना बनुन शस्त्र सधै हर्षले ।
जलले
अग्निभरी पराक्रम,यश ऐशवर्य,धन
अननमा जन जिउनाले ।। १३
स्तोत्र
भक्ति पूजा र यज्ञमा अविनाशी अलगिने हाय,दिउन
देवमा ।
साधना
र साधन घीउ धारामा दिब्य,गुण अन्नले पोषित यज्ञ
जनमा ।।
नासी
अन्धकार,किरण उज्याला जल अग्निवाट, प्रकट हुने जनमा ।
स्तुति
योगय ज्ञान प्रदिप्त,आवह्रान सर्बद्रष्टा,ज्ञान जनको लोकमा ।।१४
सुख
अन्न,बल धन र सुख यश भरिपूर्ण जागीयज्ञ सबैका धारक अग्निदेव ।
परिपालक
जन ज्ञानपोषणमा, सन्तान सबै जीव जगत याजक सेवाका ।। १५
याजकलाई
मित्र मान्ने हिऊ,मैदान भूगोल धराका अग्निदेव छन् ।
समय,शब्द ज्ञान,शिक्षा र तेज यशमा,स्तुति दिप्ति पर्वतमा दिन्छन् ।।
सूर्यका
आश्रममा भू भूवन लोक,धन अन्न जलले प्राण दिने ।
स्वीकारी
जन रक्षा,सबै गाास,बाँस
कपासमा चराचर बस्ने ।। १६
ऋषिका
उत्तम यज्ञमा स्तुति,बन्दना मन्त्रण गरि हवन
अग्निको ।
रक्षा
पालक,अन्नले स्थवर जङ्गम सबै अनुबन्दीत छन्,कर्मको ।।
बुद्धि
वाणी,आहारा पोषण श शरिरमा आत्मा,वाची
हुछ कार्यको ।
सूर्यका
तेजबल,प्रकास समेटी चरचचर भूगोलछ,सधै बाँचेको ।। १७
अग्निदेव
रंग रुप रस तेज भरी,प्राणी वायू अज्ञात
अन्तरिक्षा सबमा ।
बल,माधूर्य शक्ति सामाथ्र्यसबै कार्य गरी कर्म र कार्य
सम्पन्नमा ।।
उत्तम
द्रब्य पदार्थ,यज्ञ सत् तम रजो सर्बगुण,यज्ञ कर्म हवनकारी ।
अविनासी
अन्न वीज,शरिर पालनपोषण स्वर्ग मतर्य पातल भरी ।। १८
पृथिवमाता
श सरिरका ऋृषिदेव,मन्त्रणा चेतना शस्त्र र शास्त्रमा ।
अन्न
खोजी पालन पोषणसबै जात जीव आश्रय,हावा पानी शून्यमा ।। १९
अन्न
जीवरस र पोषणदाता अग्निदेव,उनका गण देवेन्द्र प्राण
धनधारी ।
श्रमले
कर्म चलाउदै आकास,पृथ्विमा जलतीक्ष्ण बुद्धि वायू ती ज्ञानी ।।
बल
सामाथ्र्य वौद्धिक सनातन भाव निति कानुन,यज्ञ
छ माटो रक्षामा ।
अन्न
सम्पन्न अग्निदेव स्थवर जङ्गम सुख,शान्ति धनले पार्ने
सम्पन्नतामा ।। २०
अग्निको
स्थापना र स्तुति मनुका सन्तती गरि पुज्छौ हे अङ्गिरा अग्निदेव ।
मन्त्रद्धार
आवह्रान गरि गति,शक्ति कर्म यज्ञमा लागी खुसि अन्न,धन छेउ ।।२१
पवित्र
दिप्ति अग्निपूजा,ऋृषिदेवका हविमा सन्तुष्ट देव र ईन्द्रको
स्तुति ।
वंश
र सन्तान सबै जन्मी स्वीकार्य अन्न र धन सम्पन्न जीवन सन्तुष्टि ।। २२
हटाई
रिस ईष्र्या,म२माध्य र धुम्रपान,मन विचार सबै शरिर शुद्धि ।
अन्नको
पोषण समेटी दुष्कर्म अवननती हटाई कर्म ज्ञानले पुष्टि ।।
ऋृषि,शास्त्र विद्यादेव र ज्ञान समेटी बढाउ यश,ऐशवर्य जीव भोग ।
आरोग्य
खानपिन,कर्म दिनचार्य र बाँसको शिक्षा,भक्ति संम्वद्र्यन ।। २३
नजिक
दुरीका मंगलकारी,प्राण जीव सारा संरक्षक अग्निदेव।
आश्रमका
धनवान,तेज सुखको कामना दिप्ति छवि जनसेवा ।। २४
परोपकारी
पापनाशक प्राणनाथ अग्निदेव सुखको कामना हितकारी ।
आश्रम
अन्न पोषण जल स्थल रक्षा दिने,प्राणदाता दिप्ती शुभहरि
।।
तिम्रा
स्तुति गाउने जिब्रो कर्म गर्ने हात,अन्न
र यज्ञमा आश्रम बचाउ ।।
कान्ति
तेज शाहस र ज्ञान शिक्षा प्रविधी वंश पुस्तामा,दिई
भन्न पाऊ ।। २५
अलगिने
पवित्रता,यज्ञ प्रार्थना गरि,प्राण धान्नलाई हवि सेवन गर्ने धर्मले ।
प्रज्वालित
यज्ञ अनुराग,तेज कान्ति,तेजकान्ति
सबै देववरण छ कर्मले ।।
शहर्ष
शत्रु,मन वचन कर्म जीती,जनीत जल अन्नले जनमा साथ रहुन ।
मरुत
अश्विनीकुमार मित्र वरुण,अन्न्यसबै प्रजा पालक बढी
जाउन ।। २६
ज्ञान
बल ऐश्वर्य,सज्जनता स्वामी अग्नि हाम्रो गृहस्थी वास मिलाई
।
चराचर,पशु अन्न जडीबुटी,जल
जमीन र आकासमासबै प्राण रमाई ।।
यज्ञ
सुन्दरता स्वच्छतामा वंश पुस्ता चलि,समाज
बिद्धवान देख्न पाऊ ।
गरीबी
आरोग्य सम्पदा,मेघ वायू जीव स्वास्थ्य सुख बाँची जगमा रमाउ
।। २७
प्रदिप्त
अग्निदेव दिप्तिले ,जल जमीन अन्तरिक्षा चर अचर
सबैतिर ।
सबै
यजमान सौभाग्य तेज,पारिवारीक सुख शोभा तेजकै खातिर ।। २८
यज्ञ
पुजी अग्नि ऋृत्विक सवमा,ईन्द्रदेवले सोमरस पिए,नासे वृत ।
निश्चल
धरा द्यावा पृथ्वि,रक्षा गरि यज्ञ,ज्ञान शिक्षामा कर्मकृत ।।
ईन्द्रले
सूर्यदेवका अश्व,विश्वदेव प्राण परिपालक,महिषासुर पनि ।
कुतसदेव,देवदानव मरुतगण आफना हैसियत सिकाई,बल कर्म यज्ञ बनि ।। २९
ईन्द्रले
रक्षा गरि आफनो शहर वज्रले,ध्वास्त पारी द्युलोक अडाए
।
अग्निको
कार्यक्षता ईन्द्रसित देव जुटी, सोमपान गरि असुर भगाए ।।
सूर्यका
चक्र हटाई कुत्स संगै स्वर्गवाट झर्ने,दस्युलाई
बज्रले मारि ।
सोम
यज्ञ गरि मरुत र असुर पराक्रमी युद्ध जित्यौ यज्ञ समेली ।। क
बलशाली
ईन्द्र बुद्धि बलमा सुकाम गर,स्तुति ज्ञान र शास्त्र
पुज्दछ ।
रोकी
बल,उग्र रुप रस गन्ध सबै स्थान मान्ने यज्ञ जन विजयी हुन्छ ।।
ऐश्वर्यमा
शत्रु विजयी,मेघ दस्यु,मित्र
मरुत,आकास,पृथ्वि जीव चुम्नु ।
रक्षा
गरि स्थवरजङ्गम चराचरमा,मन शुद्ध खुसि
ईन्द्रदेवलाई पुज्नु ।। ३०
बल
ऐश्वर्यवेग स्थवरजङ्गम सबै,युद्धबाट जग जगत,जन जोगिनु ।
सूर्यदेवका
तेजले उषा निम्त्याई जीव जगत, उज्यालोमा फैलनु ।।
आदिभूत
खतरा शत्रु,मन बचन कर्म ब्यवहार गरी,जीव र शरिर ।
ज्ञान
शिक्षा चेतनाले रक्षागरि वायू सूर्य भूवन गृहस्थ विकासमा ।। क
अनेकान
दुख आपदमा,अधिपति ईन्द्रदेव असुरनासी सदाचार ।
ज्ञानले
जीव सूर्य सबै यजमान रक्षा गरि,अर्घायू दिने हरघर ।। ३१
ईन्द्रनै
वायू फूटाएर मेघबाट जलाधारा दिई,अन्नले भूधरा हराभरा ।
निकाली
परजन्र्य बादल,समुन्द्रछाल,विद्युत
खोला आश्रयको भर ।।
अन्न
बर्षाले प्राणी,जन खुसि रमाउदै गृहस्थ बसे आरोग्य हरघर ।
दानव,वृतासुर शत्रु प्रतिद्धन्दि मर्छन,खुसि स्थापित सुखले हर्षविभोर ।।३२
ज्ञान
स्तुत्य बुद्धि,बल सम्पन्नता उज्याला जन मनका सुतालहरु ।
क्षयगरी
शत्रुको बल,धन जन मन वचन सबका कर्म उज्यालाहरु ।।
ब्रम्ह्ाँँकार्य
यज्ञ पितृ सबै ईन्द्रले जचाँई धन,खुसि जीवका ज्ञानमा ।
उज्जवल
वर्ण,जात वंश सबै अन्नदाना संचारित सुख छ यज्ञमा ।। ३३
ईन्द्रदेवका
शत्रु सोमरस पिउनाले हट्छन,तयाग असल आचरणमा ।
याजक
र यजमानले मित्र युद्धमा,कौशल विश्वज्ञान बाँध्नु
सबमा ।।
आपदविपद,रिस ईष्य दम्भ
यज्ञीकलाई,वंशमा नाशवान नगराउनु ।
धन,अग्नितेज बल र सुख स्थवरजङ्गम बाचुन ईन्द्रदेव सजनउनु ।। ३४
कामको
प्रभाव,संरक्षण साधना,जात
माटो रक्षा गरि बर्षा धरामा ।
परिश्रम
गति रक्षा यज्ञ बुद्धिका संचालन, अन्न जल र आरेग्यमा ।। ३५
सुन्दरता
दिप्ति अन्न,वनस्पती मनको चक्र घुमाई अतृप्त ।
स्तुति,धन भक्ति सोमरसमा ईन्द्रले पिउनु सबैको सन्तुष्ठ ।।
विपुलहरु
धन,यश कान्ति ऐश्वयको संग्रामका प्रजापालक ।
उनै
ईन्द्र मरुत नासी गति सेवा,समभावमा यज्ञ यजक ।।३६
कृषक,शुद्ध गाईको घिउ अग्निमा र सूर्य रश्मिमा सुख,कर्म यश ।
ऐश्वर्य
फैलाई शत्रु मरुत धन रक्षामा,पूर्खा गृहस्थ सन्तानको जश
।। ३७
सबै
तिर दानी अन्न धनको मनमोहक,धरा जीव प्राण हुनेका शर ।
महिमाशालि
दिर्घाकालिन बल दिने,यजनिय कृपाका ईन्द्रदेव
हरघर ।।
चर
अचर ब्याप्त जीव, पूज्य यज्ञमा नरिसाउनु शत्रु सित खुसि रहनु ।
सामाथ्र्य
धन लिई मोह चाह शुद्ध प्राणनै,जात वंशमा सधै रहनु ।। ३८
ऐश्वर्यमा
बज्रलिई अग्निबल्ने,ईन्द्रसधै धन दान यज्ञ
जगाउने ।
तेज
असल धराको शक्ति सामाथ्र्य जुटार्य ईन्द्रदेव भक्ति रचाउने ।।३९
सोमरस
पिई ईन्द्र,मरुत सित सोमपान गरि,वृत असुर,अज्ञान नास्ने ।
बज्र
लिई सोमसेचन संरक्षण गरी,गृहखुसी बनाई जन जगत
वास्ने ।।
सूर्यलाई
अत्रि ऋृषिले मन्त्रण गरी,स्वभूमिको ईष्र्या,लोभ,कर,छल हटाई ।
नासी
अन्धकार र सूर्यदेव मित्र तेज,वरुण कुभाव गरिवी अन्धकार
छुटाई ।। ४०
वरुणदेव
यजन यजमान तिनै लोकमा,पशु अन्न धनले,प्राण सम्पन्न ।
वरुण,वायु ईन्द्र मरुत आदमिा
स्तोत्र स्वििककार िमन मुुटुकको अन्न ।।
पपूर्खा
मान्य साख सननतान तेज कानित।रुप ररस गगन्ध
ससममेट्ने ।
ज्ञान
स्तुति,शिक्षा विकास शिप अन्न पोषणमा,बनबुटी आरोग्य बाँच्ने ।। ४१
अन्तरिक्षा
पृथ्वि द्युलोक,देवादी वायू अग्नि ईन्द्र,देव जन सबै उज्याला ।
धारण
गरि हविष्यान्न र सोमरस यज्ञमा लिई जनलाई शत्रु रक्षा,खातिर ।।
अन्न
वसु कर्म र आत्मा सबै पोषणमा सुख शरिर,शरि,मन दान आदि ।
रक्षा
हो,वंश र पुस्ताको विकास प्रविधी शिपमा चलाउ वंश जातजाती ।। क
द्रब्य
पदार्थ तत्व,प्राण अपान व्यान,प्राण प्रणव सबै चरचर भूगोल ।
प्रितिदेवका
मन अन्न,जल जन पशु र आत्मा उन्नती छ संगोल ।।
बृहस्पती
मरुत ऋृत्विक,जल जमिन जङ्गल जडिबुटि रुद्रदेव बचाउ ।
चेतना
मन बुद्धि,स्वर ध्वानी र कर्मले आश्रम सुखि र रक्षागर्न
गराउन ।। ४२
जन
र मनमा अन्न जलले जन्मने पालन गरी,रोकी हिंसा भूधरामा ।
आकास
वायू,अग्निका ब्याप्ति,सुमार्ग
सुख जन्म भोग,यज्ञका रथमा ।।
बलका
पुषा,वायूदेव जनका यज्ञ रक्षा गरी शस्त्रशास्त्र शीप पढाउ ।
सृष्टि
चरचर मरुत,दुष्ट चेतन,कुकर्म
नासी जीव,माटो सधै जगाउ ।। क
शान्ति,कान्ति र धैर्य धारण नारी रुप देवी स्वईच्छाले याजक जाग्दा
।
ओमकार
परिवार,सुख मंगल हितकारी जन,सौभाग्य निवास माग्दा ।।
घरद्धारबाट
माथि उठी,राजनिति देश बिकास जाती बिकास नारी गर ।
जन्म,अग्रधिकार बिकास चेतना भरी प्रविधी आश्रममा सधै हराभर ।। ४३
ज्ञान
शिक्षा चेतनामा स्तोत्र र मन्त्रले शुद्ध आचरणगरी आवह्रान भक्ति ।
जनलै
व्यापक सर्वज्ञ रक्षा,सुख शोभा बल तेजले उब्जाई
अन्न शक्ति ।।
स्थिर
पोषण ओउम पोषण काम,गति सत्यमा सबै यज्ञमा रक्षा छ उज्याला ।
आयूर्वेदिक
सोमरस पिई ईन्द्र,सनातन बनी उही सूर्यदेवको दिप्ति हसिला ।। क
बर्षात
भई धरणी अन्न फलफुल बृक्ष लटरम्म जीव महान विजको पोषण ।
साधक
वीर,जात पुत्र सन्तान विश्व उज्यालो धरा आरोग्य,जीवमा छ धारण ।।
पवित्र
स्तुति देवदेवीको आशन शयन बुझि,कत्र्तव्य कर्म यज्ञ र
किर्ति भरुन ।
जुटी
जन ऋृषि र जगत श सरिर ईन्द्रअग्निका शास्त्र भरी,चेतनामा
बुझुन ।। ४४
ईन्द्रले
स्वार्गबाट मेघमा व्रर्ज हानि,जल बर्षाले जगमा रश्मि दिई
उषाको छरी ।
प्रकट
भई सूर्यदेव,अन्धकार नास्दै,सृष्टि समष्टि र वयष्टि आकासमा देखीहरि ।।
तटमा
स्वर लय आवज र जल प्रभावित नदि,अन्नको द्युलोकमा प्रकाश
दिने ।
मेघ
फाटी बर्षा उही मन्त्रले,अन्नपोषण भरी जगमा जन,श्रम आश्रय लिने ।। क
देव,ईन्द्र र अग्निका सुक्त र वचनमा रक्षा,चेतनाले ज्ञानी जनले लिए ।
मुक्तिपाई
यज्ञ फैलियो पुजनिय जीव जगत,माटो चराचर अडिदिए ।।
जीव,सृष्टि,वनस्पती आरोग्य र यश,रसको अन्न पोषण भूगोल भरि ।
यश
ऐश्वर्य सुख,कान्तिमा वंश र पुस्ता,बाँच्नेमा चल्छ सधै यसै गरि ।। ४५
जुरी
पल,स्रोत साधन स्रोत परिधन यज्ञमा,कर्ता याजकमा हुन देवहरु ।
कत्र्तव्य
उ२ेश्य जनका शुद्धि,शस्त्र शास्त्र ज्ञान
चेतना बस्ने सामाथ्र्यहरु ।।
आह्रावन
गरि सबै देव, ईन्द्रअग्नि वायू ऋृषि र सृष्टिका जगका
दाताहरु ।
पालक,प्रभाव साथै संरक्षण उत्साहित सन्तान बाँचुन,घरआँगन सुखहरु ।। ४६
माता
पिता पूर्खा वंश स्तुत्य जीवका,यात्रा,जीवन रक्षागर्ने ईन्द्रअग्नि देव ।
कल्याणगरि,सूर्य पृथ्वि माटो र जीवमारक्षा गरि बन्धुत्वभाव छ,रश्मि सेवा ।।
दिप्ति
जल बर्षा अन्तरिक्षा सबै परमाणु अणुहरुमा,सर्वत्र
सूर्यको रश्मि छ ।
यो
लोकस्तुत्य,मातृरुप उषादेवीले,पृथ्विलाई चेतन ज्ञान वंशमा जान्छ ।। ४७
जुरी
बल तेज,यश दया माया र देव सबै लोक ब्याप्त वायू वा
चराचर ।
भूलोक
सृष्टि स्थवरजङ्गम,समय चक्र शुष्म तत्व चले सम्म भूगोल भर ।।
यावत
रक्षा, ईन्ददेवको,अग्नि
सूर्य मिलि शत्रु दम्भ रिसक्षय गरी उजयाला ।
धन
यश ऐश्वर्य सवमा,पराक्रम जीवमा जीति बन्नु,जीवन जग हसिला ।।४८
भक्ति,दया दान नेतृत्व मित्रताकोलागि,सविता देवी भगदेव बोलाउ ।
चेतन
मनले स्तुति भक्ति शास्त्रको पुषा भृगु र अदिती हितमा रमाउ ।।
जागी
जन्मलाई,ईन्द्र बिष्णु,अग्निदेव
अन्न वरण गरि पोषण हितले रम्ने ।
यज्ञ
धन बल,यश ऐश्वर्य द्युलोक नदी अन्न र जनमा जीवन
बाँचने ।। ४९
उस्तै
मानिसको प्रेरणा दिप्ति,मित्रता ऐश सबै अन्नको
पोषण सम्भव ।
जीवका
अधिपति देव उपाशना,धन सवितादेव,कृपा
सुखद स्तुुति सव ।। ५०
अग्निदेव
सोमरस पान गर्न देव साथ,यजमान स्तुति भक्ति रुचाउ ।
सत्य,योग्य मेधावी यज्ञले अन्न प्राणदाता धरणी जन बनाउ ।।
अहिस्रक
वायू,अश्विनीकुमार भग र अदिती देवदीदेव भूवनमा आऊ ।
नेता
निति कानुन सबै ईन्द्रले रक्षा गरि सूर्य चन्द्र समान बनाउ ।। ५१
असल
अर्चना यज्ञ साधनाका पूज्य अग्रज ऋृषिदेव,पूर्खा
हुन जनको ।
आयुध
दिप्ति अलङ्गकार लोक सत्यमा रक्ष ागर्ने,मरुत
वा उन्मादी धनको ।।
शिघ्र
गति प्रसिद्धि दान खुसि सबै ज्ञान,शक्ति सामाथ्र्य,जल स्थलको ।
शुद्धि,दिप्ति प्रकाश र रोशनी भर्ने ऋृषि गुरु पूर्खा सम्झनु
भक्तको ।। ५२
कुन
सुख हुन्छ जन्मको र उसै मरुतगण पनि कुन यात्रा,कस्का
लागि ।
प्रकाशित
कस्कालागि वेग बर्षा दिप्ति सधै बर्षा गराउने,जल
मेधावीको ।।
अन्तरिक्षा,द्युलोक मेघ फुटि दान गर्ने अमृत जल धर्ति सिंचन कृर्षि ।
समुदाय
गण,धनधान्य नेतृत्व, मरुतगण
सुख स्तुति जनको पूmर्ति ।। ५३
मरुतहरु
तेज,रुप र दिप्ति सूर्यसंगै याजकसंग अन्न पोषण ।
गण,बल जलका शक्ति विद्युत मेघमाला रुद्र समान मरुत गर्देनन्
शोषण ।।
लोक
विद्युत,मेघमाला,दिनरात
सूर्य विधाता दिन र उजयाला ज्ञानका प्राज्ञ ।
यी
सबैमा तेज,अग्नि सुन्दरता सुख जुटाई नक्षत्र,जन माननु ज्ञानका आज्ञ ।। ५४
सुन्दर
बल वेग,नियन्त्रण अन्न फलि पोषण धरामा दिने जल
यज्ञले ।
सूर्य
वायू अन्तरिक्षा,जल जमिन हितमा,पर्वत
नदी रक्ष ागर्ने जनले ।।
हितले
जनलाई वेरी ज्ञान तन्त्र,शास्त्र मन्त्र शिक्षाले, परोपकार माग्ने ।
स्तुति
क्रोध पाप दुराचारी,अन्धविशवास नासी उहाँ जन
बाँच्ने ।। ५५
बोलाई
दिनु अग्निदेवले,दिप्तिकान्ती ज्ञान भरीपूर्ण मरुतगण ।
रक्षागरि
भूलोक स्तोत्र पाठ ज्ञान सम्मान खुसिको तत्क्षण ।।
फाटी
मेघ बर्षाले,अन्न झुलुन स्थवरजङ्गम चरअचर जगसबै।
स्तुत्य
ज्ञान भक्तिमा शिक्षा चेतना वाचोस खुसि समाज जाती सबै ।। ५६
ईन्द्रदेव
रथ परिधन पशु वनस्पति र रुद्रकापुत्र मरुत यो जगजगाउन ।
यज्ञमा
बन्दनिय मन्त्र,अन्न शान्ति ज्ञान र प्रजा पालक सबै रमाउन ।।
बर्षाले
सहकालका देव पाप दुराचार शत्रुनासी पूर्खा वंश समाउन ।
लोभ
पाप दम्भमा,भाला चक्र त्रिशुल शुल ग२ा बज्र,उही बचाउ ।।५७
दिब्य
शक्ति र सामाथ्र्यमा बल सुख,हित स्वामी जनका हामि
अधिपति ।
भूगोल
र सगोल हित छ, बर्षा र अन्नले चल्छ जात धर्म र कालगति ।।
पुत्र
भूमिका मरुत हो रश्मि बटुली अन्धकार नासी भूगोल सकल ।
शुद्धि,सुख शान्ति सतय र तेज छ,बाँच्नुमा
शास्त्रमा गर्नु खलबल ।। ५८
जन
कल्याणका हविदाता सबै याजक यज्ञ कर्म पूर्ण गराउन मरुतले ।
द्युलोक
अन्तरिक्षा चराचर र भूगोल तेजले , मेघले फटाउन बर्षातले ।।
हब्य
ग्रहण गरुन स्थवरजङ्गम प्रिती दिप्ति जनमा भरुन खुस मनले ।।
सबै
जन्म जीवन अन्न पोषणले हितमा देव,पूर्खा खुसि गरुन पुस्ताले
।। ५९
सबै
वर्ण लोक जीव जगत चल्छ,ईन्द्रदेव मरुतका प्रेम,धरामा साँच्छ ।
साईत,बर्षा अयन नक्षत्र वायू सबै पृथ्विका स्थवरजङ्गम जन्म
बाँच्छ ।।
उही
उभयचर,पंक्षि जीवजन्तु किटाणु परमाणु सबै पदार्थ र
तत्व ।
हर्ष
खुसिले अग्नि,वायू चन्द्र सूर्य जगाई मरुतगणको रुप रस र
गुणत्व ।।६०
घोषणा
नेतृत्व निति र कानुन ईन्द्रदीको मानी मरुतको उपस्थिती ।
स्तुति
भक्ति र शास्त्र र ज्ञकान अग्नि उज्यालो रश्मिले दिने प्रिति ।।
सबै
चराचर जीव निर्जिव शशीयासीदेवी वीर मरुत सोमरस पिउनु ।
समुदाय,हरेक प्राण तेज कान्ति र सुख बाँचुन बर्षाको अन्न पोषमा
जीउन ।। ६१
मरुतका
कर्म बुद्धि,ज्ञान धन वाणी सुनि रात्रिदेवी वहन गरी
मरुतगण ।
कामना
वचन वरुणदेवले उजयाला स्थवरजङ्गम रक्षा छ यज्ञ तनमन ।।
मिलि
वरुणदेव तेज कान्ति रुप रस गन्ध बाँचोस वंश धन सुखका ।
दिन
समय र पुस्ता समाजको रक्षामा यज्ञ अन्न अन्न रसमा बचाउने सम्मका ।। ६२
धरामा
बल यश ऐशवर्य,धन आचरण यज्ञमा पाले वरुणदेव ।
लोक
द्रष्टा वर्षा अमरत्व,उजयाला बादल जल दिने
ईन्द्रदेव ।।
सुखमा
उज्यला उ२ारक मरुतगण प्रकाशित गरिदिनु जीवन ।
मेघबाट
अन्न र पोषण तेज कान्ति सुखी निति कानुन र नियम ।। ६३
बाँस
आहराबस्त्र वरुणदेवले,शत्रुमित्र सबैतिर जीव
उत्साहित मनहरु ।
शास्त्रको
ज्ञान र प्राप्ति धन तेज बल यज्ञमानै अन्न र बर्षा जुट्छ ।।
पूजन
धन र सुख सबै अंहिसा राखी भूगोल संगोल प्रकाशित हुन्छ ।। ६४
जेय
जन्म,मित्र वरुणदेव स्तोताको स्तुति पुरातन रउत्तम ज्ञानदिने ।
आश्रय
र संरक्षण ब्यापक बनि निष्पाप रक्षित वरुणका सन्तान भईलिने ।। ६५
सबै
चराचर जगत र भूगोल वरुणदेवले रक्षा गरि जलबर्षा गरिदिने ।
धरा,सज्जन रक्षक र असुर सूर्यदेवको प्रकासले सुन्दर बलियो
भैरहने ।।
जीव,स्तुति अद्भुत कार्य,बल
सम्पनन यजमानको स्तोत्र सुन ज्ञानमा ।
दुरद्रष्टा
राखि मरुतगणको आवह्रान विशाल अन्तरिक्षा बाँच्नु शक्तिमा ।।६६
जाागृत
वरुण र अर्यमदेव तिमी,आदितय पुत्र र दीप्तिमान
कति ।
अपराजेय,बलवान पूजनिय यज्ञभूमिको,प्रतिष्ठित
सुख दिने अति ।।
सर्बज्ञान
यज्ञस्थलको,सुशोभित देवसतय व्रतको, आचार दिने ।
दानशिल
स्तोतालाई उेश्वर्य,स्तुति भक्ति बृद्धि गरी
जनमा बसीलिने ।। ६७
धर्मिै
बरुणदेवको मित्र बनी,तेज धवानी र गायन गर र
सुनाउनु ।
अधिपति
लोक र देवताका, पृथ्वि द्युलोकमा,अपार वैभव भैरहनु ।।
जीव नै सत्य,महानता
बल सामाथ्र्यमा,वरुणको वन्दना,ईश
जान्नु ।
धैर्य
दान अन्नका अधिपति बाँच्न र यज्ञमा पोषण प्रदान गर्नु ।। ६८
तेज
सामाथ्र्य र अक्षय कर्मको,लोक अन्तरिक्षामा छन्,वरुणदेव ।
बादल,मेघमा जल बर्षा धारणगर्ने, सूयदेव
कलयाण गर्ने सेवा ।।
धन
पुत्रादी सन्तान द्युलोक र तेजस्वी पृथ्विलोक गरी धारण ।
जगनै
देवकल्याण र यज्ञ भरी सबै तेज,कान्ति वरुणको क्षण ।। ६९
चेतनना र बुद्धि अनुकुलता,साधन दिई जनमा द्धेष हटाउ ।
संरक्षक
बनी धन अद्भूत कर्म दिई,शत्रु विजयी बनाउ ।। ७०
वरुणनै
शत्रु हिंस्रक र नासक,मित्र जनका यज्ञमा कृपाको
।
ज्ञान
बुद्धि प्रभुत्व दिई, प्रकाशक र हव्य देवःले
पिउनाले ।। ७१
अत्रि
वंशका मित्र वरुणदेव शत्रु विनाशक, धराका धर्मसुक्त ।
अटल
आश्रय स्वेच्छ यज्ञ कुशासनमा वस्नु रक्षा दिई संयुक्त ।। ७२
जगत,लोक अन्तरिक्षा सबै ठाउमा अश्विनीकुमार स्वरुप ।
आहुती,सूर्य सेवा युगकाल प्रकट हुदै सम्पादीत कर्म गुण ।
स्तुति
रुप र चिन्तामा कृतज्ञ संस्मरण गमनका स्वरमा आकृष्ट ।
रुद्रका
पुत्र,स्तुतिमा माधुर्यता,सुख द्धिान सर्मपण गरी,दुखकष्ट
।। ७३
रही
मन सम्पन्न द्युलोकबाट यज्ञ,धन बर्षा गरी स्तोता
सुन्ने ।
असत्य
हटाई दिप्ति छरि,जलयुक्त मेध,अशिवीनिकुमार
दिने ।।
च्यावन
ऋृषिलाई गरी ज्ञानमा सुख अन्नदेउ यज्ञमा हव्य हटाउ ।
पुकार
संरक्षणगरि, ज्ञानमा सुख,अन्न
देउ,यज्ञमा हब्य चढाउ ।। ७४
महाशक्ति
वल,धन स्तोत्र विद्या ज्ञानका,ज्ञाता
अश्विनीकुमार यज्ञका ।
स्तुति
वाणी सर्वसम्पन्न ऋृषि कुल जनको,मन संकेत बुझि,सम्झनाका ।।
कर्मपालक
अटल विश्वासी रस अन्न र धन बर्षि बस्नु विद्यारथमा ।
नासी
शत्रु,थापी यज्ञ ऋृतु अनुसार,प्रदेश यज्ञशाला जन राख्नुमा ।। ७५
अग्निदेव
दिप्ति स्तुति विराजीत उषा मुख समान अश्विीनीकुमार ।
शुभ
दिन र रातमा सुख,प्रगति र साधना गृहस्थका अन्न पोषण ।
वेदी
ज्ञान आश्रय,अन्तरिक्षासबैवाट अन्न बल लिएर कल्याण गराउ ।
यश
ऐशवर्य,धन सन्तान सबमा सौभाग्य दिई,यज्ञ जप तपमा लगाउ ।। ७६
जनले
पुजी ऋृत्विकदेव अश्विनीकुमार सधै,प्रशंसा धारण गरु हामी ।
भजी
सेवा,हव्य तुल्याई यज्ञको,होता
सुन्दर रुप रंग रसका हामी ।।
स्थायी
जल अन्न र यज्ञको शसरिर शुभकर्म सौभाग्यमा बाँचु सुन्दर ।
यही
जीव रथ डुबी,विश्व जीव जगत ,यश ऐश्वर्यमा साँची हरघर । ७७
यज्ञमा
सोमका नजीक वेदी प्रदक्षिणा सहितका अशिवनीकुमार ।
आवह्रान
गरि सुख,वनस्पतिदेव जीव मुक्तिमा,माया दिनु अपार ।। ७८
जीवितमा
क्षति रहित,वायू वहदै आमाले सुखद प्रसवमा जन्माउनु ।
ज्ञान,यज्ञ कृपा उजयालो बनाउदै,अन्धकार
सतय कर्ममा हटाउनु ।।
उषादेवी
अन्धकार हटाउ,धन दिप्ति स्तुति जीवका जन्मजन्मान्तर ।
वंश
पुस्ता सत्य भाषिणी जन्म, अन्न धन सन्तान पाउनु
निरन्तर ।। ७९
जन्म
उज्यालो हो,हरेक कल्प मन जीव अधिकारको शोभा र यज्ञ हो ।
दिप्ति
सर्ववयापि यज्ञ अरुणिमा वर्ण उषा र ज्ञानीमा सूर्यदेवको भयो ।।
उषादेवी
द्युलोक र अरुलोकमा नारी समान सजीई,मन
कल्याणकारी ।
प्रकाश
दिप्ति कान्ती छरी अन्धकार नास्ने लोक जीववको हितकारी ।। ८०
सवितादेव
मन,त्याग बल बुद्धिका योजित यज्ञ धारक र मेधावी ।
द्युलोकमा
प्रकाशित र प्रकट हुने लोकमा कल्याणकारी हीत छवी ।।
प्रकाशित
लोकमा तेजले,देव जग मन अश्व पराक्रमीबनि सर्मपर्ण ।
यहि
कल्याण सबै कार्य लोक देव सबैमा सवितादेवीको आरक्षण ।। ८१
जागि
प्रसिद्धि,उपभोग्य ऐश्वर्य,वरणीय रत्न जस्तै,उनै
सवितादेव ।
पवित्रता
पुत्रादी सन्तान वंश सुखमा घर आश्रमका अतिथीदेव ।।
आज्ञलिई
आफनै आमाका सत्य निष्ठा,पूजा,त्याग, व्रतका यज्ञमा ।
पालन
गरि सुत्र स्तोत्र उनै सवितादेव कर्म फुलाउ सधै यशमा ।।८२
हव्य
सहित उत्तम वाणीले स्तवन गरी बलसम्पन्न,हे
परजन्यदेव ।
जल
बर्षा गरी दान गर्जन आरोगयताका वनस्पती जगका ईन्द्रदेव ।।
विलाई
मेघमालामा नासी दुष्ट पापीको विनास र आघात पार्दे ।
सिंह
गर्जन सरह,विद्युत चम्कि मेघमाला जलबर्षाको गर्जन
टार्दे ।। क
परजन्य
जलराशिमा मेघ वायू विजुली चम्काई क्षीतीज आकास चुहिन्छ ।
प्राणी
पोषण भर्छन वनस्पति स्वच्छ औषधी भरणपोषण जगत जुट्छन ।।
मरुत
जलाधारामा पोषण जगभरी बर्षा संगै गर्जनमा जगत पाल्दछ ।
गडवढ
ध्वानी तरङ्ग र गर्जन औषधी वनस्पती गर्भको गुण भर्छन् ।। ख
सन्तान
भूर्ण जल राशिले स्थवरजङ्गम,जगत अन्तरीक्षा देव पालक ।
आश्रित
आश्रय जन्मका दाता,जग, वीज
पोषण संरक्षक नायक ।। ८३
वोली
पर्वतमालामा,थामी प्राणी वनस्पती सबै स्थवरजङ्गम ।
पुष्ट
पारी अन्न पोषणमा नदी जल पृथ्वि लोकको संगम ।।
शुभ्रवर्ण
घुम्ने पृथ्वि स्तोत्र मन्त्रमा,मेघ बोलाई जल दिने ।।
अन्तरिक्षा
र संम्पूर्ण शुद्धि विद्युत मेघमाला सामाथ्र्य भरिदिने ।। ८४
प्रकाशमान
मेघ संगै,अत्रिवंशका वरुणदेव भक्ति स्तुति गर सूर्यदेव
।
वरुणदेव
वृस्तिृत आकास बन वृक्षा र अन्तरिक्षा जीव पृथ्विलोकको ।।
मरुतका
सामाथ्र्य मेघलाई जलबर्षा र प्राण ज्ञानले अपराध हटाउ ।।
अपराध
झेल्नि सबैलाई मुक्त गरी,रक्षाको सेचन र पोषण जगाउ
।। ८५
जन,वेदवाणी सनातन् हिमद्युः सबै धर्म रक्षा गरीदिने
ईन्द्रअग्नि देव ।
यज्ञ
जगाई सबै शास्त्र शस्त्र र ज्ञान स्तुत्य शत्रुमा बज्रधारी सेवा ।।
पुजनिय
ज्ञाता र दाता धन संम्बृद्धि सबै अन्नमा दिने,पोषणको
हित ।
सबै
जन चरचर जीव जगत युद्धबाट शान्ती जीवन जीउने प्रित ।। ८६
ईन्द्र,मरुत बिष्णुदेव जगका अलङ्गकार आभूषण हित उननती देउ ।
विद्या
बल,युक्ति जुक्ति कार्यबाट,शत्रु
र सुरक्षा हितमा थामीलेउ ।।
प्रजाको
आमन्त्रण बल अन्न तप दान र यज्ञ अग्नि समान अटल ।
सबै
सुख तेज,दिप्ति रश्मि अलङ्गकार प्रदिप्त शत्रु विजेता
पलपल ।। क
भक्ति
खाना,बस्न बोल्न हिड्न र समाज सिकाउने अङ्गिरा र देव ।
पाली
यो जगत वंश र पुस्ता सबै समभावमा चलाउने धर्म सेवा ।। ८७
प्रर्वद्धन
शक्ति सामाथ्र्य,मरुतहरु तेज बलमा,जीव हित,रक्षा हुनु ।
सबै
देवता ईश अग्नि सूर्य मरुत वायू सबै जलमा बर्षाउनु ।।
स्तुति
स्तोत्र ज्ञान र अन्न पोषण भरी पाप रहित तेज दिनु ।
बिष्णुदेव
द्धेषरहित विशवकल्याण स्थवरजङ्गम रक्षामा बाँचिदिनु ।। क
हितमा
नै जग जगत,सृष्टि हितलेनै चल्दछ ।
जीवको
जाय जन्म अन्त हितमानै हुनेगर्छ ।।
दम्भ
नगरी समभाव धर्मको हिमद्युः चल्छ ।
शेषी
र रिस त्यागि अंङ्गिरा वंशी जगमा छ ।। ८७
अध्याय
६
ऋृग्वेद
हे
श्रेष्ठ अग्निदेव बलवान र दर्शनयोग्य बुद्धिको कार्य गर्ने ।
प्रचुर
बलदिई बलिया शत्रुलाई जिती हवि ग्रहण्मा पेट भर्ने ।।
ज्योती
र यज्ञवेदी स्तोत्र,शास्त्रले पूर्खा पिता
माता रक्षा गर्नु ।
कर्म
स्तुति र भक्ति बन्दनिय छ,तेज अनुशासन स्वम् जनले
धर्नु ।। क
देव
प्रजापालक हुन फल अन्न फलाई,तेज सामाथ्र्यवान ।
कर्मशिल
गुणी पोषिलो जोशका प्रविधी ज्ञान ति कर्मवान ।।
नमन्
गरि ज्ञान कृपा शास्त्र र देवको यज्ञ जगत धन्य ।
अग्निनै
सम्पूर्ण स्थवर जङ्गम पालक भरण हरण जन्य ।। १
सबैका
मित्र अग्निदेव अन्न तेजका सर्वद्रष्टा र पुष्टपारि दिने ।
स्तोत्र
र हव्यमा पुजन स्वकार्दे विश्वद्रष्टा यज्ञ ध्वाजा फैलाउने ।।
मनुपुत्र,सुख सम्बृद्धि सद्ईच्छामा द्धेष भाव हटाई यज्ञ रचाउने ।
दिब्य
उदार मन,बुद्धि स्तुति साधना जगाई मन मुटु धर्मि
बनाउने ।। क
नासी
पाप कुण्ठा नास्ने द्धेष वैरभाव अलमल सच्चाई पथिक ।
प्रदिप्त
लोक अन्तरिक्षा निमेष क्षणमा भक्ति स्तुति बद्ध जगत ।।
असल
कर्म हित परोपकारी आत्मा,अरुणी मन्थन वायू समान ।
पवित्र
हवि र अन्नबाट पोषण दाता देव जगत रक्षामा दिने मन ।। २
रोकी
संकट अभाव,भोक अशिक्षा गरिवी,यज्ञले याजक पाल्ने ।
वरुणका
मित्र स्वजन देवत्व,कामना भक्ति र यज्ञमा
थाल्ने ।।
याजकलाई
वंश सन्तान,धन दिई पापा नास्ने जीवन दिदैं ।
प्रज्वलित
मेघशक्ति,अन्धकार नासी उज्यालो तन,मन भरिलिने ।। क
अग्निदेव
सृष्टि सबैलोक जगतमा शोभा भरी सूर्याको दिप्ति ।
लक्ष्य
भेदन गर्न,असल गाँस,वास
अन्न धन दिन्छौ सित्तैमा ।।
तेज
कान्ति भरी बनबुकि औषधी जडीबुटी आश्रयमा जीव बाँच्ने ।।
रोकी
घात प्रतिघात जगत र लोक कल्याण्मा सुख शान्ति हाँस्ने ।। ३
बलका
पुत्र अग्निदेव ईन्द्रको बलले हाम्रा यज्ञका हवि सधै लिनु ।
यश
धन तेज प्रकाश भरी अतिथी र आत्मा,उषाकालमा भरिदिनु ।।
पदार्थ
जड चेतन सबै यज्ञमा अन्न दाताबाट पोषण गरिलिनु ।
शत्रु
भय रोग र संकटनासी,मार्ग रक्ष प्रशस्त गर्दे कर्म हेरीदिनु ।। क
याजक
हब्यद्धार वायू ईन्द्रदेव सुख,धन,ज्ञान,शिक्षा सुविधा भर्दे ।
अहिंसा
स्तुति भक्ति,विधि निति नियम तेजमा,जन रक्षा गर्दे ।। ४
शक्ति
ेतज बलका पुत्र द्रोशुनय चिरयुवा मेधावी अग्निदेव ।
मनुका
सन्ततीलाई वैदिक स्तुतिले अन्न,धन यशको सेवा ।।
यज्ञमा
देवः बोलाई,जिलाई आत्मा मन शुद्धि पृथ्वि भर र पिण्ड ।
सामाथ्र्य
ज्ञानले शत्रु हर्ने,तेज शक्ति सामाथ्र्य जागुन
यज्ञ खण्ड ।। क
याजक
स्तति भक्ति सब वंश सन्ताान सृष्टि ब्रम्हाण्ड भरी ।
तेज
कान्ति र शान्तिले भरिपूर्ण यश सूकार्य स्विकार्नु हरि ।
सृर्जि
नभ व्योम चराचर जेय जन्म र मृत्यु उही रचेसरी ।
नीयुक्त
छ जन्म स्थवरजङ्गम,जड चेतन पदाथर््ाले सधैभरी ।। ५
याजक
जागृत यज्ञ भर्नु स्तुति शस्त्र शास्त्र रक्षा र हितमा ।
अग्निका
तेज प्रकाश फैलाई समिधा जलुन धुँवा कल्याणमा ।।
ज्वाला
खोली गमन गरी मिठो नमिठो नछानी निल्ने समाथ्र्य ।
स्तोत्र
र स्तुति अदभूत यश,वीज सन्तान रक्षाको अन्न कार्य ।। ६
उच्चस्थान
द्युलोक निवासी अग्निदेव जगतमा चर अचर हेर्ने ।
यज्ञमा
बन्धना अन्न र धनका दिव्य ज्ञान पोषणले जीवन भर्ने ।।
द्यू
भू र भूवनलोक दिप्ति र कल्याणको यज्ञ देवत्व छ प्राप्ति ।
केतु
स्वरुप,सूर्य र ज्वाला फैलाई जगत रक्षामा हामी उनकै
सन्तती।। ८
सृर्जि
सद्र्धाम अग्नि तेज दिप्ति पूण्य मन्त्र स्तोत्र पढी यज्ञ गर्नु सुन्दर ।
व्रत
,न्यास ध्यान र जप गर्न पाउ हित, आकास नभ गंगा पिण्ड पुरा ।।
यिनै
महिमा सबै जड चेतन बुझ्नु,स्थवरजङ्गम रहे सम्म
जन्मजन्मान्तर ।
वायू
सूर्य सबै ज्ञानजलमा,अन्न धन वृक्षबनी वाच्नु
प्र्रााण एकाकार ।। क
पतका
रंग,रस रुप र गन्धमा अग्निदेव
तेज अन्धकार नास्ने ।
प्रयत्नमा
अन्न पोषण समेली वंश र सन्तान मिलि बस्ने ।।
ताना
वाना बिषयमा हेतालाई स्थिर गराई,हरेक निवासमा ।
ज्ञानेन्द्रिय
कर्मेन्द्रीय युक्त प्राण रक्षा गरुन,होस
संसारमा । ९
यज्ञमा
सनिध्य प्रज्वलित अग्निदेव पुरा जीवन यज्ञको साधना ।
गरी
बन्धना आत्म उनैमा जागोस,सम्बृद्धि जगत गर्नु
प्रकाशन ।।
अन्न
धन,वंश संरक्षण गरी यज्ञ,जीवमा
पुष्टि आनन्दी तन मन ।
जगत
प्रकासक सबै रक्षा बनोस,धरा स्थवरजङ्गम आत्माकन ।।
१०
जीवका
चेतना तेज ओज् कान्ति,दिप्त अग्निदेव देवता
बोलाउने ।
मरुत
वरुण अश्विनीकुमार संघमा ल्याई द्यावा पृथ्वि यज्ञ जगाउने ।।
हे
अन्नदाता आहुती लेउ,प्राप्ति हवि ग्रहणमा गरि
सधै पोषण भर।
मन
बुद्धि तिम्रा ज्ञान भक्तिमा आत्मा मिलन,चोला
रक्षा जुुगौ गर ।। क
तिम्रा
स्तुति संसंस्मरण अंगिरा र छन्द भाद्धाज ऋृषिका वंशले गाउन ।
यज्ञ
सेवा सत्कारको हविष्यान्न ग्रहण गरी,जीव
साधनामा लगाउन ।।
बुद्धि
भरी अन्न र पोषण,रक्षा कृपाको आश्रयमा,यी दिव्यधाम जगाउ ।
अविद्याा
गरिवी र पाप हटाई समभाव सुख धन यशमा सधै बचाउ ।। ११
पुष्ट
वीज,जन्म याजकका आश्रमभरी तेजमा, सूर्यदेव
दिने ।
नासी
अध्ँयाँरो विश्वमा उज्यालो, अग्निदेव याजक बनिने ।।
सर्ब
व्यापि प्रदिप्त ज्वाला पाप दुराचार अन्याय अज्ञान नासी ।
चराचर
स्थवरजङ्गमको स्तुति मन्त्रण वंशमा सबै रक्षा साँची ।। १२
ऐश
बल,धन जगाई भाग्यवान अग्निको स्तुति गाउने हामी ।
परजन्य
मेघबाट बर्षा र अन्न्को पोषणमा सामाथ्र्य रहु हामी ।।
यज्ञमा
स्तुति देवत्व परोपकार लोकमा लोक जागृत गराई दिनु ।
सौर्यवान
ज्ञानको बलमा,पुत्र अग्नि,वंश
हितमा वीज रक्षा लिनु ।। १३
यज्ञबाट
मानिस सद्बुद्धि पाई,सुरक्ष हित धन धान्य छ ।
सत्कर्म,श्रेष्ट यशस्वी सन्तान सहित, अग्नियज्ञ
जाग्दछ ।।
रक्षक
शत्रुजेयी ज्ञान बल,तेज साधनाबाट प्राप्त
हुन्छ ।
जन्मस्थल,वासस्थान रक्षा साधना शत्रु हटाई,सुख बन्छ ।। १४
उषाकालमा
शास्त्रले प्रज्वलित अग्निदेव पूज्य र प्रजापालक ।
पवित्र
द्युलोकमा उत्पन्न र विचरण गरी विद्धावान अन्न रक्षक ।।
अरुणीभीत्र
योग्य अद्भूत ज्वाला,कृपालु ज्ञानी जस्तै
स्तुति योग्य ।
नियाली
आँखाभित्र मन मुटु,जीवन वसको बनाई जीव बाँच्छ यथायोग्य ।। क
दयालु
चतुर महान बलका,पुत्र अग्निदेव उस्तै सामाथ्र्य छ ।
यज्ञ
स्तुति रक्षाको वरणीय शक्ति,अतिथि पूज्य स्तुति हुन्छ
।।
भक्ति
जागृत प्रजापालक सर्वज्ञ लोकारी, अग्निदेव को उपासक ।
देवः
शास्त्र सर्वज्ञ ज्ञान,कार्य सिद्धि यज्ञमा बसि
कुशा आशन ।। ख
हविले
यज्ञ समिधा,चरु होमादी,शास्त्रले
लोभ पाप नासिदिने ।
सङ्गाम
दुख,
यज्ञ प्रतापमा मन्थन भई जीव चराचरमा धरिने ।।
तुलफुल
बनस्पति र जीव,सृष्टि र समाज सृजनशिल उनैदेव ।
अग्निनै
पालक,धारक र नष्टगरिदिन्छन् जगमा केही छैन,जब ।। १५
होता
र देवःका आवहनकर्ता अग्निदेव जागी,दिई महान ज्वाला ।
नियन्ता
यज्ञ कर्म सबै भोग,मार्गका ज्ञाता द्रष्टा पथका कला ।।
तेज
अलौकिक छटा,अन्न
र सामाथ्र्यका स्रोत यज्ञमा विधी देउ ।
संम्पूर्ण
जन यज्ञ वेदीमा हवि प्रदान गरी ज्ञान,जीवमा
बल भरीलेउ ।। क
प्रकट
हुने पराक्रमी ज्वाला विश्वधारण र अरणीका मन्थनमा ।
प्रदिप्त
शास्त्र मन्त्रमा शत्रु संहारक,स्तुति भक्ति नहुन गन्थन
।।
प्रकट
भई सोमरस पीई महानता योग बलले सुरक्षामा आवस ।
व्रत
प्राथर््ानातिर्थ सबै अग्निका अधिपति,सामाथ्र्य
अन्न साथसाथ ।। ख
अहिंसा
प्रसिद्धि शुभकार्यमा,तप यज्ञले तेज प्रकाशित छ
।
बल
अन्नको पोषणमा ईच्छा र सुख याजक श्रेक्ष्ठ बन्छ ।।
उपशना
स्तुतिले कर्म सिद्धि ऐश ऐशवर्य यज्ञले फैलन्छ ।
तेज
कान्ति,लोक ब्रम्हाण्डमा याजक समेटी भक्ति जगाउछ ।।
१६
दुष्ट
अधर्मि,मन आत्मा हृदयबाट,आत्मा उज्यालो पारी धन र कर्म ।
अङ्गिराका
वंशले तिमीलाई सोमपान गराउने, अग्निदेवको सतमार्ग ।।
सोमपान
गरी सूर्य प्रकट गराई,अन्न पोषण सामाथ्र्य र धन
परिपूर्ण ।
तृप्ती
ईन्द्रदेव उषाकालमा अन्धकार हटाई चराचरका जग सम्पूर्ण ।। क
रोकी
हिंसा,लोभ असुरका मार्ग रोग,अभाव पाप नास्नुपर्छ ।
देवहरु
प्रसन्न मन हुदै ज्ञान अनुशरण यज्ञमा जाग्नुपर्छ ।।
बल
यश ऐश्वर्य धीर,कुशल योद्धा जुट्न शास्त्रले बोल्छ ।
ईन्द्रदेवनै
स्तोत्र भक्ति,अन्न यी जल पर्वत यही संभव छ ।। १८
प्रजापालक
ईन्द्रदेव सामाथ्र्य जगत सगुण बुद्धि बल प्रर्बद्धक ।
युद्धा,रक्षा चारैदिशा हितमा सखा मित्र जीव हुदैनन् उत्तेजक ।। १९
यज्ञमा
समीधा होम अन्न,खुसि दिल जग्गेको आवहन देवको ।
सुख,धन सामाथ्र्यमा र पोषण उनै ईन्द्र भरुन यही जगतको ।। २०
हवि
ग्रहण गरी,जीवले अजर रथ आरुढ ईन्द्रको गर्छ स्तुति ।
धुलोक
र पृथ्विको महिमा प्रज्ञावानको शास्त्तोर छ भक्ति ।।
सूर्यदेवको
प्रकासमा सुरक्षा र उजयालो शक्ति सामाथ्र्य दिनु ।
यज्ञ
जगाई मन्त्र,मित्र भावमा,जन
आराधान सुनि क्षमा लिनु ।। क
ईन्द्रदेव
अङ्गिरा बाच्य कालगति,नितीमा श्रेष्ठ बनाईदिने ।
वरुण
ईन्द्र मरुत सबै देव,प्रकृतिमा जीव आरोग्य हुने
।।
पराक्रमी
सर्वज्ञ बलका पुत्र,ईन्द्रदेव आहुती ग्रहण
गर्नु ।
समग्र
पाप नासी जग,शत्रुबाट रक्षा गरी,मार्गदर्शक बन्नु ।। २१
दुख
संकटमा गाहे,आवहनगरी ईन्द्रको मुक्ति र जुक्तिले ।
ईच्छा
पराक्रम ज्ञानमा शत्रु विजयी छ,मन आत्माले ।।
अङ्गित
ऋृषिले जोश पराक्रमी हित यज्ञ अनुष्ठान गर्ने ।
शासक,वंशपुस्ता स्थवरजङ्गम सुख शान्ति अन्नमा पर्ने ।। क
अनेकान
स्तोत्र मन्त्र स्तुति सुनि सबै याजक रक्षा गर ।
सुख
कल्याण,जल अन्न पोषणमा यज्ञ गरी तृप्ति हरघर ।।
ईन्द्रकै
बलमा बज्रले अचल,सुदृढ शक्तिपुर पनि हुन्छ अन्त ।
बर्षा
गरी चराचर र लोकमा अन्तरिक्षा सकल तेजबल ।। २२
कल्याण,शुभ मानसिकता,नासी
शत्रु,पज्य र प्रशंसनिय ।
घडा
र देवलाई नरोक्नु असुरले,क्षमा दयामा देव बन्दनीय
।।
निकली
सोमरस स्तुति सुन्छन,कर्ममा छन् जन बाँधिएका ।
सहज
मार्ग सुख र धन प्राप्ति गराउन, ईन्द पुजिएका ।। क
सोमरस
पिई आसनमा वसि,चेतना प्रसन्न हे अन्नदाता ।
सन्तुष्ट
होउन सब मन,आत्मा याजक मन्त्र ज्ञान भएका ।।२३
सोमपानमा
बल बढी जनले,प्रविधी गति शिल्पकला बढाउनु ।
नासी
शत्रु पाप,कुचेष्टा हिंसा अधैर्य र लोध दम्भ हटाउनु ।।
इ
ईन्द्रदेव प्रतिदिन उत्तोरोत्रर ज्ञान,शक्ति
आरोग्य बनाउनु ।
स्तुति
भक्तिमा जीव जगत सुगम प्रकृतिमा वास वसाउनु ।। क
पहाड,अन्न शरिर र पराक्रम,हृदय
अन्नले बल जगाउनु ।
नजीक
सबै ईन्द्रका भक्ति,वंश आयू भरिपूर्ण बनाउनु
।। २४
बलशालि
ईन्द्र साधना,जागृती र साधनस्रोत छ रक्षामा ।
हटाई
शत्रु मिलाई,क्षय,यज्ञले
सुनाउनु शास्त्र ज्ञानमा ।।
मान
खोजी,द्रोही युद्ध चल्ने,जल
धन जीउ नास्ने धमण्डी ।
समेटी
विजयी कान्ति शान्तिी र हौसला ज्ञान स्थान नास्ने जगीया ।। क
वीज,सन्तान वंश वसुधा तगत,शिक्षामा
कृपा समेटी चल्छ ।
बद्धजीव
भयभीत,तरङ्गित वा रक्षा ईन्द्रदेवको सोमपान हुन्छ
।।
उनै
हुन,हामी उनैका,जल अन्न शक्ति सामथ्र्य
उही भक्ति पनि ।
शरिर
कान्ति आवस जाय जन्म ईन्द्रकै,संस्मरणयज्ञ कृपा छ,नी ।। २५
बर्षि
जलसेचन मनग्यै ईन्द्रको बर्षा,परजनयले अन्न दिने ।
वीर
योद्धा र सङ्गाम खेपी संरक्षण शक्तिले शत्रु थर्किले ।।
नासी
दर्जन लोभी पापी दम्भी युद्ध गरी भड्किने मार्ने ।
फलि
अन्नको पोषणमा कामना,समभाव सुख ईन्द्रनै भर्ने
।। क
हर
पल क्षण सफलताका दिन रात शत्रु क्षय गरी,रक्षा
छ चराचर ।
शत्रु
विनासक ईन्द्रनै आफु र कर्म हितकर राजयमा सुसमाचार ।।
हुर्कि
श्रद्धा,अनुष्ठानमा प्रकृतीमा सामाथ्र्य सुरक्षा
जीवका प्राप्ति ।
स्तुति
ज्ञान र सखा भक्ति कर्म ऐश धन,रम्ने वंश र सम्पति ।। २६
हर्षित
ईन्द्र उचाई खुसि र गर्व हिमाल सरी उत्तरखण्डका हिमद्युः ।
सोमपान
गरी स्तुति भक्ति ज्ञानमा वंश ,साख जाका सिन्धु र विन्दु
।।
ठूलो,माया महिमा ईन्द्रले धन सुख यश पराक्रम र अन्न झुल्ने ।
शिक्षा
चेतना भरी असुर नासी,यज्ञमा वंशका सन्तान
फल्नेफुल्ने ।। २७
वासस्थान
जीव गोठाला,वाछो जीवनका दुँध अन्नले वाँच्छ ।
ईन्द्रनै
याजक धन अखण्डित सुरक्षा,चराचर उही सधै चल्छ ।।
स्थवरजङ्गम
ईन्द्रका समिप यज्ञमा,बनी अँध्यारो उज्यालोमा ।
बाँची
वर्षा अन्न आरुणीमा भरी,प्रकृती शक्ति उही
जाग्दामा ।।२८
असल
बुद्धि जन मन ,धन हुने,आत्मा
सुन्दर,मन मुहार उज्याला
ईन्द्र
रथमा चडी सहि काम र गमन हुने विचार छन,तेजिला
।।
ऐशवर्य
धन पाई पोशिला अन्न फल जलले सन्तान तृप्त हरघर ।
तेज
कान्ति भरी ईन्द्रले सुखमा, स्तुति यज्ञका हरसन्तुष्ठ
भर ।। २९
धन
यश,सुख र सम्बृद्धि भरी ईन्द्रले,सृष्टिका जीवधारी ।
बल
सामाथ्र्य लोकमा उजयाला रक्ष ागर्ने यज्ञ वरावरी ।।
जल
जमीन जंङ्गल साथै नभ वायू अन्तरिक्षा ईन्द्रनै सत्य ।
राक्षस,उजयालो परजनय फटाई वृत असुर,जीत
ज्ञान तथ्य ।। ३०
प्रजापति,पिता उनै ईन्द्र र स्वामि उनै भरण पोषण गर्ने ।
भित्राई
बर्षा,अन्न जले पोषण भरी वंश धारणमा पर्ने ।।
स्तुति
भक्ति र ज्ञानमा आगमन,चराचर भलो पारीकन ।
सूर्य,वायूदेव जगमामिलि मरुत सबै जनको यज्ञ दिई जन ।। ३१
सुनि
स्तुति भक्ति शस्त्र शास्त्रको,सुख सन्तोष खुसि ईन्द्रको
।
पिता
पूखार्म उनै,जाय जन्म भवितवय र कर्म दिने उनैको ।।
अन्न
पोषण भरी वीज र वंश कर्ता यज्ञमा चेतना सुख दिने ।
प्राप्ति
निरन्तरता तेज कान्ति धन पाई जन आरोग्य हुने ।। ३२
बलशाली
ईन्द्रले जगका आफना सन्तान सुरक्षागरिदिनु ।
उपाशना
र वन्धन भक्ति र वंश रक्षाले,यज्ञ जगाउनु ।।
गमन
शक्ति सामाथ्र्य याजकलाई सुख दुख चिनाउनु ।
सुख
साधना ज्ञान प्रविधी सिकी जनलाई वायू,सूर्य
बताउनु ।। ३३
स्तोत्र
शस्त्र र शास्त्र पढि गुनि सबै,जान्ने ईन्द्रका यजमान ।
बन्दना,सुख शान्ति अन्न पोषण लिई आनन्द जन समान ।।
मरुस्थल
जल स्थल यज्ञमा तयारी,सोमपान हवि अर्पिैत गरि ।
युद्धका
रक्षक बनि जीवमा ईन्द्रनै बचाउने,स्तोत्र र शास्त्र पढी ।।
३४
यात्रा
र मन वान्छित कृपा,धनै ईन्द्र पोषण ज्यान दिई अन्नले ।
सन्तान
वंश परम्परामा प्रविधी र यज्ञमा वहादुरी उही धनले ।।
पुष्टि
कान्ति,शान्ति भरी सुरक्षामा दया क्षमा कृपाको
सामाथ्र्यले ।
पराक्रमी
यज्ञ,ज्ञान धारी धन र मायाका खानी यज्ञ छ कृपाले ।। ३५
बलमा
यजमान बुझि विनाश र शत्रु क्षयका विनाश युद्धमा ।
ईन्द्र
खुसि बनाई,समस्थ धन बल र कला छेड्नु रक्षामा ।।
सेवा
स्तुति र भक्तिका श्रेष्ठ अधिपति जनका आर्शिैवचनले ।
शत्रुबाट
बचाई घर,धन सन्तानमा वाँच्छन सुख आनन्दले ।। ३६
विश्व
वन्दनिय अश्रवसवार महात्म र आत्मज्ञानी हे ईन्द्रदेव ।
यज्ञमा
सोमरस भरी सुन्दर बलशाली यज्ञमा अमृत रस देउ ।।
आनन्दका
स्वामी,बलशाली जन यज्ञमा बर्षि अमृत रस भरुन ।
उही
वरुण अत्तम बल,अन्न दिई ईन्द्रले सुन्दर जीवन धरुन ।। ३७
ईन्द्र
सोमपान गरी यी याजकको सुबुद्धि र तुप्तिमा दिब्य आहुती ।
सुनि
हाम्रा आव्रहान र ससतोत्र स्वीकारी उपशना यज्ञ भएजति ।।
धन
यश बल र सुरक्षा समेटी शिक्षा ज्ञानले उज्याला कालगति ।
लोक
प्रकृतिमा,जल अन्न र पोषण पाई,जन तप दान यज्ञको मति
।। ३८
दिव्य
ज्ञान चढाउने सोमरस मधुर रस,देव हर्षमा फलित पान ।
ईन्द्रनै
मुक्ति तुष्टि र भुक्ति जुराई,अन्न र पोषणका उज्याला
दाना ।
लोक
उषा,स्थवरजङ्गम चिरी अन्धकार सूर्य र वायू कति हितकारी ।
स्तुत्य,भक्तिमा शक्ति र
सामाथ्र्यमा अन्न पाई,यज्ञ सुख जीवनदायी ।। ३९
आनन्दमा
हरित सोमरस पिई ईन्द्र प्रकृति चराचर
जगतका मित्र ।
भक्ति
स्थिरता ,प्रदिप्त अग्नि वायू र सूर्य जीवका आत्मा
अन्तनिहित ।।
पिई
सोमरस स्तुति भक्तिमा,परजन्य बादलले र अन्नमा
पोषण दिई ।
द्युलोक
अन्तरीक्षा र जगत रज्ञान,यज्ञमा प्रविधी देउ,जन समेली ।। ४०
शान्त
यज्ञ,अनुवन्धनिय र यजनीय,पूज्य
देवादीदेव ईन्द्र उत्तम ।
जनका
ज्ञानेन्द्रिय कर्मेन्द्रिय तरङ्ग गुण मन बचन आत्माकन ।।
तिमी
सोमरस पान गरी जीव जीवात्म सब लोकमा गर्नु सेवा ।
पुष्टि
तुष्टि र शक्ति भक्ति जन्माई रक्षामा यज्ञ जगाउ घर छेउ ।। ४१
शान्त
यज्ञ,शस्त्र शास्त्र,चाह
मन दिप्ति प्रविधी र कला भरुन ।
सोमपान
गरि ईन्द्रले विध्न र संकट हटाई प्राण रक्षा गरुन ।।
ईन्द्र
मदोमन्त नभई,जगत चराचर कल्याणमा निति शिप भर्ने ।
बल
मुक्ति ज्ञान,अन्नको पोषणमा दिइर्, रक्षा कल्याण हाम्रो गर्ने ।। ४२
संस्कार
रित विधि विधान,रसमा कान्ति दिप्ति न्यायका ईन्द्र ।
जीव
प्राण सबमा शत्रु संकट रक्षा अभाव हटाउने देवेन्द्र ।। ४३
शक्ति
शोभा देदीप्यमान भरी उपाशक रक्षागर्ने ईन्द्रले ।
पिई
सोमरसले आनन्दी धन,अन्न पिई पुज्ने हुनाले ।।
अन्न
र पोषणले हर्ष खुसि,सुखमा सोमका रक्षक देव ।
बल
अन्न तेज साची ज्ञान स्तोत्रमा घरघर हुने सेवा ।। ४४
शक्ति
सामाथ्र्य सम्पन्न ईन्द्रले सोमरस,उपाशकलाई खुसि पार्ने ।
शोभा
बल र हर्ष बढाई,धन अन्न पोषण र स्तुति अन्न बढ्ने ।।
रक्षा
दिई स्थवरजङ्गम अन्तरीक्ष र सबै लोकमा रक्षा बढाई ।
यज्ञ
कर्म स्तुति सखा भावमा वंश सन्तान खुल्दछ,भाईभाई
।। क
अन्नले
आहुती गराई नाना द्रव्य,रत्न आभूषण ठोस ग्याँस ताल
।
ईन्द्रनै
हिंसा र काल गतिमा बाचई दिर्घा आयू र जीव रक्षा हाल ।।
गर्जन
र परजन्यमा मेघ चिरी बर्षा दिई कपट रोक्छन् असुरको ।
यज्ञले
शक्ति सामाथ्र्य योग्य र कृपा पूर्तिै गरि जीव जगतको ।। ख
वेग,गति,द्रुतर सामाथ्र्य समेटी
ईन्द्रले खुसि भर्टन यज्ञमा ।
जल
जमिन जंगल जगत रक्षमा जुट्नु,सूर्य वायू धैर्यमा ।।
सूर्यका
सात किरण वायूका उन्नचास जात जगाउने शक्ति ।
ज्ञानेन्द्रिय
कर्मेन्द्रिय सबै सृष्टिका पुष्ट छ ईन्द्रको भक्ति ।। ४५
नासि
शत्रुले नुवंश र यादुलाई नितिले वाधे ईन्द्रले जिलाए ।
ज्ञान
र स्तोत्र जानी शास्त्र शक्ति स१चार दिई ईन्द्र बिलाए ।।
पूजा
प्रार्थना भक्ति चल्छ,धन सुख र रक्षामा वाच्न
जीन ।
श्रेष्ठ
वीर हुन,लोभ दम्भ पाप जीती भलो समभावको मन ।। क
शत्रुका
किल्ला,वास घायल भई,रगत
जीवमा रहदा स्वभीमान् ।
छल
कपट र युद्ध जीती वीर धन सुख प्राप्ति उही
बलवान ।।
स्तुतिमा
वेग गति र रिस नासी सम्पति रक्षागर्ने कति ज्ञानी ।
बन्धु
मित्र जगतका स्पर्धि अभिभाज्य धारण धर्म कला छ नी ।। ख
नास्ने
अधिपति ईन्द्र जग देखाई,यशोगान गाउने
रक्षक ।
मानव
जात वंस र सन्तान सम्झी बाँच्ला अन्न भक्षक ।।
दान
कल्याणमा धनको उद्यम,स्तुति र प्रशंसा धरणी भरी
।
चेतना
बाँच्ने बचाउने,चराचरका स्थवरजङ्गम संसारहरि ।। ख
पराक्रमी
ईन्द्रनै सर्वद्रष्टा श्रमगरी बल तेज,ओज
भरीलेउ ।
गति
चक्रमा,समाज समय,ऋृतु
याजक धन सुखमा भक्तिदेउ ।।
शत्रु
जीती प्वाँख काटी,युद्धमा यज्ञ यशोगान जगाउने पूर्खा छेउ ।
शरिर,प्रेरणा,ज्ञान शिप ईन्द्र दिउन
कलीमा होसको प्रविधी लेउ ।। ४६
ईन्द्र
सोमरसमा तीक्ष्ण,मधुर र रुचीकर सोमपान ईन्द्रको ।
नासी
किल्ला र सिमा वृतासुरले मेष फाटी बबर्षा धराको ।।
द्युलोक
अन्तरिक्षा र लोक जगत दिन राात सृर्जि जनमा ।
उषानै
स्वार्ग पृथ्वि जल औषधीले दिन रात सोमरस पिउँदामा
। क
सुरवीर
जागृत ईन्द,श्रेष्ठ लायक,धन
बलशाली शत्रु क्षय गर्ने ।
अभय
कल्याण तेज उनकै,वरद वाहुली करकमल,बुद्धि जनमा भर्ने ।।
कृपा
र शास्त्र शस्त्रले,चेतना बल बुद्धि दिर्घा
जीवन बाँचीरहोस ।
निति,गति रक्षाको हित अनुभव संरक्षण जनमा रहिरहोस ।। ख
याजकलाई
शक्ति भरी त्रिलोकमा ईन्द्रनै रक्षा गर्दछन ।
भू
मण्डल वृहस्पति सूर्य र वायूदेव ईन्द्र नजिक छन् ।।
हितमा
धन सुख सन्तान र वंश जगाई बलिया रक्षक ।
स्थवरजङ्गम
वाँची शत्रु विनास र सन्तुष्ट समय ।। ग
सबल
ईन्द्रदेव शक्तिसामाथ्र्यमा जल अन्न दिई
पोषण ।
गर्भमा
रुप आत्मा,मरुत र सैन्य प्रविधी शिप घोषणा ।।
यहि
हविष्यान्न भलो देवको प्रेम गीत सधै गाउने वीर ।
गाई,घोडा भोजन सबै ईन्द्रले जुटाई सम्पननतातिर ।। ४७
अग्निदेव
सर्बज्ञ,अमर,हितकारी,बलशाली कृपाका छौ ।
भक्ति
स्तुति गर्छो,तेजवान दिप्ति सधै कान्तिी दिने हौ ।।
बुद्धि
ज्ञान चेतना तिम्रा महानता, अरुणी मन्थन हुन्छ ।
यज्ञका
कान्तिले प्रज्वलित यश ऐशवर्य धन दिनु हुन्छ ।। क
पवित्र
सम्पन्नता घरमा,आश्रमका स्वामी प्रदिप्त अग्निदेव ।
यजमानका
स्तोत्र शक्तिमा आश्रयदाता सन्तान वंश सेवा ।।
अपराजीत
मनुषीसबका संरक्षक,स्वप्रकाशित तेजी मित्र हौ ।
दिई
जन्म,अन्न र कर्म संगै यज्ञ फलाउने देव तिमी हौ ।। ख
पुजनिय
मरुत तेज ससम्पन्नता,भरी बलशाली छन अमर ।
वरुण
जस्तै बल,पोषण भरी धनका दाता जीवनलाई अजर ।।
पुषादेव,यशोगान गाई,हामी,चराचरका र वनस्पतीको रक्षा ।
मित्रवत
विध्न बाधा हटाउने,मान्य श्रेष्ठ पुषदेव समकक्ष ।। ग
वाणी
सत्य सबै,ज्ञान चेतनमा जग भरी आवस तृप्त गर ।
सामाथ्र्य
काम कौशल ज्ञान र प्रविधी शिपमा संसार पर ।।
हटाई
लोभ,क्रोध,द्युलोक र अन्तरिक्षा,जेय जन्म सबैतिर ।
उत्पन्न
भएका जड चेतन,जीव सृष्टि अग्निरक्षा खातिर ।। ४८
वरुणदेव
हाम्रा स्तुति,भक्ति सुनि सुखमा रक्षित ।
अग्निदेव
पनी हाम्रा कर्म शास्त्र शस्त्रले पुजिनु ।।
यज्ञ
ध्वाजा रुप उज्याला सूर्यदेव दिने काल,गति
।
नक्षत्रमा
रात्री र सूर्यमा सृर्जि जीव गति दिनु अति ।। क
समेली
धैर्यमा कार्य तेज,ओज बल
बुद्धिमा वायूदेव ।
दीप्ति
अश्विनीकुमार र परजन्य बादल दिने वायूदेव ।।
कृपा
सम्बृद्धि,पोषण वंश सन्तान आश्रम रक्षा गरी जन्म ।
सिद्धि
सत्कर्म तृप्ति हुदै यज्ञ बनोस अन्त,मृत्यु
कर्म ।। ४९
शोभा
व्योमका तारा नक्षत्र र अन्तरिक्षासंग धराको रक्षा ।
उही
रुद्रदेव यशोगान गाउने अग्निदेव प्रजवलित कक्षा ।।
पराक्रममा
विष्ण,ुआवास धन शरिर सन्तान रक्षा जुटाई ।
अन्न
पोषण सविता र विश्वदेवले सधै यज्ञ जीव रचाई ।। क
तृप्ति,सुख,मनकामना दिने देवलाई नमन
गर्छु सधै ।
तेजस्वी
द्यावापृथ्वि,मरुतलाई चराचर आवहन निजै ।।
जलदेव
स्थवरजङ्गम सृष्टि हितमा उत्पन्न गरी दिने ।
रक्षक
उनै सवितादेव बलका पुत्र ईन्द्रग्नी देव मिले ।। ख
बुद्धिमत्ता
अश्विनीकुमार कर्म सहित अन्धकार हटाउने ।
देवतानै
सन्तान वीज,धनका अदित्य वसु,खुसि बनाउने ।।
सुखमा
रुद्र सरस्वती,विष्णु वायू अन्न जल र पोषण दिने ।
सविता
र भगदेव द्युलोक समुन्द्र अन्यलोक सुरक्षा गरिलिने ।। ग
सुनि
जनको स्तुति प्रार्थना मनमा उही भक्ति शास्त्र पुजिने ।
शक्ति
स्वरुप तेज कान्ति भरी जगमा जनका वंश उही सजिने ।। ५०
निर्मम
दर्शनिय अदम्य तेजले, द्युलोक छ वरुणप्रिय ।
ज्ञान
ज्ञाता लोकको,सूर्यदेव धन आवस्यकता दिएर ।।
दयालु
चिरयूवा वलमा, अदितिका पुत्र देवताको वास ।
दुष्कर्म
पापीको क्रुर कुटिल चाल आनिवानी निवास ।। क
जीवन
पापकर्म भ्रष्ट आचार निति कानुन सब पारि नष्ट ।
भोग
चलन र कर्म सुर्धानु यज्ञले सन्तान वंश पुजी प्रष्ट ।।
सत्य
सदाचार सधै वरुण र अग्निदेव लिने प्रेम आश्रयमा ।
धन
अहुती,स्तुति संसंस्मरण गृहस्थ सब नास्छन संशयमा ।।
ख
अलगिने
नासी कुचेष्टा,लोभ मोह ईष्र्या मद सबै मद्यपान ।
सोमदेव
पाणी ग्रहणगरी ,मार्ग गमन सपार्ने वीर जन ।। ५१
जगाई
भाव यज्ञमा याजनका कर्मकाण्ड मन्त्र गर्नु शान्तिको ।
जुटि
अनुष्ठान जप तप ध्यान न्यास छ,जीव र सृष्टिको ।।
आहुतीमा
अग्नि प्रज्वलितदेव मन्त्र र रक्षाका सोमदेवको ।
ज्ञान
विद्याा शिप प्रविधी सिक्नु जन जल जमीन जङ्गलको ।। क
वंश
पितृ सन्तानमा,धन सुरक्षाका अधिपति अग्निदेव र ईन्द्र ।
प्रार्थना
सत्य र कर्ममा निवास गरी आरोग्य आरती देवेन्द्र ।।
नासी
दुख भोक अभाव धराको अन्नले पोषणले बल दिन्छ ।
देव
र लोकनै सत्य छ चराचर सृष्टि मरुत होता उही छ ।। ख
कुश,तुलसी पिपल,शालिग्राम र बिष्णु सबै
जलस्थल एकैखाले देव।
अन्तरिक्षा,द्युलोक,तारा नक्षत्र पिण्ड
सूर्यचन्द्र जीवमा अग्निदेव ।।
मिलि
वायू ,अग्नि परजनर्य बादल दिने सबैखाले रक्षक
हाम्रा यज्ञका ।
सुख
धन र शान्ति जीवमा फैलने मंन्त्र,ज्ञान पुज्नु आहुतीका ।।
५२
अन्न
बुद्धि ,कर्म पुषादेवले सम्मुख हरबखत मार्ग प्रस्सत
गरुन ।
हितैषी
धन दान गर्ने र मन आत्मा गृहस्थका नजिक जाउन ।।
प्रकासमान
पुषादेव ज्ञान,शास्त्र मंत्र प्राणीको कठोरता हटाउ।
तेज
र वीर सम्पन्न,स्थवर जङ्गम अन्नबाट पोषण विश्व भराउ ।। ५३
End
End
Comments
Post a Comment