खण्ड ५ सेढाई परिवार [१६] [१७] [१८) wikipedia
ऋग्वेद
ऋग्वेदअध्याय १(१६१)......
ऋग्वेद
ऋग्वेदअध्याय १(१६१)......
कुल
सन्तान रउपभोगमा अग्निदेव विभक्त नभई,भाईहरु
मिल ।
जड,चेतना र जनले देवः ईश काम र अनुगमन, अग्नितिर ।।
त्वाष्टाले
वाणी स्त्री,समष्टी कन्य सम्वो२नगरी पिता माता ।
जगाउनु
अन्न र सोमरस बर्षर जंगलमा जल ज्ञानी जनमा प्राण धान्नु ।। १६१ ।।
याजकका
गुण,गति,पराक्रम,बल रहन्छ यश ऐश्वर्य र जनको धनमा ।
सुसंस्कृतमा
स्वर,अज,तेज ईन्द्रले भरी आयु,काल धान्नु जगमा ।।
यज्ञ
प्रतिस्थापन,प्राज्ञ,विद्धवान,फल समान,मेघमाला फाँटी बर्षादा ।
याजक
शिप प्रविधीफैलाई विकास याजकलाई बाँच्न भन्छ विपदमा ।। क
रसोद
अन्न पेटमा पचाएसरी,मेघ,बादल पचाई जल बर्षिदा ।
गुण
सुगन्ध ,आगो,वायू
चारै दिशामा जीव रहे सम्म वाँच्दा बस्दा ।।
अनयो,अभाव,हेय नहोस,माटोमा समभाव स्विकार्नु जीवले ।
यज्ञ,गति,काल,चक्र र समय आत्मा तत्व सुखमा वाधिनाले ।। १६२ ।।
अहित
कसैको नास,युद्ध र आत्मा नमार्नु,बाँच्ने सत्कर्मिले ।
शास्त्र,विधीनै गतिमा वसु र सुर्यमण्डल ,व्योम समालिने ।।
यम,जप,तजनै जन्म छ,लोक हित व्रत तिर्थले यज्ञ चल्दछ ।
वरुणले
जल जमिन जंगल र भूगोलको स्रोत जनले सहन्छ ।। क
सूर्य
आकास सुमार्गबाटनै आत्मा सबैमा कल्याणकारी जन ।
क्रान्ति,आन्दोलन उपलव्धि,यज्ञकर्म,व्यक्ति र छ भक्ति मन ।।
सौभाग्य,स्वभाव सबै समुदाय,ईन्द्रदेवले
अन्न बर्ष दिई दिए ।
दिव्य
र स्वर्ग चन्द्रसूर्य अन्तरिक्ष देव ईशको नाभी भैदिए ।। ख
शक्ति,श्रेष्ठ सामाथ्र्य रसद्गुण बलिया अवयव हुर्काउ ।
नराखी
वैभव समुदाय जनमा,समभाव,ज्ञान,शिक्षा चेतना देउ ।। १६३ ।।
जगत
पालक सुन्दर साौम्य,सवृबयाक वायुदृेवलाई ।
तेज
कान्ति र नाभकिय केन्द्र गतिशिल अविनासी छ जनालाई ।।
गुजरा
गति र चक्र यज्ञमा भक्ति र स्तुतिले शक्ति आत्मा जगाउ ।
देह,अवयव,तन्तुचेष्टा ज्ञान
ब्रम्हण्डमा तत्व संरक्षण जन लेउ ।। क
किरण
निमेष,वायू र प्राणतत्वले गर्भरस वीज र केन्द्र
नाभीमा पुग्छ ।
जीव
जहाँ सम्भव छ सम्बृद्ध,आहार,प्रविधी,शिप जनले ताक्छ ।।
स्रष्टा,वाणी,राशि,नक्षत्र,अन्तरिक्षा र पृथ्वि ईशले
रक्षित छ ।
पुरानो
सप्रेम मास,घडी,पला,जल जीव आत्म मन सम्भव
छ । ख
विवीधताको
सुन्दर सम्पन्नता र सम्मान एकतामा सूर्यदेव र बर्षाले ।
एकता,कलहमा लोक,धुरो,अयन,महिना ऋृतु दिन रात हुनाले
।।
गतिमान
प्रकाश,जन्मको उ२ेश्य ,सृष्टि र श्रष्टा वीजको रक्षा ।
सूर्य
र ईन्द्रदेवका दिव्यता दुरदर्शि देव ईशः भक्ति छ यज्ञ गक्षा ।। ग
संसार
हुईकिन्छ सुन्दर चक्र र काल बोकी मरणशिल जीवमा ।
ज्ञान,वंश र प्राणको जीवरस,अन्न
फलफुल छ सुखमा ।।
विद्युत,कुशल प्रविधी,मायालु,जन भाव र चेष्ठा गर्नु जीवलाइृ ।
अस्तित्व,धारण।निर्वाध सबै गति विश्ब संरक्षण सूर्यदेवलाई ।। १६४ ।।
केन्द्र
हो जीवन संसार चक्र,उद्गम,उच्चाहरण मेरो ।
जीवन
दियो,विश्व देखाई,तेज
शरिर मन बचनमा पर्यो ।।
चल्यो
शक्ति उदयमान,संसार चक्रमा लाखौ यत्न गरी गर्भमा ।
प्रकृती,मन,बचन,परा अपरा के हो,जन्म्यौ
सुख भोग जनु निभ्नुमा ।। क
बाँधिएर
काम कत्र्तव्य,निति निर्देश विधी बिधानमा जिउनु ।
त्यागी
हिंसा,कुफत समाज,जीवमा
कत्र्तव्य सुख सतय रचाउनु ।।
शरिर
र आत्मा कुनै तथ्य देव ईशाा वा कसैलाई मान्दछ ।
शौभाग्य,आहरा,आरोग्य हु्रदै प्राण वंश
रक्षीत पुनः जन्मन्छ ।। ख
ध्वानी,जीव,चराचर जगतमा व्यप्त जल,जमिन,जंगल ।
पञ्चतत्व
र महाभूतभीत्र सामाथ्र्य अन्नमा जीवको जीवन मंगल ।।
यश,पश्यान्ती,मध्यमा र वैरवरी रुपमा,रस,गन्ध छ जगतमा ।
धुरा,चक्तमा अडी आगो,बर्षासित
शक्ति गति जनमा ।। ग
मेघ,सूर्य,चन्द्र,अयन तारा सबै गणमा वायू बहने ।
पुष्टि,तुष्टि र सन्तुष्टि सुख कल्याणको संसारमा पोषण दिने ।।
यज्ञ,याजक,भक्तिमा धर्म,कर्मनै गुजरा ििवश्वमा छ आत्मा ।
सबै
वर्ण,जाती,जगत जीवशेषमा जान्छ, उस्को प्राण परमात्मा ।। घ
बिभुषित
गुण विद्धताका परिपालक ईन्द्र व्याप्त ।
सबै
छन्द,जाती,आश्रम ढुक्छ गति र काल
वेरी समाविष्ट ।। १६५ ।।
स्थान
मान र उमेरमा राम्रोगरी बल,यश ऐश्वर्य धन ।
मरुतगणलाई
यज्ञ,स्तोत्र ज्ञानको उदारता विशाल हृदय ।।
कुल,भाव ईन्द्रका शोभा सहित र कुशल अन्नमा बसुन ।
बलमा
प्रशंसामा तेज,ज्योती,ओजमा
धारण सुरवीर रहुन ।। क
शक्ति,सामाथ्र्य पराक्रमले प्राणी ईन्द्र धारक हुन,आनन्दीपन ।
कार्य,धन र समनता स्तुति भक्ति वीरेचित बिद्धावन बन ।।
नेतृत्व
वैभव र सामाथ्र्यमा समभाव रस्नेह जल अन्नमा ।
यन्त्र,प्रविधी पूजा अर्चना प्रिय ज्ञान चेतना भरी,प्राण बाच्नामा ।। १६६ ।।
मेघमाला
विभाजीत पार्दे मरुतगण यज्ञ र अग्निमा ।
दिई
शोभावीरको कष्ट अबुझ बुद्धि रक्षागरी भूमिमा ।।
सुख
जल बर्षा पाली बस्त ीआश्रम अन्न रस भरिने ।
हिमाल,पहाड तराई र अन्तरिक्षा चराचर कल्याण गरिने ।। क
सबल
स्तोत्र साधना र संस्मरण वंशका सन्तानमा ।
मन,भाव,आत्मको वृक्ष पुष्प लता
आरोग्यमा ।।
यश
ऐश्वर्य धन सबै सेवा देवः ईश पालन छ जीव विश्वको ।
सामाथ्र्य,उपभोग आभूषण र शस्त्र शास्त्र प्रविधीको ।। ख
विभूती
हुन दुरदर्शि सुन्दर मधुर ईन्द्रनै उनै पूण्यात्मा ।
ईन्द्रलेनै
पराक्रम र सामाथ्र्य काव्य रस छ जगतमा ।।
शरिर
अन्न,बल विजयश्री मातृ भातृ उदारताले महान ।
भूगोल,प्रकृती,स्रोत साधन र रसायन तत्वमा
जीव बाच्छन् ।। १६७ ।।
दिई
असिमित बल स्रोत साधन आनन्द रबलमा ।
पुरुषार्थी,सामाथ्र्य ,ऐश्वर्यमा नियुक्तहरुले धन,विद्युत साथमा ।।
मेघमण्डल,विद्धावन समक्ष घरमा बर्षा गराएर तेज अन्न दिन्छन् ।
उपेक्षा
मन हरण,सुरक्षा र सोमरसका साधनबन्छन्,शुभ यज्ञ भर्छन ।। क
स्तुति
शौभागयमा अपराजेय,वरुणनै मरुतदेवको साथमा ।
नासी
शत्रु क्षय ईन्द्रका अन्न बल छ शारिरीक पोषणमा ।।
लिई
यश ऐश्वर्य धरणी जोगाई यज्ञ भत्तिः सद्र्धाम पुज्नु ।
जुटाउनु,भाग भोगमा शुद्ध कर्म र फल पाई वंश,घर रम्नु ।। ख
मरुतगण
यज्ञकर्ममा तत्पर हुदै स्तुति छ,पौष्टिक आहारा ।
जल
जमिन,पशुधन र प्राकृतिक भूगोल शुशोभीत जीव हरघर ।। १६८ ।।
मरुतगण
शुसोभीत हतियारलोक र अन्तरिक्षामा ।
तेज,शक्ति,अन्न,बल सबै स्वस्फूर्त गतिवान बन्छ ।।
बर्षा
बादल,शत्रु दल र रक्ष कल्याणमा बाँच्दछ ।
निकाली
विद्युत जलप्रवाह तरङ्गनै निरन्तर भूगोलमा पर्दछ ।। क
ईन्द्य्रदेज
र ईश ज्ञानचेतना संरीक्षत जनका प्रर्तिमूति ।
यज्ञ
सत्कर्म छ सुख र सौैभाग्यमा याजकले अन्नरस पाऊछ ।
भूमण्डल,अन्तरिक्षा,वायू,बर्षा पराक्रम भयाङ्गकर वशमा ल्याउछ ।। १६९ ।।
हुदैन
अपराध रअसाहया,मर्नु पर्देन अन्यायमा शत्रुसामू ।
शोषण,भोक,रोग र महामरी हटाई
ईन्द्रदे जनमा पर्छ सच्चिनु ।।
चित्त
संकल्प चलि यज्ञमा भक्ति,पुजन अग्नि सामू दोष बहन्छ
।
होमी
सद्र्धाम,प्रसाद बनाई रिस,तृष्ण,कुभाव होमी ज्ञान उही मर्छ
।।१७० ।।
अधिपति
ईन्द्र सदावहार ऋृतु परिवर्तन,समभाव छ जनमा ।
मन,आत्मा,शान्ति धरी,ध्यान ह्ृदयमा सुख,सामाथ्र्य
पराक्रम ।।
थर्की
मेघ फाटी बादल,काँपी भूगोल बिजुली चम्की सुर असुरमा ।
रक्षा
धारण र श्रेष्टनै नित्य सर्बत्र बल र अन्नमा बाँच्ने जनमा ।। १७१ ।।
मरुत
गणका अक्ष्ँय तेज,गति ,संरक्षण
र सामाथ्र्य दानवीर जस्तै ।
पतन
रोकी जीवन स्तरमा आरोग्य र दिर्घायू थपी,शत्रु
क्षय छ उस्तै ।। क
यज्ञनै
मनोरथ कामनामा सेवा ईन्द्रले सोरस अन्न दिने ।
सुख,सेवन र भक्ष्य,चोख्य
बनाई अनन,रसादीमा भक्ति स्तुति लिने ।।
ईन्द्रनै
परिवयप्त तेज,मन्त्रमा हविदाता जल बर्षा दिने भूगोलमा ।
नासि
शत्रु अंह,अज्ञान,आहुती
स्विकार्ने सुरवीर व्योम संगोलमा ।। १७२ ।।
नासी
अन्धकारआकास र्पथ्विका रक्षक निर्भिक प्राप्य उनै ।
शरिर
आत्मा र चराचर जगतका मार्गदर्शक चेतना छर्ने पुरै ।।
शिष्टचार,मित्रता र साधनाका प्रर्थना सुनि फल दिने ।
यज्ञ,कुटिल प्रविधी र शिपमा धन सम्पतिले उनै जन भरिने ।। १७३ ।।
अन्न,बल र आत्मा ,मन
विचारी थेगी भरषिलो पनि ।
यश,ऐश्वर्य धनमा नियन्त्रीत पराक्रमी घर्षण रस बन्छ नी ।।
पदार्थ,जडचेतना,रसायनको भण्डारणमा शक्ति
आरोग्य भरिदा ।
दीर्घायू
बनाउछन् ईन्द्रले,भे२ सबै अहितमा रक्षा गरिदा ।। क
सबै
यज्ञ कर्म र किल्ला संगोल भूगोल बस्न योग्य छ ।
उही
दुष्ट नासीवायू र बर्षा जन शुसोभीत बाँस बस्दछ ।। १७४ ।।
दान
यज्ञको विशाल भाँडो हो,आनन्दको सोमपान ।
बल,हर्ष,शक्तिनै अन्नले दिन्छ,उज्यालो,अध्यारो पन ।।
स्वामी
ईन्द्र,वायू वेगमा सूर्य,नक्षत्र सरहको भूगोल ।
शस्त्र
अस्त्र चलाई ज्ञान,स्तुतिमा सुख देह छसंगोल ।। १७५।।
भूगोल
सम्पदा व्यप्तिमा विकार विष शत्र, ईन्द्रले हटाए ।
हविष्यान्न
ग्रहण गरी वैभव,विनास रोकी,दुष्ट
र दुष्कर्मीको भय ।।
यज्ञबाट
शान्तिकर्म र रआहुती सद्र्धाम,धन,यश,ऐश्वर्य दिई ।
मित्र
सहयोग र स्तुति साधनामा बाँचोस दान र जीव फैलाई ।। १७६ ।।
मिठा,रसिला धराका अन्न फल,जरो
काण्ड पात आरोगय ।
ईन्द्रनै
शक्ति बल भर्छन,सामाथ्र्य चराचरका,जीव यथायोगय ‘।
कृर्षिन
दिर्घाकालिन संरक्षण हो,बाँच्नु जीव,जाती र संघियता ।
श्रद्धा
भरौ वंश र पुस्ता चलाउछ,मन,आत्मा आरेग्य छ यता ।। १७७ ।।
बर्षो
पितृ सामथ्र्यमा,श्रमको अध्यारो,उज्यालो सबै काल जीवको ।
सत्य
त त्याज्य शरिर,अन्न साधनामा देह टुटी आत्मा छ चडकिएको ।।
अधिीर
लोभ अन्धकारनै ,संयम टुटाउछ देव ईशमा जन अडकिए ।
भाव,मन,विकार, ईन्द्रहरुन उन्नती,शिप,कौशल,भरिए ।। १७८ ।।
भाष
भेष जातीनै कला संस्कृतीको,भूमि दर्विलो रक्ष गर्दछ ।
उज्वल
गति,सामाथ्र्य,अन्नरसमा,गुण विजय र सन्तान जन्माउछ ।।
लोक
हित पराईको समभाव,अश्विनीकुमार लोकमा,जन पाल्दछन ।
वायू,वर्ष भूगोल ईन्द्रका साथमा प्रशंस,आनन्द,धन जगाउन थाल्दछन ।। १७९
।।
पृथ्वि
अन्तरिक्षा र शून्यमा जीव गति,स ,जीवनको पुस्ता वंश छ ।
याजकनै
यज्ञमा होमी शस्त्र शास्त्रा,कृपा र बुढयौली दुख भाग्छ
।।
दायित्व
र कर्ममा अन्न ईन्द्रसित वायू समेटी भरणपोषण गुणमा ।
पथप्रर्दशक
उनै विद्धावान र तरङ्गित आत्मा,यज्ञकर्ता सुरक्ष छ लोकमा
।। १८० ।।
यज्ञनै
ज्ञानको मूल,जपन,तपन
र शंखनाद,अन्नसेवक बुझदछ ।
ब्रत,धारणविश्वासले जनको,बुद्धिलाई
लोभ त्याग सहन सिकाउछ ।।
अत्याचार,तिरस्कार,निन्दा घटाई वंश सन्तानमा
भूगोल सजाउछ ।
कुशलता
ज्ञानमा नौका र भरोशा मन आत्मामा अन्न बलले पुस्टाउछ ।। १८१ ।।
हे
जन्म हो,यज्ञ गर तिमिनै स्रष्ट र द्रष्टा हौ समाजको ।
सुविचार,ज्ञान,शिक्षा प्रविधीभरी दिनु ,अन्तमा मृतयु छ जीवको ।। १८२ ।।
जड
चेतन र धातु ररसायन जती छ,भूगोल बुझ्दछ ।
खोजी
विनी उपयोगनै यज्ञ बनि जनमा प्रेरण बुझ्दछ ।।
हर्ष
रमहिमा त सुन्दरछछटाकोे चरराचर जगत विज्ञान बोल्दछ ।
मेहनेत
श्रम रक्षाम,अध्यारोबाट उजयालोजग ईन्द्रले चम्काउछ ।। १८३
।।
अन्न
आश्रय सत्य र दिव्य छ,वीज तुष्टि,पुष्टि र सन्तुष्टिी ।
जतिनै
उज्यालो शास्त्र अनुकुल,आनन्द आत्मा छ वंश र
सृष्टि ।।
धारण
गर यज्ञ सनातन चराचर,पुजी सेव कबने जन जगत ।।
भड्की
नहिड्नु,वैरको आशक्तिमा भक्ति टुट्छ,मर्नु वा जानु फगत ।। १८४ ।।
आश्विनीकुमार
द्युलोकर जृथ्वि जनलाई तेजमय भाव बुझनु ।
दिव्यता
बिशव धारक रक्षा र पाप मुक्ति,जन सुध्रनु यज्ञ होम्नु ।।
सुन्दर
स्वरुप ,क्षय,विनम्रता
समेटी जगतमा प्रविधी शिप बाँच्नु ।
अन्न,रस,पोषणनै सत्य बाणी,पूर्खा देवको देहात्मा,आत्मा
साँच्नु ।। १८५ ।।
कल्याणका
कृपा र स्तुतिनै ,आनन्द ज्ञान चेतना,चराचरमा छ ।
मित्र
र प्रितका अन्नले किर्ति,बर्षा,वायू उनै ईन्द ्रदेमा रहन्छ ।।
वेग,अाँधि,हुरी वेग निकाली जल,जमिन,जंगल,अग्निे जोगाउछ ।
भरण
पोषणगरी सत्कर्म जनमा,जाय,जन्म,सन्तान,वंश सजाउछ ।। क
हटाई
चोट,सन्तोष र सुखमा चिरायू संस्मरण देव ईशनै मनमा छन् ।
स्नेह,जनभाव,समभाव रही मन,विचार सामथ्र्यका जन फैलि रहुन ।।
प्रकाश,भक्ति,स्तुतिको गृह र समाज
अध्यारो उज्यालोगरी गुजरा ।
अन्न,बल,रस ,सामाथ्र्यले बनी रक्षागरी जीव आरोग्य पुरा आयू बाँचे पुरा
।। १८६ ।।
लोकमा
यो,बल,क्ष्मा,दया लिई अन्न् पोषण तत्व यज्ञ हो ।
सम्मान,प्रगती,विकास,मन,बचन कर्म बल भरी याजक
बाच्ने भो ।।
दाननै
सर्वत्र मनको शुद्धि र भक्ति पूजा,स्तुति रमन्त्र जीवनचार्य
चल्दछ।
तत्व
ग्रहण अन्नले स्वास्थ्य शक्तिमा गई आनन्द आत्मा,जीव
बन्दछ ।। १८७ ।।
तेजमा
प्रदिप्त देवः इृशमा आहुती अन्नले प्राण तत्व बाँच्ने यज्ञ भूमि ।
यश,ऐश्वर्य,धनमा याजकको रक्षाभई गुण
मन्त्र,विद्याको कर्मयोनी ।।
रक्षम
हव्य पदार्थ र रसायन धरणीमा अग्निदेवलाई स्तुति भक्ति मनमा छ ।
ऋृदय
र कोमल ज्ञानको अमृतमा समभाव अन्नदिनाले गृहस्थ जीव बाँच्दछ ।। १८८ ।।
विदत्ता
ज्ञानको स्रष्टा र द्रष्टामा रचना हुनु निजै ।
वैदिक
सनातन कला,संस्कृती,भाषाले,जन उही छ सजिवै ।।
सभ्यता,दर्शन र सन्तान,चेतन
मन आत्माले बुझ्नु ।
समाज,मान्यता र भूगोलनै ,हिमाल
ऐना हो जीवले बुझ्नु ।। क
गुणतित
अग्नि,सत्मार्ग कर्म र कृपा राखि धरा,भूगोलमा ।
कठिन,दुख,कष्ट र संकटमोचन गरी यज्ञ
अमरतवमा ।।
भाव,सुरक्ष,भय सबैअधिनमा राखि असुर
अहित हर्ने ।
दिई
धरामा अन्नले,सामाथ्र्यवान,विकास,चेतना प्राणीमा छर्ने ।। १८९ ।।
उही
असल यश,ऐश्वर्य बल र मधुरभरी जनको सधै ।
सुनी
गुणगान,भजन,किर्तन
र स्तुति मन्त्रण देवः ईश निजै ।।
ज्ञान
भरण पोषण बाचर्य बुद्धिमत्ता रस,मन रकृपामा जन जाग्ने ।
अन्नबाट
प्राण रक्षित शुद्धि धन,निष्पाप कर्मलाई आत्मासाथ
राख्ने ।। १९० ।।
शेषी
बिष प्राणीको शरिरबाट हटाई जीवको आरेग्य चराचर सबै ।
मेटी
अदृश्य किटाणुकफ,वात,पित्तबाट
मन आत्मा शुद्धि दिने हर्दमै ।।
क्रिया,कर्म जीवका आवस,सन्तानका
सुखदुखमा प्रकट हुदै ।
सूर्यदेव
जागी ईन्द्रले पवन,धरा,अन्तरिक्षामा
विज्ञान सिकाउदै ।। क
शोवष
विष र विशाक्त मन,तप टार्नु तिमीले मृत्यु ।
मधुला
शक्ति र विद्यााको अमृत भरी जीव ,जगतमा हट्छ कुकृत्य ।।
ईन्द
्रनै जीवकोषबाट किटाणु रोगी भरी ज्ञान आरोग्यमा जन ।
प्रभाव
रअभावको रक्षागरी सन्तान र मन आत्मामा सन्तान कन ।। १९१ ।।
ईति
अध्याय
२
देवता
अग्नि
स्वामजिनमा
अग्निदेव चराचर भूगोलमा,ब्यप्त ।
ऋृत्विक,यज्ञ,अर्घायु र गृहपपते बनि जगत
समस्थ ।।
सर्बव्यापी
नेतृत्वदायी ज्ञान,बुद्धि,ऐश्वर्य
अग्निदेव ।
दान
सर्बवयापी,पालक,मित्रदेव
फलमा सूर्य जस्ते देव ।। १
याजक
जनसाधन उनै जात,ईश, अग्निदेवको ऐश्वर्यलिने ।
स्तुति
मन्त्रण,पराक्रम कल्याणले रक्षागरी द्युलोक रक्षा गरिने ।।
प्जवलित
,रत्नधारक अधिपती अग्निदेवले गृहस्थको रक्षा ।
प्रजा,ज्ञान,ज्वाला र किरणबाट
अग्निदेवले जनको यज्ञ तृप्त गर्नु समकक्ष ।। २
तृप्त,तेज,जन्म,परिवार,नाता,वंश वीजको प्रकासित,छ
भोग्य पनि ।
यज्ञ,दान दिई वाणी र अन्नले प्राणी ध्वानी आयू,आरोग्य स्वामी पनि ।।
पोषण
धन ऐश्वर्य जीवननिर्वाह,यज्ञ,आहुती ग्रहणमा शसरि ।
अमरत्व,शक्ति र उर्जा भूगोलमा चराचर द्युलोकको वास सार ।। ३
अर्पित,धुप,दिप,नैवेद्य,कर्मविधि,नितीसद्र्धाम यज्ञमा ।।
समिधा
प्रजवलित अग्नि ,हवन र मन्त्र उ२ेशय सफल जीवमा ।।
सामार्थ
जीवको प्रसंशनिय अग्निले बर्षा गरई बादल र वायू ।
दिप्ति,कान्ति र सुख धराको कला,धर्म,संस्कृती बाचर्य जन आयू ।। ४
विभूती
जन उद्योग आदित्य उज्यालो अध्यारो जगमा ज्ञान ।
प्रेम,स्तुति,भक्ति बनाई,तेजले असंखयध न,पूर्वज
पूण्य मान ।।
जन,समुदायमा अग्निलेलदिने सूर्यका किरणले बल र कुल वंश गर्ने ।
तेज
ज्ञान,सुखमा वासर सम्पति घर घर बसि जन आत्मा मृत्यु
हर्ने ।। ५
अहो
कल्याणको मन्त्र विद्धता पिईन,ज्ञान प्रविधी शिपको रस ।
यज्ञनै
ईन्द्रले अग्नि सुर्य र भूगोल पूप्य बाटो गुण सम्पन्न साथ ।।
स्थिर,समाज,संघ गुण रस्वाभावनै समभाव
अग्निले घिउ होम्दा ।
जाग्छ
व्योमनभ अन्तरिक्षा रभूगोल जन्मको कल्याण जाग्दा ।। क
सन्तान
ज्ञान,धीर,वीरहुने
अग्नि प्रतापले सुख ,आनन्द बन्छ पुजनीय ।
लोकमा
पवित्र बुद्धिमत्ता व्याप्त ईन्द्र सहित यज्ञमा छन् बन्दनिय ।।
यज्ञकुण्डा
थापी थानीमानी कुल र ईष्टदेवलाई सन्तान आश्रमको रक्षा ।
अन्न,रुप,रस,गन्ध र अन्न जीवले आत्मा योग्य काममा गरीकक्ष ।। ६
दिव्य
पदार्थका ज्ञाता जीव,नभ,व्योम,अन्तरिक्षामा ।
साख,याजक,प्रकाशित वा अतिथी
बाँध्पाप नाशमा ।।
जल,जमिन,अग्नि स्वामी,तारा,नक्षत्रगण रक्षक सबै ।
प्रजापालक
शत्रु रक्षक,स्वास्थ्य,आरोग्य,चराचर अग्निकै ।। क
मेहमा
कामना सबैसर्मपित,मनोहर अग्निमा बुढो तननेरी ।
ध्वासे,आकासपथमा रमाउने तिव्र गति र ज्वालाको तेजश्वी ।।
किर्ति,मन्त्र,संस्मरणमा समभाव मापन छ
उस्तै संरक्षण ।
ज्ञान
र शस्त्र,अस्त्र निरड.कारी अग्निदेव मन आत्मा छन्
जागरणमा ।। ७
चेतना,मन,आत्माको शरिर बल,पिता,पूर्खा उनै अग्नि ।
विजय,पवित्र,व्याप्त उही यज्ञका नायक,स्तुति,भक्रिमा घुम्ने ।।
उन्नताी
कर्मनै शुद्धि छ ,तेज प्रेमले सुख,यज्ञवेदीमा अर्घादिने ।
अन्न
जलमा स्तोत्र र शास्त्र पूजन,यज्ञ सन्तुष्टि दिन्छ
अग्निले ।। क
स्विकारगर,घिउ,अन्न,समिधा सबै आहुती जपन मन्त्र ।
साधन
सुक्त,ख्याती र प्रतिष्टा जोगाई यश,ऐशवर्य धन सर्वत्र ।।
गरी
बर्षा,अन्तरिक्षाबाट पुष्ट अन्न,रस र बलमा जीव छ हितकारी ।
आकास,जल,जमिन जगत बाँच्नु अग्निका
शिप सुधारी ।। ख
तिम्रा
चैतनयले,देव ईश यज्ञले, अग्निदेव
हितका मित्र ।
बल,सुख,तेजले आश्रयमा अग्निले यह,धन,मन सचित्र ।।
शत्रु,आरेपी सेखी रोकी मन,बचनमा
समभाव दिने ।
मनुष्य,हित,रक्षा,आहुती र यज्ञमा जीव जन्तु रक्षा उनै ।। ८
मेधावी,प्दिप्त,पोषण,यम,नियम र निती दिन्छन्
अग्निदेव ।
सृर्जि
अन्न,जल,जी जगत र चरचरमा तेज
कान्ति छेउ ।।
कुल,सन्तानर वंश किर्तिमा प्रफुल्लभई अग्नि पुज्दा ।
यज्ञ,जपन र स्तुतिमा तेज ज्वालाले आरोग्य छ कलयाण हुदा ।। क
स्तुतमा
अविनाशी शत्रु नाशक कल्याणकारी अग्निमा ।
स्वामी
थापी दुख कष्ट हटाई नरपते रक्षा छ,यो जीवनमा ।। ९
अग्निनै
पीता,पति र पालक पूजज्य जीव,जीवात्माका
।
वाणी,ज्ञानी,कान्ति र चेतना श्रोत,बादल बर्षाई जलाधीमा ।।
नासि
अन्धकार,अविद्याा,तिम्रो
तेजले व्याप्ति सुन्दरतामा ।
शान्ति,कान्ति र पूज्य तेज र स्तुति यज्ञ गर्छ,हरदम म त ।। १०
सुनि
नम्र निवेदन,कृपा
राखी हव्य ग्रहण गरिदिने ।
ईन्द्रनै
परिपालक यज्ञमस्तुतिनै भक्तको मन्त्र सुनिदिने ।।
रोकी
दम्भ रघमण्ड वैर र असुरको पराक्रम नास्ने
सुन्दरबिहानी,उजयालो प्रकाश जीवनमा छरी जीव बाँच्ने ।। क
सुनि
मेघमाला र बादलको पानी बर्षागरी अन्न दिने ।
पृथ्वि
र रसातल हराभरा भूलोक माया र प्रेरणभरी लिने ।।
दिई
वीरमा,रस,त्याग,बुद्धि र मन आत्मले संरक्षण ।
तेज
कान्ति र धनभरी हर्ष ,सन्तुष्टि जीवन छ चराचर ।।
ख
मन्त्र,जागृती,घिउ ,अर्घा र समिघा प्रकाश उर्जाले ।
बसि
कुश आसन वर,पिपल र तुलसी वा शालिग्राम बनिने ।।
मिलि
अंगिरा र मित्र वाणीले यज्ञमा जपी रक्षा सकल ।
मिलयो
पराक्रम भूगोल र अन्तरिक्षा भड्की मन आत्मा रक्षा बल ।। ११
मनुष्य,जीव,जन्तु अलडंकृत देव,ईश ईन्द्रले पालित ।
लोकका
दास चराचर अग्रधिकार,रक्षीत शत्रु भय जनित ।।
मनुष्यका
दरिद्र ज्ञान,स्तुतिमा सोमरस पान प्रकृतीक ।
युद्ध
,भय र अनिकाल टारी अभावमा विधि निततिको सेवक ।। क
पर्वत,पथ्थर,जल सर्मथक यत्रतत्र जल,दिई स्तोत्रका रसिक ।
बल,ज्ञानका सतय ईन्द्रले साखा वंश र सन्तान पालित ।।
हटाई
घृणा,लोभ,मोहको मन यशोगान सुनउपाय
योग्य ।
यज्ञ
रशसरि जीव द्युलोक व्याप्ति र प्रभाव रक्षाको समकक्ष ।।१२
सुर्जि,सृष्टि जल जमिन र जंगल सधै द्युलोक र अन्तरिक्षा ।
पियी
सोमरस भोजनगरी भेद।तृष्णा,मोह रक्षादिने समकक्षा ।।
सकल
गण समाज हितमाआरोग्य अन्न,वनस्पती दिई ।
ईन्द्रनै
समेट्छन चन्द्र र सूर्यकिरण प्रकाश र रोशनी बटुली ।। क
साधन,भोजन र कर्म सधै आत्माले भक्ति स्तोत्र गुनी ।
सन्तान
सुख,रस,सन्तान मा मन बचनले जपि
बिते ऋृषिमुनी ।।
बस्तु
पदार्थ,रसायन सबै ग्याँस,द्रव्य,जड छन् ईन्द्रको वास ।
बल
जीवन सामाथ्र्य किास,शिप,प्रविधी विकास दिने उनै ईन्द्र साथ ।। ख
थापि
यज्ञ र यजमान पियुषस रसका अन्न ।
वंश,सन्तान र जन,उन्नती
र रक्षा ईन्दकै सामु लमतन्न ।।
सुख,दुख मन आत्माले वा योग त्याग र धैर्यमा बाधिदा ।
भूगोल
संगोल सुख शान्ति हराभरामा मृत्यु सचमा हुँदा ।। १३
पिई
सोमरस आनन्ददायक ईन्द्रनै सोम लाई आहुती दिने ।
विजुली,बादल,रक्षक वा नासक मनोवृतिमा
उपयोग बताउने ।।
बलमा
आयू,वेग आफना वसमा लिई, ईन्द्र
जनका भला ।
पिई
सोमरस अन्न र जलले अर्घायूहरुमा सुरक्षा तेजका सवल ।। क
मन
बस्तु निष्ठा र नितिमा शरिर र बुद्धिले आत्मा सजिने ।
यश,ऐशवर्य धन र बलका स्वामी जागरण अन्नादी रस दिने ।।
भजी
सन्तान पुस्ता ईन्द्रगान मन्त्र स्तुति रहन्छ अनन्तक ।
जगत
चराचर व्योम र शून्य रक्षित व्याप्ती सबै ईन्द्रको हक ।। १४
संकल्प
यथार्थ र महानता विकास र विज्ञान भरी ।
लोक
जीव चराचर धारण गर्दछन ईन्द्रको मार्ग हरिघरी ।।
जल,जमीन,जंगल समष्टि,सृष्टि आयूधन र आनन्द ।
कष्ट,कलंक अपहरण र मृत्यु सबै साधका ईन्द्र यथार्थ ।। क
स्तुति,मन्त्र,रस,अन्न जीवन जगत उत्साहका पिता ।
हटाई
अध्यारो छरि प्रकाश उज्यालो जीव छ,उनैतिर ।।
त्याग,वंश,पुस्ता उनैको जागरण स्तुति
रसपान गर्दछ ।
मन्त्र
कृषि संसंस्मरण भूगोल वरिपरि ईन्द्रकै समीप छ ।। १६
दिप्ति
सर्बश्रेष्ठ ईन्द्र सामाथ्र्य र बरिष्ट छ के ।
बराक्रम,तेज,बल,आयू र मन आत्मा शान्ति दिए ईन्द्रले ।।
द्रुतगगि
अन्न आत्मा मेधावी देवगण र जन स्वामी को ।
स्तोत्र,ज्ञान चेतना र मन्त्रणमा संमरण धरी मर्छ उही जो ।। क
समय
शारिणी यश ऐशवर्य धन रक्ष ागर्ने किन ।
यज्ञ
सोमरस पिई अन्न निति नैतिक समभाव छ दिनदिन ।।
ईन्द्रकै
वज्रधारस् जन जगतमा बिजुली रप्रविधी छरीदिने ।
त्यागी
सुखद पुस्ता हस्तान्तरणको मृत्यु,आत्मा उडिलिने ।। १६
पराक्रम
कलि रकाल ईन्द्रको उपाशना मन्त्र र स्तुति के ।
अंगीरादी
मुनीजनले स्तोत्र,उपाशना आवहनमा बोलाईदिनाले ।।
शरिर,बल,कवच,भोजय र कर्म गर्छन ईन्द्र द्युलोकमा ।
व्याप्ति
धारण सोमरस पिई रक्षा र अन्नदिई सबै जनमा ।। क
बल,पराक्रम अधिपति योद्धा र उजयालो यश,ऐश्वर्य धन के ।
साधन,भक्ति संस्मरणका नायक चराचर अन्तरिक्षा जीवमा ईन्द्र रहे ।।
१७
दिई
दान दषिण निरन्तर मान्य पूज्य जनलाई यज्ञ ।
मनईच्छाको
रथ,जुवा,कोर्रा,लगाम लिई चक्का चल्छ जीवनमा ।।
उनै
ईन्द्रको मनकामना वयाप्ती समष्टी विकास शिप र प्रविधी ।
जय,अजय अनुग्रह र यात्रा साधना जीव चल्छ निती विधीमा ।। क
बोलाई
सोमरस,अन्न खाई पोषण सामाथ्र्य दिने ईन्द ।
आमन्त्रण
स्तुति र मन्त्रमा यज्ञ मैत्री हवन जपन निद्रा ।।
यावत
शुभ,आनन्दमा यश,ऐश्वर्यशधन पालित जन ।
समग्र
हितकारी र समभाव दिई रक्षाले बाचुन आत्मा मन ।। १८
परिस्कृत
सोमरसले यजमानको आनन्द ईन्द्रले दिउन ।
जीवमुक्तिमा
द्धैत र अद्धैत मार्गबाट प्रकाशित सधै रहुन ।।
सूर्य
समान,तेज,दानशिल ईन्द्रलाई जन मन
सधै जाग्नु ।
यज्ञका
तेज दान समेटी अंशी जन असुर र कुभाव त्याग्नु ।। क
हिस्रक
राक्षस त्यागी कुसंस्कार कर्म गर्नु शुद्ध ।
सुख,आश्रय र फल विमुख यज्ञ राख्नु मन कर्म भाव विशुद्ध ।। १९
खोजी
अन्न,तेज,बुद्धिले बिनी वंश तत्व
जागृत जन ।
स्तुति,भक्ति र दानशिल,न्यायकर्म
रक्षा,समभावमा मन ।।
वक,धन,सत्य,योग्य जनमा स्तोत्र भक्ति सगुण ज्ञान ।
स्वीकारी
अङ्गिराको स्तुति ज्ञानगुण् बढि ईन्द्रले सूर्यको बिज्ञान ।। क
उषाले
नाशगरी,शत्रु,असुर
युद्धमा सबै मारिए ।
दुष्ट
नाशक अनकण्टाु दुखमा उज्यालो यजमान रक्षामा रहे ।।
शास्त्रको
स्तुती मन्त्रण गरी,दुखको कारण,जरो निरोध गर्नु ।
धन,बल,यश,ऐश्वर्य,संसार र सनातन ओमकार धर्मी
रह्यो ।। २०
समग्र
चराचर वंश वीज जन वनस्पती ज्ञान विज्ञानका ।
जिति
ईन्द्रले संध प्रदेशनै निवासको संगठन गरे जगका ।।
अत्रान,अपुष्ट ,लोभ कामनाम ईच्छावासना
जिती वसमा ।
परितुष्ट
ज्ञान चेतना राखि ईन्दकै धन ऐश्वर्य कर्म दिए
संगमा ।। २१
आरोग्य
ब्याक्ति र पुष्टिमा निवारक ईन्द्र गुण कर्म लगाउने ।
पिई
सोरस नाशी असुर र शत्रु सत् चित आनन्द बर्षाउने ।।
हित
सयम अनुशिक्षण ज्ञान चेतना र विज्ञान दिई सोमरस पिउने ।
महान
लोक र जन मन भूगोलमा जात वंश सत्कर्म सबै जिउने ।। २२
ब्रम्हा
गणका अधिपति श्रेष्ट,आवहन पर्ने स्विकारी ।
साधना,यज्ञ,सूर्यका तेजमा ज्ञानका
किरण समेटी धर्मधिकारी ।।
नासी
कुकृत्य अज्ञान,ईष्य ,मंद,मांस हतय लोभ अंशी जनमा ।
मासि
कुटिल चक्र चाल कर्म बिहिन वेधर्मि भए निवास ।। क
टाढा
नजिक हैन,विश्व सबै धर्म जात सुखदुस एकै ।
अर्काको
दुराचार,बलजफत नगरी उजयालो मान जीव सबैको ।।
संकट,ठग,व्यवसाय व्यापार नयाय शिप
प्रविधी बुझ मन ।
योगय
आदर लोक स्तोत्र ,धन,ज्ञान
चेतना राखी आत्मा बुझ जन ।। २३
ज्ञान
सम्माान धन फैलाई आसुरी वृति,निती र रतिी ।
ससमाज,बसी बुझ्ने सतमार्गि,हित
भलो ज्ञाानकको विधी ।।
हे
अंगिराव.श िवृहस्पतिदेव पहाड,पर्वत,तराईको बुझ निती ।
जल,जमिन,ज.गल र भूगोलका ललवणा,रसायन विज्ञान गतिविधी ।। क
ईन्द्रका
सहायताले शत्रु नासी विद्रोह हटाउ ।
ऋृण,दुष्ट,अहित र बेधर्मि,शत्रु राष्ट्ले न बचाउ ।।
अङ्गिराले
ब्रह्णस्पति र उन्का यज्ञ याजकलाई बताए ।
सन्तान
वीज गृहस्थ,ऋृषि मनु र जन स्तुती जगाए ।। ख
दिई
दण्ड मन्त्र र शास्त्र विधीले आरोग्य शत्रु हाय ।
अलगधार,कुबुद्धि,बेधर्मि ,नृघुणी अन्यायीको विलय ।।
सर्वज्ञ,सत्य,साक्षत,द्यावा र पृथ्वि बर्षा रसहकालका भोगी ।
यज्ञमा
पाणी ग्रहण हुन्छ,माया विवेक सबै,कामर्यमा रोजी ।। ग
अहो
दुष्ट भाव संगालो धुष जनको,देव ईश हर्ने ।
सरल,स्वभाविक,धन,अन्न खिली सूर्य सामाथ्र्य देख्ने ।।
भोग
आनन्द त सामाथ्र्यमा विश्व ब्यापक प्रकाशित छ ।
सत्य,ज्ञान,विज्ञान,सुद्धि पराक्रम चराचर जगतमा जन लिन्छ ।। २४
वृहस्पतीका
सखा अग्निदेव संहारक हुँदा ।
ज्ञानीले
संम्त्रृद्धि र हवि प्राप्त भई परिवार सिन्तानमा जाँदा ।।
यजमानका
बलशाली सन्तानले हिंस्रक शत्रु मारिदा ।
पुस्ता
सुरक्षीत र सम्बृद्ध बनि अग्नि ज्वाला समान बाँच्दा ।। क
दैवी
सामाथ्र्य सत्यनिष्ट र धनले शत्रेलाई नासिदा ।
यजमान
सखा सन्तान भोग र सौभाग्य सधै बाचिदा ।। २५
स्तोत्र
मन्त्र सहित स्तुति भक्ति गरि शत्रु नास्दा ।
युद्धामा
डर,भय,हटाई क्षयगरी रिपु यज्ञ
थपिदा ।।
अंहकार
विध्न,कुमंगल नासी वृहस्पतीदेवले सन्तानमा ।
श्रद्धाभावले
पालित समाज सन्तान फुल्छ यश ऐश्वर्य ।। २६
यज्ञ
घिउको हवय,आहुती,कुकर्म
दुख कष्ट हटाउने कार्य ।
तेज,ज्ञान,देवगणले,बुझि रक्षा अन्न जल बुद्धिको सत्मार्ग ।।
संकट
रोग रोग ब्याधी,अभाव नास्दै,शत्रु
रोक्ने वरुणदेवको समभाव ।
सद्मार्ग,कर्म,पूर्खा र वंश धनधान्य सुख
तेज कान्ति भर्ने सब ।। २७
त्यागी
दुख अन्धकाबाट ज्योती सुख र पालनपोषण ।
द्युलोक,भू,भूवलोक ज्योती सुख र पालन
पोषण ।।
घर
परिवार आदित्य गणमा सबै यज्ञ र मन्त्र शुद्धि क्षण ।।
बुद्धि,तेज,कान्ति दिने वरुणदेव,सामाथ्र्य गति दिउन तत्क्षण ।। क
उही
जल,जमीन,भूगोल,व्योमबिच बुद्धि ज्ञानमा ।
हटि
पाप गति मति बढोस सिद्धि भय रहित जनमा ।।
दुर्लभ
शक्ति,प्रकास समान विद्युत,जस्तै उज्यालाबनि ।
जीवन
सुख,आरोग्य बन्धु र समाज,देवत्व
उही छ पनि ।। २८
तिर्थ
व्रत्र संरक्षणप्रर्थन हैन,मनको शत्रु नाशक ।
भुत,वर्तमान र भविष्य मुक्ति र बाच्ने आधर छैन वाधक ।।
कल्याण
देव दानव चराचर सबै मंगलको मन्त्रण ।
यज्ञ
रथ,आत्मा,पूर्वज र सन्तान रक्षा छ
सबै गण ।। २९
प्रेरक
ईन्द्र,रत्न,तेज,जल यज्ञकर्मले याजकगणमा पुष्टि ।
अन्नदाता,वृता,जल,जमिन बर्षाले चराचर जग छ सन्तुष्टि ।।
अन्तरिक्षा
मेघ,वायू मिलाई ईन्द्रले वज्र जस्तै विद्युत तुष्टि ।
नासी
अध्यारो सोमदेवसंगै शत्रु नाशस् अितकारी वृहस्पति दृष्टि ।। क
खैची
शस्त्र अस्त्र पराक्रमले मरुतगण मिलि रक्षामा ।
यश,धन,बल र जीवन ज्ञान चेतना भरे
समकक्ष ।। ३०
अन्नमा
आदित्य,रुद्र र वसु मिलि हराभरा खा२न्न ।
ईन्द्रदेव,मरुतगण मिलि द्युलोकमा सुरक्षा दिनु टन्न ।।
यश,तेज,शक्ति,प्रम भरुन त्वाष्टादेव हर जीवनमा ।
कान्तिमा
भग,ब्रम्हण्ड व्यवस्थ पुषा पोषणमा अश्विनीकुमारमा।। क
तेज,ऐशवर्य रस्नेह रात्रिका स्थवरजंगम भरुन प्रेरणा ।
सज्जन
हामीले स्तोत्र र हविष्यान् चलाई दिनु प्राण ।।
व्याप्ति
सवितादेव र प्राणी पालक अग्निदे,स्तुति भक्ति लेउ ।
स्तुतमा
अन्नले,बलमा कामना,सबै
जीवन रथ आरोग्य बनाई देउ ।। ३१
आश्रममा
पृथ्वि,आश्रयमा स्तुति मन्त्र,धन र बलमा ।
नाीि
शत्रु,सुखका मित्र भाव,ज्ञान चेतना प्रविधी साथमा ।।
ईन्द्र
र पूर्णिमादेवगणमा सेवाले जीवन गाथामा ।
विमलादेवी
अग्नि दिएको आहुती प्रजा सन्तानका माथमा ।। ३२
सूर्यदिई
प्रकाश मरुतगणले सुख,शान्ति र सिद्धि दिने ।
ईन्द्रदेवनै
जीवित पारी हामीलाई आरोग्य शरिरमा बसिलिने ।।
आयू
बलवानले सामाथ्र्यभरी ईन्द्रदेवनै दुख,कष्ट,आपद हर्ने ।
उही
रुद्रदेवले बैद्यबनि स्तोत्र,मन्त्रणमा हामीमा सधै
बस्ने ।। क
कामना
पूर्तिगरी तेज,अन्नमा सन्तुष्टिदिने रुद्रदेव ।
सुखमा
औषधी,बलमा आपत्ति हटाचई,अपराध
क्षमा र सेवा ।।
परिपालक
ऐशवर्य तेजमा संसंस्मरण कृतिन स्तुति पूजा ।
विश्व
रक्षा र परिपालक कल्याणका सन्तान यज्ञ ताजा ।। ३३
हटि
कष्ट मार्ग प्रशस्त,मरुत र सूर्यदेव ।
जलाधार,मेघ,तेजाग्नि गति र सत्मार्य रश्मि छेउ ।।
नक्षत्र,सुन,विद्युतआदी ,शुसोभीत रुद्रदेव र खुसि ।
अनन,बादल,अक्षय पथिक यही यज्ञमा छ
साथी ।। क
दान,ऐशवर्य उही वक्ष्यस्थलमा,तत्व
सुरक्षदात,मरुतगण ।
शस्त्र
शास्त्र,चराचर,जीव
हित,आवहन याजकको शरण ।।
ईन्द्रिय
वंश अधयारो,उजयालो अरुणिमा तेज र दिप्ति ।
रुद्रका
पुत्र मरुतगण,पाप कर्म रोकी,मानव
धर्म ,छैन कान्ति ।। ३४
अनन
बल कामना पुष्टि,तुष्टि स्तुति ईन्द्रदेवनै उहाँ ।
नरक,मृगातृष्ण,जन अहित, म मेरो बाची मनमा ।।
प्रकृती
उही देव,अपानपाद,जल,अमृत,अन्न प्राण छ ।
असत्य
अपरिपक्का यात्रक र यज्ञ पोष्कजीव चल्छ ।। क
बर्षाधारी
रसाई अन्न,पोषक,बल
तेज,वीर्यदायक ।
स्थिती,निती,सामाथ्र्य सन्तान मोह,अंहकारका सहायक ।।
आश्रय,देव,कल्याण,यज्ञ जीव बाच्नु,बचाउनु
हक ।
आहुती
र मन्त्रणमा अन्न पात,देव छन् संरक्षक ।। ३५
ईन्द्रदेव
जीव,जन,गाई स्वास्थ्य बनाई यज्ञिक
सोमपान गर्ने ।
भूमि,शास्त्र,आभूषण र भरणपोषण
त्वाष्टदेव ज्ञान भर्ने ।। ३७
धन,प्रहन्नता,खुसि अग्निदेवको
पूर्णआहुतीमा ऋृतु अनुसार सोमपान ।
योगय
यजक,वनस्पतीदेव,हाम्रो अमरत्व,द्रुततर रक्षा छ सन्तान ।।
यज्ञ,सोमपान,मन्त्र स्तुति सुन्ने
अश्विनीकुमार अभीष्ट गरीमान ।
हाम्रा
सबै सुुन्दर रआश्रय,देव र कामनामा बचाउ सम्मान
।। ३७
जगतधारक
जीवका तेज रसतिादेव मंगल कर्म छ सुख ।
पवित्र,जलवायू ,रश्मि र सुराक्षा धरी
अन्धकार दुख ।।
प्रकृती,ऋृतु,ज्ञान र निन्द्र अग्निको
वयाप्ति लोकमा
गति,सामाथ्र्य समेटी जीव,जगत
र चराचर धाक धूलोकमा ।। ३८
फलपूm,अन्न र पंक्षि जनहितमा अश्विनीकुमार भक्ति दिने ।
उनैले
जीवको प्राणजागरण र जीवन ज्ञानेन्द्रिय रक्षा धरिने ।।
शक्ति।सामाथर्य,भक्ति स्तुति र मन्त्र चराचर जगतमा हेरिने ।
ज्ञान,सुख,आनन्दले,किर्ति र समभाव यश भरिने ।। ३९ ।।
सोमदेव
र पुषादेवले जीवलाई अमृत केन्द्र भरी ज्ञान ज्योती दिने ।
संसार
र रक्षक,पुष्टि,सद्मति,कर्म दिई जगतमा यशोगान भरिने ।। ४०
वायूुजन
जगमा मिली सेवका द्रोह,शत्रु अशान्ति हर्ने ।
दुख,ज्ञान,पवित्र,तेज,कान्ति र पोषण अन्नमा
बचाउने ।। ४१
मरुत,मातृगण,सरस्वती मंगलमा,अग्निदेव यज्ञले लोक रक्षा ।
दुखमा
जीव भूगोल नपरी सबै वंश रक्षाले मंगल छ समकक्ष ।। ४२
खोजी
अन्न,बल,सामाथ्र्य जीवन धान्नेलाई
अमंगल नहोस ।
शकुनी,वैर ,परभक्षी,सबै आत्मा अनुशासन यज्ञमा सधै बाचिरहोस ।। ४३
ईति
अध्याय
३
देवता
अग्नि
अग्निदेवले
सोमरस बहाक गराई बल,सामाथ्र्य दिने ।
हव्य,समिधा,घिउमा स्तोत्र कर्म मिलाएर, स्तुति मन्त्र बोलिने ।।
जन्म
जननी,प्रकृती र लोकमा देव,दुयिाँ
जन्म दिने ।
पालित,जनित,अन्नरस र जीव पृथ्वि,अन्रिक्षा जगतमा भरिने ।। क
वेगवान
उजयाला पुष्टिकारक,प्रकाश जनित पितापूर्खा ।
द्युलोक,विद्युत,जन्मगर्भको याजक जलमा लिनु
नहुनु मूर्ख ।।
भूगोलको
गर्भ र स्वास्थ्य आरोग्य जडीबुटीप्रकृतीको गर्नु स्तुति ।
हर
सुख उज्याला सन्तान वंश र शिप प्रविधी मन्थन गरे उनी ।। ख
यजमान
र हव्यमा स्तुति मन्त्रणा अग्निदेवको साथ ।
नियम,आश्रय,कृपा र पोषिलो अन्न दिने
देव कार्यको हात ।।
धन,आरोप,कृपा वंशज रक्ष गरि
सद्बुद्धि र ज्ञानमा ।
सत्कर्मनै
चराचर जगत र भूलोक,शेष वीजक सम्पन्नमा ।। १
अग्निनै
अन्न प्राण,रश्मि र प्रकाशमा गति दिनरातको ।
चेतना,ज्ञान र यज्ञले यश।ऐशवर्य,सुख
उही प्रदिप्त देवको ।।
दुखनासी
अग्नि तेजमा स्याहार र पालनहार देश प्रदेश नरको ।
द्युलोक
अन्तरिक्षा प्रकृती र पिण्ड नक्षत्र,तारागण
विलरुक्षण सबको ।। क
होता
रुप अग्नि र तेज प्रकाश धरती,आकास,अन्तरिक्षामा ।
यज्ञ,चेतना,साधनानै पवित्रदेव जीव
आत्मा छ चराचर ।।
लोक,अन्न,अस्त्र धन रत्न ज्ञान
चेतना प्रविधी छ शिपमा ।
प्रदेश
पदार्थ पदार्थ जड चेतन,जन्म र जीव भूगोल एकता छ
अग्निदेवमा ।। २
सत्कर्म
लिनु,ग२ारर धोखा हटाई यज्ञमा अग्नि शुसोभित ।
मेधावी
ज्ञान कर्म,स्तोत्र,तेज
प्रदिप्त जन,जमिन अनन्तसित ।।
निवनस
बल,सामाथ्र्य भरणपोषण लोकमा अन्न,जन्म,मृत्यु सहित ।
साधना
शत्रु वर्ग हित अन्न प्राण प्रकाश ऐश्वर्य गर्ने
अग्निको हित ।। ३
प्रदिप्त
छौ,समिद्याले अग्निदेवले सचेत चोखो मनमा धन बर्षाउ ।
खुसिभरी
सखा ठानी घिउको पुष्टि तुष्टि भक्ति यज्ञ सबै रचाउ ।।
स्तुति
मन्त्रण नाभीकेन्द्रमा होता रुपमा,ज्वाला ज्योती फैलाउ ।
कृपा,प्रकाश,तेज,कान्तिभरी अन्न बल र सामाथ्र्य सधै बचाउ ।। क
वीरकौशल,शिप र प्रविधीमा बाचर्य वीर्य प्रदान गरी हसिला ।
सन्तुष्ट
कर्म,सत्य र व्रत सबै आहुतीमा मन चित्ता सब आत्मामा ।। ४
ज्ञानमार्गका
अग्निदेव उषा जानी अन्धकार हटाईदिने ।
वाणी
मन्त्र,तन्त्र,देवरुपी
यज्ञमा दिप्तिमान उषा भरिने ।।
यजमान
खोजी कर्ण पल नाभी र केन्द्रमा हव्यद्धारा यजन ।
वायू,नदी,पर्वत,व्योम र अन्तरिक्षा समान हितकारी स्वजन ।। क
पृथ्वि
हित पूज्य र रक्षामा परिभ्रमण गरी हितमा ।
सुषुप्त
तेज,दिप्ति छरी जल शुद्धि,जीवन
अग्नि प्रितमा ।।
चराचर
जगत र भूगोल गोपयमा प्रस्टाई नयाँ छ बारम्वार ।
आरोग्यता,यज्ञ,कर्म र तेजसूर्यबाट समेटी
कार्य छ पोषण ।। ५
प्रस्टाई
महिमा पृथ्वि,द्युलोकमा याजक छ यजमानको ।
अन्न,हवि,घिउसंगै मन्त्रणगरी,अमृत तेज छ जीवको ।।
अग्निनै
रथ बलभरी खुसिसमान घडासमान कान्ति भर्ने ।
यज्ञ
थापी सत्य,पोषण र सद्बुद्धि सन्तानले सधै गर्ने ।। ६
अग्नि
सँगै द्यावापृथ्वि संरचना रही दिर्घायू व्यापक ।
स्थिर
मधुरप्रकास यज्ञशालामा ज्वाला उज्याला राफ ।।
निलो
पिठ्यू र विद्यााचिन्ह्का अग्नि सर्वभूतधारक ।
दीप्तिमान,अंङ्ग,प्रजवलित बल र प्रवाहका
उजयाला प्रकाशक ।। क
व्यप्त
र उत्कृष्ट जल दिई रात छोप्ने स्तोत्रमा
जाग्ने ।
तेज
छोप्ने कान्ति सुरक्षित सोमपान गर्ने यज्ञमा रमाउने ।।
प्रकास,बल,रश्मिामा ज्ञान ,आनन्द सर्वत्र गमनशिल ।
किरण,व्यापक,प्रकाश,वाणी सत्कर्मले रक्षा छ सन्ता हाल ।। ७
यज्ञमा
मधु सिंचन पृथ्विमा धन र देवत्व छ बनस्पतिको।
जन्म
परिणाम सबै कामनाको उन्नतीमा अन्न रुप कामानाको ।।
देवकर्म
तेज सन्तान र रुत्न वनस्पति नासी योग्य र विभूतीमा ।
नासी
प्रम,सूर्य ध्वाजा र धूँवा रक्षक छैन स्तुति र शौभाग्य नहुनुमा
।। ८
कर्म
ऐशवर्य र निश्पाप दिई रक्षा र मित्र भावका अग्नि पाप नाशक ।
प्रकट
भई भूगोल चराचर जन्म आरोग्या जीवन,मृत्यु सहन संवाहक ।।
स्तुति,मन्त्रले सामाथ्र्य अन्न,जल
र उजयाला बलका माता पिता ।
पवित्र
उत्तम वंश सन्तान र समभावमा पूर्खा र पुस्ता छौ भूगोलसीत ।। क
हरओठ
वयाप्ति सृष्टिमा विराजीत सबैका शरणमा ।
दिप्ति,कान्ति,सिद्धि र यज्ञ वितोस अग्नि
चराचर ।। ९
ज्ञानी,तत्वदर्शि चेतना दिई,मेधावी
प्रदीप्त अग्निदेवलाई ।
पुत्र
,पशुधारक सबैको सुन्दरता,जिउनेमा यज्ञ सजाई ।।
जय,विजय सबैलाई पवित्र पारीदिने,ऐशवर्य
तेज कान्ति ।
बुद्धि,बल,सामथ्र्य र अन्नरसमा सोमरस
पिउने र दिने शान्ति ।। १०
होता
पुरोहित,याजक सबै यजमान,जप,तप,यज्ञ अग्निमा ।
बाँची,बल,बुद्धि रधनमा क्रियाशिल र
मार्ग निर्देश सबमा ।।
नासी
शत्रु,पवित्रता र आवसमा,अन्न,प्रकास र अग्नि ।
विरह
,वेदना र आपदमा रक्षागरी वंश र पुस्ता बाल्दै जाने ।। ११
बर्षाई
सोमरस आकसबाट यज्ञ साधाना अग्नि र ईन्द्रको ।
यज्ञ
फल दुराचारी रिपु,नष्टगरी बाँच्छन,रक्षा रसाधनको ।।
वेद
सत्य छ,कर्म बलमा र अन्न सधै हटाउछ आक्रमण ।
रोकि
युद्ध संर्घष तिमी,कर्मप्रति शुभ सफल,सौर्य नियन्त्रण ।। १२
यज्ञ
जपनमा कुशा आसनमा अग्निदेव याजक,रक्षा छ फलित ।
शस्त्र,शास्त्र,सेवा आश्रय,धन बल अन्न लोकमा,जनित
।।
सृष्टि,पुष्टि सामाथ्र्य,प्रजापालक,स्तुति र प्रदिप्त सधै ।
मन्त्र,जन,रक्षा,तेज,कान्ति,दिप्ति छ अक्षय भूगोल हरधरै ।। १३
प्रकटभई
अग्निदे,देव दानव,सुर,नर,सत्यका,सुखदायी ।
ज्ञान,प्रविधी,शिक्षाले,उज्याला,स्थिर,बल कर्म प्रेरणदायी ।।
द्रोह,रिस,ईवि सबैदुष्ट अज्ञान नासी,रश्मि तेज,कामाना दिनु ।
अर्पि
हव्य सब कर्मका यज्ञमा,याजक रक्षा अर्पणमा
समेलीनु ।। १४
नासी
राक्षसी कुभाव,वाध्य तिम्रा स्तोत्र,तेज कान्ति भर्ने ।
सूर्यको
संरक्षणमा दुख,पापबाट,उज्यालो
दिई जीव हर्ने ।।
यज्ञपात्रले
वंशपुस्ताई,संरक्षण,सद्बुद्धि
दिने ,अग्निदेव ।
आयू,बल,धन,सफलताको रश्मि,जुग
जगत जेय सेवा ।। १५
अग्निका
पुरुषार्थनै धन,यश,ऐश्वर्य,सौभाग्य,रक्षा र अन्न दिने ।
समग्र
शत्रु नाशक लोकमा,व्यप्त मरुतदेव,जगत सबै यज्ञ भरिने
।।
बुद्धिमा
मन,चिन्तानै देव,धेरै
आयमका जानकार पुरुषर्थी सुखदायी ।
अन्न,रस,जीव जगतमा अभिपति,जीवन,मृत्यु सहजका अनुयायी ।।
१६
प्रज्वलीत
दिप यज्ञका,याजक कर्म र धर्मका ज्वाला उजयाला ।
वेथीती,कुभाव र कुरुतीमा,प्रक्रिया
रक्षक अग्निनै सहायक ।।
ज्ञान
रउषाका प्रतिमूर्तिका यजन,ज्ञान प्तिीमा सोमरसका ।
हवय
र प्रतिष्ठित खुसि,अमृत
सोमरस र अनन दिई देव रक्षाका । १७
अग्निदेव
मित्र हितैषि,प्रशन्नतामा आचार सुधार्ने भूगोमा ।
आवा,प्रकाश,वायू सुद्धि अध्यारो,उज्यालो जनहित जीव जगतमा ।।
जल
जमिन,अन्तरिक्षा बुनि प्रविधी ,शिप
ज्ञान विज्ञान क्षणमा।
अधिकार
सम्बृद्धि शस्त्र शास्त्र,अन्न र जीवन भूगोल सबमा ।।
१८
याजक
ज्ञान चेतना फैली ईन्द्रकै सृष्टि अन्नमा
रमाउन ।
जल,जमिन,ंजंगल र चराचर भूगोल
अन्तरीक्षा जीव सजाउन ।।
तेज,रुप,शब्द,उजयालो,अध्ँयारो यज्ञ रस
बर्षिरहुन ।
शुष्क,हरित सबै रक्षाले बलमा स्तुति भक्ति बाँच्ने ईन्द्र हुन ।।
१९
सबै
प्राण,अन्नर दान जीव संगोल,तेज,बुद्धि,बल छ यज्ञमा ।
सुख
कमाना,सत्कर्म र न्यायशिल निती र विधानका मन्त्रमा
।।
आपद,युद्ध,हरण,भय सद्गति र मति भरिदा ईन्द्र सम्झिने ।
उचित
बल,जुक्ति र निस्कर्ष उपायमा,भूगोल
र जन उन्मुक्ति लिने ।। २०
मानि
अन्तरमनले ब्यापक,भजन,स्मरण,संसारका सामथ्र्य दिने ।
बल,तेज,कान्तिले ईन्द्रनै रिस,इवि,लोभ,मोह विसाई लिने ।। २१
सोमरसले
ज्ञानभरी ,हविष्यान्न सेवनगरी ईन्द्र छन् सर्बत्र ।
लोक,अन्तरिक्षा,विद्युत,तेज चराचर भूगोल उज्यालो यत्रतत्र ।।
सूर्य,अग्नि अमृत धारणगरी दिव्य लोकमा ज्ञान,सेवा र कल्याण दिन्छन् ।
स्नेह,विचार,भावना र सत्कर्म बुद्धिले
भूमि,सन्तान,वंश पालन गर्छन ।। २२
यज्ञ,मेघा गरी यूवाले मन्थन गर्दा अग्निेवले अरुणीरुपी ।
शुभ
साईत भूधरामा जनको व्यवसायिक शिप,प्रविधी बढाउ बुद्धिजीवी
।। २३
नासी
शत्रु क्षयगरी फौज,शास्त्र,अग्निको
प्रमयज्ञमा जिती अविनाशी ।
बलबान,चेतन आदर कुशल छ यज्ञ,स्तुतिमा
सन्तान पाल्ने समाजको गतिविधी ।।
धन
पुत्र पुत्री,सन्तान वीरतामा तेज समभाव शिक्षित बनाई
पाल्नु ।
रक्षागरी
माटोको यिनै अग्निदेवमा,देह तयागी पर्देन रोगमा
मर्नु ।। २४
चेतनशिल
आकसपुत्र ज्ञानका यज्ञकर्म हौ अग्नि ।
विद्धावानउपाशक
बढाईअन्न रस र बलको क्रोधाग्नी ।।
वैभव,अभाव,व्यविचार र कुकर्म तिम्रा
यज्ञमा जल्नु ।
मेरा
मनका कुभाव रोकी सोम रसपन चराचर सन्तान त्रढुन ।। २५
धन,यत्न,शिपश्रम रफमा सूमार्गका
बलिया सन्तान ।
सत्य,कर्म,मेधावी,अतिथी सबै यज्ञमा पुजी प्रम फैलाउने ।।
आदर
बल र सबका अविनाशी शत्रु रोग कुभाव रोक्न ।
याजक
वीर,तेज,सन्तान सम्पन्नता अग्निे
ले धन बर्षाउ ।। २६
सन्तान
पशु चराचर जगत गतिशिल शास्त्र छ यज्ञ ।
सृंगार,ध्वाजा पतका,हवन
अग्नि कल्याण भूलोक जाग्ने ।।
धन,सामाथ्र्य
अन्न,रत्न र दैव्य वास गरी अग्नि प्रजवलित ।
चिनी
आत्मा,उत्कण्ठा र आमाको काख पूर्व जल,जमिन,माटोको जात ।। क
ऋतु,प्राज्ञ,वेद,कर्म र पूजा अग्निको हविष्यान्न ।
दुष्कर्मि
कुभाव रअभाव ,संकट जली यज्ञ शुद्धपना ।।
दाजी,बल र दम्भको लडाईमा प्रविधी शिप संम्बद्र्यन ।
सोमरसपान
गरी जल जमीन यज्ञ साधना अग्नि प्रदान ।। २७
ज्ञान,सम्पन्नता,वीरता शुद्धि निर्मल मनको
गर्नु अग्निको किर्तना ।
शुद्धि,स्थान,मान,घिउले भक्ति चढाउनु र ईन्द्ररसमा अर्घायू जपन ।।
लात्ति
हानी कुभाव,लोभ,ईष्या,राग र रिस फुर्नु चैतन्यमा ।
हुर्कि
सत्य धन,त्यही आरोग्य,बुद्धि,प्रविधी,शिप दिनु समाजमा ।। २८
संसार
पाल्ने समुन्द्रको मन्थन,अमृतनै मनको रोह,अवरोह मथ्नु ।
सर्वत्र
होता र वेदीको जंगे,तुलफुल होमी शास्त्र जप्नु
।।
दुखि,अभाव र आकुल मनलाई निरोधगरी अग्निदेव छन् सर्वज्ञ ।
सुन्दर
जल स्थल,अन्तरिक्षा दीप्ति जनको तेज,कान्ति,शुझि मर्मज्ञ ।। क
मानि
कर्म,संस्कार कला गक्ष अनुसारको यज्ञ ।
अहित
रोकी गरिकी अभाव रोकी धवाजको हो जय ।।
सुख
सोमयाग प्रविधी कला र शिपमा छ ।
स्वामी
धन,बल नै अन्नले योग
तपको काम हुन्छ ।। ख
सृष्टि
जन्म र जीवन भूर्ण वा अरु स्वरुप ।
जीवन,शरिर,धन,कर्म सम्पन्न सब अग्निका कुरुप ।। २९
हार
गुहार नियत्ती हत्र्ताकत्र्ता वा भत्र्ता ईन्द्रदेव बलका
नास
िशत्रु,टोपी लगाउने विकरालतषक,युद्ध जित्ने नभका ।।
धन,धधानय,,यशका उजयालाा
सत्य,कला,धर्म
र यज्ञका ।
चराचरपालन,हरण,भरणमा शस्त्र,शास्त्र र जीव तकका ।। क
अन्न,आश्रय,त्याग,योगा,ध्यान,न्यास सबमा ।
थामी
वेग अध्यारो,उज्यालो,सृष्टि,स्थिती,लयमा ।।
जपी
मन्त्र,ज्ञानमा स्तोत्र भूगोल रक्षक ईन्द्रनै
जोगाउने ।
नासी,शत्रु कुभावमा चराचरनै समभाव रहितमा रमाउने ।। ३०
धन,बल र अश्रय पृथ्विमा छ ,स्त्रोत
स्तुतिमा ।
माया,दिन रात क्षय र भय,सुख
छ कामना ।।
गुप्ति
मनभाव, मृदुभाषी ईन्द्रले जीव चराचर हेर्छ विशब ।
सडंकल्प,यश ऐश्वर्य सन्तानको वीर कर्मयोगी छ यज्ञको हिस्सा ।। क
अन्न
रस,श्रेष्ठयुक्त छ शुद्धि,जीवकोषलाई
असल याजक बनाई ।
पाखुरी
द्रव्य र रसायनको,मन बिचार शुद्धि आत्मा,बच्छ ईश सम्झाई ।। ३१
चन्द्र,सूर्य किरणले समग्र युद्ध जीति,सन्तानले ।
द्धेषभाव
र पाप हटाई आरोग्य जडीबुटिले,धरा सजिनाले ।।
रुद्रदेव
मुक्ति दिंदै सन्तान,वीज,आपद रोक्दछ,विधिविधानले ।
मारी
ईष्यालु छाँयातक,अपराध हट्छ,पुष्ट
मन बचन खुसिले ।। क
सेतो
आभा,नाम संर्कितन,स्तुतिमा
बलियो,शर तेजवान ।
भरणपोषणभरी,तेज,कान्ति यश भर्छन्,जन छ गतिमान् ।।
युवादेखि
सबै रोग निवारक प्रकृती प्रयोगमा सुखदायी ।
प्रस्टाई
मार्गदर्शक,तेज,यज्ञमा,प्रपञ्च जीव छ,आनन्दी
।। ३३ ।।
मरुतनै
मेघका जल बर्षाई गतिमान,सत्मार्ग दिने ।
अन्नका
रस,सूर्यको रश्मिभरी,मेघबाट
विजुली बालीलिने ।।
नक्षत्रगण,द्युलोकमा सेवा,जल
प्रवाहले विद्युत प्रविधी दिने ।
रुद्रका
पेटवाट बर्षि बादलले,शत्रु कम्पीत पारी हितकारी
भूगोल बनाउने ।। क
व्योमको
विध्न हटाई,अन्नबाट रसदिई,यज्ञमा
चराचरसहित ।
समपति,सम्पन्नता,वीजक रक्षा छ,जीवको मृत्यु मरुत सहित ।।
व्यापक
शत्रु खोजी,नासी यी मरुत मन्त्र स्तुति सुन्दछन् ।
धन,यश,ऐश्वर्यले उज्यालो सत्य
याजकको यज्ञ सधै बुन्दछन् ।। ३४
परजन्यहित,समभावका,स्तुति मन्त्र आवहन
शास्त्र ।
आपदमा
पनी पुष्ट सन्तान हुर्कनु रक्षा छ लोकमा,न चल्छ शस्त्र ।।
तेज,कान्तिनै प्रकृती दिन्छन,बाँस,धन,बाटो सबै उनै ईशको ।
बर्षि
जल ईन्द्रले रक्षित,अमृत,अन्न,जीव,भूगोल उनकै ।। क
ढाकी
आवास अननपात,याजकका दिप्ति खा२न्न फल्छ ।
औषधी
सबै मेघमाला र बर्षाले धोई,गति जीवकोष चल्छ ।।
गति,स्थल,किरण,समयमा ऋृचाले रक्षित मन्त्र बोल्छ ।
स्तुति,भक्ति सबै आहुती वायूमण्डल,स्थल,आश्रय संगोल छ ।। ३५
सोमरसमा
दुध र जल मिलाई,यज्ञिकले माथि छानेको ।
यज्ञ
आहुती मन्त्रको शेषभाग,पवित्र ईन्द्र आवहन मानेको
।।
त्वाष्ट,मरुत,देवगण दान दक्षिणमा तृप्ति,शास्त्रले बोलेको ।। क
तेज,बल,शक्ति,सामाथ्र्य र ज्ञानी,तपश्वि
होताको स्तुति ।
मन्त्र,शस्त्र,शास्त्र सोमरसको ,पान र यज्ञ ईन्द्रको हुन्छ भक्ति ।। ३६
अर्घ
पूणहुती,प्रशन्नता धन,ऋृतुअनुसारका
सोमरस ।
याजकका
स्वामी मैसम अन्न् र बर्षा तृप्ति बस ।।
यज्ञीक
शक्ति र आनन्दीत अमरत्व,अभिष्ट,आश्रय सोमरस ।
अग्नि
र समिधा यज्ञमा,ग्रहण आश्रयको देवत्व बनि बस । ३७
जगत
भारक उनै प्रकाशक जन्मजेय,तेज,कर्म,प्ररेणदायी देव ।
रत्न
उनै स्तोत्र सुख अनुशासन र पत्रि भर्ने नितस् नियम सेवा ।।
आदी,अन्त र वीर यात्री जीवन,पवित्र,जल,बर्षा,वायू दिने उज्याला ।
आकास,ऋतुपुत्र वंशमा,तेज,अग्नि,जन,मन सबै सुकिला ।। क
उही
सवितादेवी,चराचर जगत व्योम जीव जगत धार्ने ।
सुख,मंगल,कान्ति आरोगय र जीवन जग उनैमा
पर्ने ।। ३८
फलफुल
जीवमाहित सम्मानका हुन अश्विनकिुमार ।
सुन्दर,वय,जोडी,सहकार्य र समभाव कर्ममा ईन्द्रपुत्र कुमार ।।
आपदमा
रक्षाकवच,गतिमान,सरल,सहज प्रिय उन्नतीका ।
प्रभाव
लिने नेतृत्वदायी,देव जल,अमृत,अन्न दिई जन रक्षक ।। ३९
द्यूलोक,पृथ्विलोकमा,देवका
अमृतदायी सोमदेव ।
नासी
अन्धकार सर्वरक्षक,ऋृतु,चक्र,आनन्दायी पुषादेव ।।
बुद्धि,मति र पर्यवेक्षण गरी,संसारका
कर्म चाल्ने सन्तुष्टि ।
धन,यश,ऐश्वर्यदायक,धरणी माा रयज्ञमा बनाउ पुष्टि ।। ४०
ईन्दैदेव,ऋृतु अनुसारका होता यज्ञमा बसि गाना र स्तुति।
स्तोत्र,मन्त्र र भक्ति सोमपान गरी सुन्ने होताको जुक्ति ।।
अन्न,धन,हवि रक्षा गरी स्वामी बनुन
जाय जन्म रमरणमा।
सुख
जीवन यापक,वंश सुस्ता र सन्तान हिमद्युःको जागरण ।। ४१
ईन्द्रनै
अन्नरसले जीव चराचर,व्योम र शून्यपनि ।
उनैले
सोमपान गरी स्तुति गाउदा टुट्छन विरह टाढा बनि ।।
मन,बचन र आत्माले यज्ञभजी,शिक्षा
चेतना प्रविधी जाग्दछ ।
कृपा
र शास्त्र गुनि ज्ञानमा शिप,सुख,सुधिा,यान्त्रिक बनाउछ ।। ४२
सफा
उज्याला हर वास र गासमा,श्वास चराचरमा बचाउने ईन्द्र ।
सखि,मित्र,जन,मन र पुस्तामा मैत्री भाव यज्ञका देवेन्द्र ।।
ईच्छा
कामना,धन,यश,ऐश्वर्य सबै अन्न रबर्षाबाट र सम्म बचेको ।
उही
सोमरस पिई ईन्द्रले शत्रु क्षयगरी ,मेधावी
तिमी कार्यमा अडेको ।। ४३
ढुङ्गामा
पेली निकालिने सोमरस,ईन्द्रले कामनालाई सूर्य
चन्द्र समान ।
अन्न
रसको युक्ति भोजन, यज्ञको मन्त्रण फिजाई तेज प्रकाश मान ।। ४४
गरी
रक्षाले विध्नवाधामा राक्षस,तक्षक,मरुत र विषादहरु ।
जिलाई
ज्ञान,प्रविधीभरी चेतना,शिप,स्तुति भक्ति रहोस यज्ञहरु
।। ४५
मान,प्रतिष्टा, यज्ञ शस्त्र र शास्त्र
संसंस्मरण गर्नु कुल पूर्वजमा ।
पराजीत
बनुन लोभ रमोह,अभाव र गरिबी भूगोलका चराचर जनमा ।। ४६
दिप्ति,कान्ति र प्रविष्टसबै ईन्द्र उनै अर्घायू दिई कृपा
संसंस्मरण ।
युद्धा,हिंसा,भय,लय वा राक्षसगण मिलाई जग छ जाजल्यमान ।
स्थिती
संहार र लय,प्रकृतीका उत्पन्न सोमरस पिई ईन्द्र छन्
यज्ञमा ।
सहयोग,सहायता,गुण ज्ञान शासन र नितिमा
न्याय छ सुयोग्य जनमा ।। ४७
ठूलो
सानो र बृह्त्तरस्थूल ईन्दको बर्षा दिने जल ।
परज्न्य
हित सघ,समुह सोमरस पान गर्ने धार जनको पल।।
अन्नबा
पोषण बल अंह समभावमा हेर्ने ईन्द आत्माको
।
सोमरस
पिई रुपान्तरण कला विज्ञान सुर असुर विजय शिपको ।। ४८
होता
र जनता ईन्दकै आशा र ईच्छा देवः धरामा जाग्दछ ।
शिप,दिप्ति,बल,स्वरुप सबै अन्नबाटलिई स्तुति भक्ति पनि जाग्छ ।।
अन्तरीक्ष
धारक ईन्द्र सूर्य प्रकट रोशनी ररश्मि छ यजकमा ।
उभो
लागी कर्म फल र गाना वजाना सर्ब ज्ञान बिज्ञान छ जनमा ।।४९
सोमरस
ईन्द्रले पिई यज्ञ आहुती खेपी मरुतगणले बर्षा दिउन ।
यज्ञ
हवि अन्नमा शरिर पोषिलो बल उर्जा र सामाथ्र्य भरी लिउन ।।
ईच्छा
मन रहर आत्माका खुमिा गौदुधले आरोग्य बनिकन ।
धन,धान्य पशु सन्तान रक्षा गरी दुख युद्ध अभावमा रोकी जन ।। ५०
ईन्द्रनै
ख्याति प्राप्ति,यश ऐश्वर्य स्तुति शास्त्र र शस्त्र पनि ।
जलस्थल,वायूमण्डल,तेजकान्ति ,स्वर्गसमान,भूगोल रहेछ नी ।।
धन मान
प्रतिष्ठा बढाई ईन्द्रिय र कर्मेन्दिइ जन छ वनिता ।
तारा
नक्षत्र,पिण्ड चराचर ईन्द्र रोक्छनन,जडीबुटि छन छरिता ।। क
स्तो,अृतिक ज्ञान छ चेतना निवासीमा अन्न दिने ।
सन्तान
मेह,नैतिकता र न्यायले कमेच्छा जनमा भरिलिने ।।
अहो
स्वामीईन्द्र सोमपान गरी यज्ञ जीवका शरिर सुख ।
उस्तै
वय र गर्भ पोटिला,जन्म धन,तन
मनको छुट्छ दुख ।। ५१
हवन,भोजन भेक्ष्य,भोज्य
चोख्य दिने उपासकले ईन्द्रलाई अर्पण ।।
लवण
ठोस तरल स्वरुप सँपूज्य अन्नादी हविष्यान्न भक्षण ।।
बुझि
शस्त्र शास्त्र,ऋृभु जग रचराचर जीवलेशुद्ध तर्पण ।
धन
धान्य मान मर्यादा खेपी हादि अनादी भक्ति स्तुतिको जपन ।। ५२
हिमदु
र ओउमकार संकाय ईन्द्र,पर्वत यश्वसि स्तोत्रमा
पाल्छन जन ।
खुसि
त्रल सामाथ्र्य र तेज समेटी वीरत्व,अन्नरसको
शुद्धि मन ।।
सामाथ्र्य
कर्मसंर्ग धन आरोगय भूगोलको जनको जीवन रथ ।
बाँडी
आवस आपसमा सहयोग र समधाव चराचर शान्ति मन ।। क
गरी
सोमपान ईन्द्रले रक्षा गरुन हर धर र जीवमा ।
यज्ञमा
भोजय पदाथर्् चढाउने अङ्गिराका सबै वंशमा ।।
मन्त्र
आवहनमा सबैदेवः रुप रस गन्ध र अन्नमा ।
बसि
ऋृषि देवत्व धन यश ऐश्वर्य दिने सबै सन्तान ।। ख
मन्त्र
द्रष्टा ऋृषि विद्धावन त्रानीनै यज्ञ थापी पूर्ण गर्दछन ।
सुखदुख,क्षमता,देवः र ईशमा ईशका उपाशक
संस्मरणले छन् ।।
ज्ञुनी
पड.क्तीको कहाँ र किन आएको लोक को,वंश जान्दछ ।
अमृत
अक्षय पुस्ता जनजीवको,ईन्द्रनै जगत हाँक्छ ।। ग
जलस्थल
अन्तरिक्ष संगोल,जोड्छ मन्त्र फुर्दछ ईन्द्रको ।
स्तुति
भक्तिसबै अन्नरसमा,जीव चल्छ,वायू
र बर्षा उनैको ।।
जीव्का
धैर्य तेज बलस्पन्दन,चेतना,अंहकार वंशदिने उनै ।
हर्ने
भर्ने भूगोल जीव चराचर मरुतका सुखदुख मर्मत्र ईश ईन्द्रकै ।। ५३
सधै
अग्निदेव यज्ञमा ज्ञान विज्ञान संगै कर्म तेजोमय ।
ज्ञान
पृथ्वि शस्त्र र शास्त्र,मन ईच्छा जाग्दै वीरता अभय
।।
उही
सूर्य वायू,अन्तरिक्ष हितमा नाभी र गर्भस्थल जन।
सृष्टि,चन्द्र अध्यारो उज्यालो ,आश्रय
रक्षा,अन्नरसमा बाँच्न ।। क
स्तुति
भक्ति देव र सनातन स्तोत्रमन्त्र,शुद्धिमन आत्मा ।
आरोग्य
फलित तथ्य,यमनियम निति र कानुन लिनु भवमा ।।
तेज
कान्ति यज्ञ अग्निे,वीर्य वंश विजक सन्तान
सबमा ।
पृथ्वि
द्युलोक,जल सूर्य अन्नरसमा रमाई जीवन बाच्छ जनमा ।।
५४
सूर्यले
आकसमा अविनासी उषाभरी भूगोलनै चराचरा ।
यज्ञ
कर्म देव अग्नि,महान ज्याती र शक्ति प्रकाश हरघर ।।
परिमार्जित
मन्त्रण विधि नितिमा शास्त्र ज्ञानको हराभर ।
धर्ति
र आश्रय स्थल मन सुकिला वनस्पति जीव र्निजीव रहर ।। क
बिधि
निती र पूर्खा,वैशका प्रजनन र गर्भधारण सबै पुष्ट ।
जात
विचार आमा र सन्तान विजक सामाथ्र्य भर्छन छरप्रष्ट ।।
युद्ध
हटाई निवास जल जमिन,जंगल अन्तरिक्षादेव दिने
रक्षा ।
अग्निनै
ज्ञाता विचरणशिल धारण शक्ति वर्ण जात धर्म भर्ने समकक्ष ।। ख
दिन
रात अध्यारो उज्यालो माता,पिता जन्म र पालन गर्ने ।
विश्व
चराचर जग जगतको,अन्न रस सतय रुपमा अड्ने ।
गति
मन भाव वचन कर्म शक्तिमा सूर्य चन्द्र वायू सबले ।
पृथ्वि,अन्तरिक्षा ईन्द्रदेव यश ऐश्वर्य धन सम्बृद्धि शक्तिले ।।
५५
वीर
नर शुरवीर,प्रकृती पुरुष प्रजापालक,स्रष्टाका द्रष्टा ।
जल
जमिन,व्योम धन बल कर्मले ईन्द्रदेव दिने आरोग्यता ।।
बुद्धि
मन आत्म र नितिमा चराचर साथै भूगोलको स्थिरता ।
कानुन
सत्य दृश्य र अदृश्य ,रुप रस गन्ध भरी शान्त्
िसमता ।। क
प्रज्ञा
प्राण नायक प्रजा यज्ञ सहित सूर्यदेव दिने संम्बृद्धि ।
प्रविधी
धन अन्नरसले लोकमा सबैदेव रक्षा रसामाथ्र्य शक्ति ।।
समस्य
कला धर्म सस्कृती,शुद्धगतिमा पालक स्वर्ग समान ।
हटाई
कुभाव,चेष्ठा अब शुद्धिआत्मा अग्निभाव वायू सूर्यको
धारणा ।। ५६
स्वीकारी
फल ज्ञान स्तुति मन्त्रमा जगत र भूगोल रक्षा ।
कृपा
शक्ति अन्न रसमा सामाथ्र्य शोभा सुन्दर पूजय कक्ष ।।
विनम्र
सिर्जना र समकक्ष समभावले प्राणी वनस्पति सामाथ्र्य ।
बुद्ध
सन्तुष्ट ज्ञान जलको मेघधारा विद्युत अग्निको कर्म ।। ५७
प्रकृततीकोे
रसमा यज्ञ शास्सत्र सहित ज्ञानका वंंशज चम्मिकदाा ।।
अग्निररथममा
पप्राणशशक्रि सामाथ्र्य,शशोभाा,सदभाव चमिकदा ।।
शत्रत्रुुनासि
अश्शिवनीकुुमार रक्षगर्दे यजमानककाो सोम पिउदा ।
हित,मिमत,गति र वेगमा यज्ञसथल निनविवाद गृहस्थ बनिनदा ।। ५८
धारक
पृथिव द्युलोक कर्ममाा कृपागरी अन्नन र धनले सुखि जीववन ।
राोग
मुक्रि,पोषण अन्नले जीविन सुख सम्बृद्ध समभाव आत्मस्ववजन ।।
कीर्ति
होे रक्षानै यज्ञ सामाथ्थर्यृ,किरण शत्रु क्षय
दिने हे सूर्यदेव ।
साधक
भूगोल र चराचरमा धन र मन शान्ति ऐशवर्य जलदेव ।। ५९
सिपालु
शत्रु विजयी तेज बल धनुर्धारी सबै ऋृभुगण् पूज्य ।
बुद्धि
सामाथ्र्य मित्र र समभाव यज्ञका दानवीर सत्कर्मि दिव्य ।। ६०
हटाई
पुरातन कुरुती,अन्नऐशवर्यका यज्ञस्थलमा ऐशवर्यशाली उषा ।
सत्कर्म
धन बर्षा,अन्न सूर्यदेवको प्रकास खुसि धन,वरुणको कथा ।। ६१
शास्त्रहित
पराइृ सबैमा यश,बुद्धि,धन,कामनाका ईन्द्रवस्ण रक्षाका ।
गुणतित
पराक्रमी यज्ञ र साधनका शास्त्र सिक्ने प्राविधीका ।।
विश्वब्रम्हण्डका
रक्षक पुषादेव बल,बुद्धि,त्रानका,स्तुति भक्रिदाता ।
स्ुतिमा
यज्ञ कर्म र जन्म सफल र आरोग्य सन्तान बाचईदिनेका ।। ६२
ईति
अध्याय
४
देवता
अग्नि
पराक्रम,अविनाशी र तेज सम्पन्न हे वरुणदेव ।
हितकारी
यज्ञजगाई प्रकासित विद्धवान अग्निदेव ।।
कर्म
जानी ओजले सम्पन्न सद्बुद्धि दिने याजकलाई ।
सर्वज्ञ
कान्ति र पूजामा देव आहुती सुखदायी ।। क
दुध
घिउ सहित तेज रधन पवित्र र आलोकयुक्त ।
यज्ञस्थलका
कान्ति सुन्दर यश,ऐशवर्य संयुक्त ।।
धर,अन्तरिक्ष,धरतीमा जल बर्षाई,अन्न बादल र विजुली ।
आकसमा
शक्ति उषाको प्रार्थना धन जीव पाए फल मिलि ।। ख
अङ्गिरागोत्रको
पूर्खाले गोठरुपी पर्वतमा अग्निका स्तोत्रले ।
वाणी,मन्त्र र उषाको स्तुतिमा तेजवाट रातो भयो किरणले ।।
नासी
अध्याँरो सूर्यदेवले,गोठ धर्ति ऋृषिले,मित्रकोगरी साधना ।
देवको
आवहन गरी यज्ञ,दुधरस,सुखधन
गरे सम्पन्न ।। १
अविनाशी
अग्निदेव तिम्रा शक्तिले शत्रु क्षयगरी असल कार्य देउ ।
अन्नजल
फैलाई हर्ष खुसि स्तोत्रमा शास्त्र बाचर्य जनछेउ ।।
जीवनिर्जिव
सकल जगत र भूलोल विश्व ब्रम्हण्ड अन्तरिक्षामा ।
धन,प्राण,जीवन,प्रकृती,रक्षा,हित, यज्ञमा सोमरसपानमा ।। क
याजकको
आहुती धन,जन,सामाथ्र्य,सुख,सुविधा हित ।
तिम्रै
यश,ऐश्वर्यमा पाप,पूण्य,दान,मेधावी मन,आत्माभरी प्रित ।।
सत्य,हर्ष,उन्माद जीवका असल जन्म
ज्ञानेन्द्रिय र ज्ञानेन्द्रियमा ।
जल
जमिन अन्तरिक्षा सबमा ज्ञान विज्ञान प्रविधी अग्निसाथमा ।। ख
तेज
कान्ति,शाम दाम दण्ड भेद, प्रदिप्त यज्ञका ।
बनी
समपन्न जीवन समभावको भूगोल सुखसमाज सेवक ।। २
तृप्ति
असल सम्पति,सन्तान,पूर्खा
संस्कार साथै मृत्यु रक्षामा ।
चन्द्र
सूर्य,जल जमिन अन्तरिक्ष सबै कला बाँचोस प्रविधीमा
।।
जगतमा
स्तुति दृष्टि सबै ृसृष्टिमा ज्ञान विज्ञान,शिप
कलामा ।
नासी
पाप सबै मन आत्मा,सत्यमा सेवक बनोस अग्निदेवसाथमा ।। क
अङ्गिराका
वंशजले यज्ञको शक्रिबाट पर्बत नष्टगरी ।
शत्रु
र वाधा हटाई गाई र मानिसलाई उषा फैलिई झलझली ।।
अग्निदेव
प्रकट भई सूर्यदेव,निरन्तर जल अमृतसरी ।
यज्ञमा
रक्षक,सृष्टि चलाउने विद्या ज्ञान मन्त्र संगै अन्न
हरघरी ।। ३
नासी
जाल झेल,दुष्ट कुभाव र शत्रु विजेता अग्निदेव ।
विनासक
दुखविनासक तिव्र,गति
आहुती तेज ।।
आकस,अन्तरिक्षा,चन्द्र सूर्य,तारा अयन ऋृतु सबमा ।
ज्वाला
र जोशिला प्रगति संम्बृद्धि आनन्दायी जनमा ।। क
विजयश्री
बल भाग्य र सामाथ्र्यकालागी अन्नरस ऐश्वर्य ।
रत्न,मोती,खनिजस्रोत ठोस खनिज ग्याँस
लवण छ चराचर सौन्दर्य ।।
आहुती
सब याजक परिश्रगरी यज्ञमा सुख आयू त्रन लिने ।
कृपा,दान,सौभाग्य श्रमजीवी र
समभावमा सन्तान पालिने ।। ख
सुनि
भूगोलका गुनि लाभ स्तुति माता पिताका अंशि ।
नासी
हिंसा,अल्छि,कुविचार
र मनकामना वजाउ म वंसी ।।
सर्बज्ञ
ममता,कृपा र सुरक्षा अवोध ठानी सन्तान जान्नु ।
प्रज्वलित
अग्निदेव निन्दक हटाई बुद्धि,ज्ञान,शिक्षा वसालिनु ।। ४
प्राण
जनित अन्यमा समभाव दिनु जन्म मरणकाल ।
अविनाशी
ऐश्वर्य बुद्धि चेतना रविज्ञान मान्नु हर हाल ।।
रहस्य
अनन,रस जीवन तेज कान्ति विद्धावन छ शसरिर ।
प्रिय
पात्र वा ज्ञान सतयमा धर्म कर्म शस्त्र शास्त्र पढेर ।। क
आफनै
टकरावले झगडा वैमनुष्यता बढि रिस आवेग ।
शत्रु,हिंसा,दम्भ शेषि आश्रयमा कलि
सामाथ्र्य देखाउने ।।
पवित्र
अहिंसा उदार मन आत्मा,आश्रय वंश पुस्तामा ।
साची
बल वीर्य तेज भूगोलमा यज्ञ सत्कर्म गर्न जगमा ।। ख
सतकर्म,समदर्शि धरती अन्तरिक्षा सबको गर्नु बन्दना ।
जल
जमिन जंगल,सूर्य चन्द्रनै आनन्दीमा गर्नु नमन ।।
जीवन
यात्रा हो,वेग वायू जीव सृष्टि छ अजर अमर ।
विश्राम
जन्म मृत्युको अधिपति,छोटो बसाई,रहन्न केही खाखिर ।। ग
सर्वज्ञ
बाटो,यशऐश्वर्य जानकार अग्निदेव छिनमानै राफ गर्ने ।
नासी
रुप रंग तेज भष्म पार्दे,मनोहर अस्तित्व सफचट्ले
हर्ने ।।
बुझि
भाव यज्ञ र सिको याजकले गर्नु,जप तप प्रतिष्ठामा ।
नासिन्छ
सबै आत्मा बाहेक ओउम तत्सत् हाल सदिक्षा उहाँ ।। घ
बल
कान्ति तेज र वीर्यवान जस्तै रहुन सामाथ्र्य यी ।
आलोक
कालजेयी वा प्यारो समाजका कृत कृतध्न भई ।।
हित
गति चेष्ट सबै अन्न्,धन विद्या,बुद्धि रहे चेतनाले पनि ।
गतिशिल
सम्झना किर्ति संस्कार बन्दनिय पूर्खा र वंश समेली ।। ५
समाज,विज्ञान,कला धर्म ज्ञानभक्तिले
योगा गर्नु आत्मा यज्ञ ।
कला
धर्म स्तुति,यज्ञिक र याजक विद्धत्त,जनका अंग ।।
हर्ष,मेघा,अर्घायू शास्त्र गुणले
फलित तेज छ भूगोल ।
आहुती
उषा उज्यालो रंग,रुप रस र गन्ध अग्निका संगोल ।। ६
वेदी
कर्म लक्षण,जीवन बाँच्ने प्रशसनिय र आलोकमा ।
सूर्यचन्द्र,भूगोल र अन्तरिक्ष छ उपकार समभाव ग्रहणमा ।।
सन्देश
ध्वाजा पतका,शिक्षा चेतनाबुझि समाज छ सम्पन्न ।
आरुणी
मन्थन जल रसको जीव,देव श्रेष्टतालई अग्नि टन्न ।७
ज्ञान
माध्यम,कृपा लोक सबै यज्ञमा,प्रज्वलित र सम्बृद्ध छ ।
यश
ऐशवर्य,अन्न धनधान्य खुसि,वीर्य र सन्तान उही बाँच्छ ।।
अभिष्टा
प्रहार सबै सामाथ्र्यका मेधावी अग्निदेव र याजकले ।
जगाई
ज्ञान बिज्ञानसबै,प्रगति सेवा जीवन रक्षा छ यज्ञले ।। ८
उपाशक
सबै यजमान देव असुर बुझि जाग्छन, अग्नि यज्ञमा ।
उनै
अङ्गिरारुप, यज्ञमा,हव्य
ज्ञान रथमा,रक्षा बाँच्छ जनमा ।।
जीवन
रथ,आहुती सुख सम्बृद्धि स्वतन्त्र मन आत्मा जाग्दा ।
सोम
यज्ञ आससुख,ब्रम्ह्ँस्वामी जलजमीन अन्तरिक्षा रँहदा ।। ९
गति
यज्ञ ह्ृदयस्पर्शि बल समाथ्र्यमा अग्निदेव सम्पूज्य ।
तेज
विचार संस्मरण मन्थनको प्रार्थनामा प्रितीको पूज्य ।।
अन्न
रस मित्र बन्ने,हितकारी कर्मले मन आत्मा भर्ने शुद्धि ।
भाव
बन्धुत्व शाखा,सन्तान वंशका शुद्धि,मुक्ति गाउने बुद्धि ।। १०
सौन्दर्य
खुसि पोषका अन्नले द्धार खोली ऐश्वर्यको जीवन ।
पुष्टि
सत्चित् आनन्दमा ज्ञान बिज्ञान कलाको संरक्षण ।।
पाप
कुचेष्ट अहित भष्मपारी अग्निदेव प्रफुल्ल मनमा ।
हितकारी
विकास जन समाज उननत यज्ञ र शास्त्तोर जनमा ।। ११
सर्बज्ञाता
याजकले प्रदिप्ति र सन्तुष्टिभरी तेजका अग्निदेव ।
शौर्य
र पराक्रमी भूगोल र अन्तरिक्षा रक्षक उनै आरोग्यदेव ।।
उपाशक
र याजकलाई शास्त्रविधी नीति आश्रयमा जीव रक्षक ।
नासी
पाप,अनन्य दृष्टि,कुल
वंश,भक्षक आरोगय जन समक्ष ।। १२
असलविचार
राखि उषा रत्नले अग्नि देदिपयमान तेज दिने ।
यज्ञ
संस्कारले सत्कर्म फैलाई रश्मि सूर्यले जगत भरिलिने ।।
अन्न
धन सुखमा युवा पापनाशक आनन्द र आरोग्यमा ।
आयू
तेज कान्ति ईन्द्रलेभरी अक्षयका अग्नि छन् जगतमा ।।१३ ।।
कर्म
सृजना आहार,दिनचार्य अन्तरिक्षतक,फैलने उजयालो ।
आहार
बाँस शान्ति र सामाथ्र्य देवत्व सर्वज्ञा जीवन कति रसिलो ।।
यश
ऐश्वर्य,धारक याजक,भूगोल
सबयात्रा रहयो ।
उषा
सहित रश्मिदिने,सूर्यदेव,अग्नि
सहित स्वर्गजीवी भयो ।। १४
यज्ञमा
होता यज्ञमण्डलका अन्न अग्निदेव ग्रहण गर्ने ।
सर्वज्ञ
स्वामी,धन धान्य सुख विजयी र प्रदिप्त धरामा छर्ने
।।
तेज,यात्र जीवप्राप्ति अशिवनीकुार आयूभरी जगत पालक ।
विचार
बिज्ञान र प्रविधीमा सेवाभरी बाँच्नु कला जगत ।। १५
आवहनगरी
कुशल,सत्यनिष्ठा अश्वगार्ड ईन्द्रदेव ।
कामना
र सन्तुष्ट याजकहरुमा रश्मि छरि अन्धकार हटाउने सूर्यदेव ।।
भूवनमा
सोमपानगरी महिमा,पूर्ण गराई महान कल्याणका ज्ञाता ।
बजेट
मेघ थुनि,जल बर्षाउने,अधिपति
स्तुति सुन्ने विधाता ।। क
जव
मेघ भताभुङ्गा पारी अंगिराका वंशजले अन्न दिए ।
धनवान
ईन्द्रको बुद्धिले,बुत्सको धन शुष्क नासक ईन्द्र थिए ।।
हजारौ
कुरा,दस्यु विनासगरी युद्ध वैद्धिशिका पुत्र ासी ।
असुर
संहागरी,देहधारण शस्त्रोत्तर रुपमा बसि ।। ख
हतियार
सेना शत्रु अस्ुरको नासी सुन्दर धनी याजक ।
वैभव
ख्याती साहयता र अननले ईन्द्ररक्षक तिमी जलबाहक ।।
ज्ञान
प्रार्थना सुख ,आफनावंशीलाई भरी मित्रको पोषण ।। १६
हे
रक्षक बलका महिमायुक्त वृत्तसंहारक तेजले सामाथ्र्य ।
आकास,पृथ्वि मेघ र अन्तरिक्षा मरुभूमिका प्राणधार्य ।।
मेघ
भत्काई तेज ओज रंग रुप रस र धन अन्नका ईन्द्रदेव ।। क
आफनै अंशी प्रजापति स्थूल आश्रयमा सामाथ्र्यवान
।
जाती
भाष कला धर्मका,अदित्य,ईन्द्रचक्र
नाशेपापवान ।
अन्तरिक्षा
भूगोल सबमा जात्ीरक्षा गरी आनन्ददिन याजक
।
स्रष्टा
रद्रष्टा संकटमा अन्न सम्राट जल सबै ईन्द्र बाहक ।। क
नासी शत्रु कुभाव जगमा आरोगय गाँसवाँस कपास
भरीदिने ।
भरी
मेघ फाटी,जल वायू अन्न र रस पोषकमा ईन्द्रदेव भक्ति
गरिने ।। १७
सनातनमार्गवीव
देव दनव उत्पति भूगोल र अन्तरिक्षा ।
जन्म
वंश र असुरलाइृ पुरातन हैन साक्षत छ गर्नु रक्षा ।।
ईन्द्रले तेज,पथ्वि,ओज,अन्तरिक्ष्ाँमा चराचर
पूर्ण छ जगत ।
जलवायू
फिजियो आवाज रंग रस रुप गन्ध साक्षत र सत् ।। क
ईन्द्रदेवका
आयुधले थुनि राखेको मेघ भत्काई जल बर्षाउछन् ।
वेदका
वाणिले जलका बुद ववुदको फिज पाप, धपाई रसाउछन् ।।
राक्षसी
मद्माद्ययलाई बज्रहानी ईन्द्रले अन्न रसले सुख दिने ।
आम
पत्नि छोरी समग्रतरी चेतना समग्र जीव धरिदिने ।। १८
बद्ध
बन्न्दनिय ज्रशंसा,सुरक्षा जगतका ईन्द्रदेव यी ।
प्रेरणा
अहित नाशक सबै जीवका अंग जीवन हरिभरी ।।
दुलोक,भूलोक चराचरै अन्न,पोषण
जस्तै आमा जलाषि ।
नासस्
शत्रु ऋषि र संनातन जल,वायू,अग्नि,सूर्य बाचर्य ।। १९
तेज
बल कान्तिमा,याजमान पालक,सोमपान
गर्नेदेव ।
देश
राष्ट्,संघ र सम्प्रादयका नारीपुरुष, आत्माका समभाव सेवक ।।
धन
विद्या र शस्त्र,शास्त्रले मित्र बनाई,हितमा दिने जीवन ।
खुसि,कुशल,फलफुल,जरा पात धरणी अन्तरिक्षा जल जन ।। क
महान
यान्त्र धारक शिप प्रविधीको बज्र दिई कलामा ।
धन
सम्पति,ज्ञान शिक्षा भर्दे चेतना मन आत्मा याजकमा ।।
दान,अनुशासन,तिर्थ,व्रत यज्ञ,संस्कृती भरी लोक गानामा।
स्तुति
भक्ति ईन्द्रदेवको अन्न रस,जीवन छ, भूगोलमा ।। २०
बल
सुरक्षा सबैमा शास्त्रले गुनि शत्रु क्षय गर्नु ।
आरती
म मेरो भाव पराजीत नभई निमन्त्रण पर्नु ।।
भूलोक,जल,सूर्य।अग्नि,वायूको सामाथ्र्यमा सुध्रिनु ।
घमण्ड,दम्भ,लोभलाई संहरगरी
ईन्द्रदेवको यज्ञमा सुध्रिनु ।। क
उही
मेघ फाटी,जल सिंचित अन्नबाट,पोषण ।
स्वामी
सन्तुष्टको धन,मन आत्मा रथमा रच्नु ततक्षण ।। २१
हविष्यान्न
सेवनगरी बलशाली ईन्द बज्रलिइृ शक्तिमा ।
स्वीकारी
आहुती स्तुती सोमरस र जीवन भक्तिमा ।।
बर्षाई कामना भूजामा पराक्रम कर्म नदी प्रदेश संघ
मन्त्रणा ।
ओज,अन्न उत्पन्नगरी बाहुमा ईन्द्रले द्युलोक भूलोकमा ।। क
प्रकम्पित
लोक पर्वत जल पृथ्वि शुर नर जीव यहाँ ।
प्रेरणालिई
महिमा र मन्त्रण छ ईन्द्रको सत्य निष्ठामा ।।
विशाल
नदी रक्षित प्रतिमूर्ति शत्रुहिस्रक आयुधले विनाश गर ।
ज्ञान,धन,अन्न र शास्त्रोत्तर
याजकहरुमा ईन्द्रको द्रवय सुख भर ।। २२
सुनी
प्रर्थना यज्ञको प्रेम,करुणा ,दया र छाय ।
रुची
बढाई धन,अन्न ,ज्ञान
र तेज रस रुप रंगमा ।।
सबै
ईन्द्रै आहुती,वीज,बन्धुतव
यश,ऐशवर्य भर्ने ।।
यज्ञ
मित्रता प्रकाश,सुन्दरता र स्तुति भक्रि कार्य पुरा गर्ने ।।
२३ ।
परिवर्तन
सम्बृद्धि बिकास आरोग्यमा यश दिन्छ
प्रार्थना ।
पराक्रम
प्रवृत र प्रशंसा धन,अन्न सोम यज्ञमा ईन्द्र
आसन ।।
संरक्षक
यजन सहायता पूजन र कामना पूर्ति ऐश्वर्य
छ।
हित
भाव स्तुति भक्ति र ईन्द्रियहरु अवयव प्राकृतिक जीव संयोजक रहन्छ ।। २४ ।
संकट
सिमा र सुरक्षाका याजकले मन्त्रण
सूर्यदेवको ।
आदितय,अदिती र प्रकाश समेटी सुखि खुसि अग्निले जगतको ।।
खराव
कर्म र शत्रुलाई शिक्षा चेतना अन्न समेटी ज्ञानीहरुमा ।
ईन्द्रनै
अन्न आवहनले आई रक्षा यश,ऐशवर्य धनदिने जनमा ।। २५
याजक
बुझ,मनु आदित्य ऋृषि,बल
र क्रान्तदर्शि ईन्द्रस्वरुप ।
सत्पुरुष
दानि संकल्प गर्दे खुसि यज्ञ तिर्थ निवास रुप ।।
रक्षा
मरुत लोक गति सामाथ्र्य र कुशलमा सामाथ्र्य जीवन ।
सधै,सबै हर्षकर्म ,आरोगय
रंग रुप रस गन्ध र अन्नले छु सजीन ।। २६
गर्भ,मृत्यु संहार, जन्म र युद्ध वेग वायूको अग्निपूर्ण ।
प्रेरण
रक्षक मन बुद्धि आत्मा र शस्त्र शास्त्र संम्पूर्ण ।
अपहरण,जीवन,जन्म आपद पिद सवमा,पवित्र ईन्द्र जाग्नु हुन्छ ।
धन,जीव ज्ञेय अज्ञेय,र
आनन्द अन्नलोकमा बचाउनु हुन्नछ ।। २७
cont
cont
Comments
Post a Comment